عربستان سعودی راستگرایان افراطی در اروپا را به عنوان متحد خود انتخاب کرده است و آن را راهبردی هوشمندانه میداند.
پایگاه اینترنتی لوبلاگ در گزارشی تحت عنوان «متحدان عجیب عربستان سعودی» نوشت: گروهی از ‹«زنان مستقل پیشرو» از عربستان سعودی در ابتدای ماه دسامبر از بروکسل دیدن کردند. این هیئت ملاقاتهایی در پارلمان اروپا، کمیسیون اروپا و اندیشکدهها داشت. هدف این دیدار «برگزاری گفتگوهای صریح» درباره برنامه اصلاحات در عربستان سعودی، چشمانداز ۲۰۳۰ و قدرت یافتن زنان در عربستان سعودی اعلام شد. قدرت یافتن زنان در عربستان سعودی ظاهرا تحت رهبری محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، دنبال میشود.
زمانی که برای انجام این سفر در نظر گرفته شده بود حائز اهمیت بود. این دیدار درست بعد از آن انجام شد که اعتبار عربستان سعودی در اروپا بعد از ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار ناراضی سعودی، به شدت کاهش یافته بود. جمال خاشقجی یکی از منتقدان رژیم عربستان سعودی بود. به دنبال قتل جمال خاشقجی شماری از کشورهای اروپایی آشکارا از ضرورت اعمال تحریم علیه ریاض سخن به میان آوردند.
اگر این هیئت با هدف بهبود وجهه و چهره عربستان سعودی در اروپا انجام شده باشد، باید گفت که چنین نشد و پیامدهای منفی به همراه داشت. هیچ کس این هیئت را به معنای واقعی کلمه مستقل تلقی نمیکرد. آنها گاهی اوقات سخنان بسیار سطحی بر زبان میآوردند. نکته عجیب دیگری که وجود داشت این بود که هیئت زنانهای که دولت عربستان سعودی به اروپا روانه کرده بود در حالی در برخی از نشستها و جلسات تعیین شده برای اعضای آن شرکت میکرد که دیپلماتهای عربستان سعودی، نمایندگان شبکه تلویزیونی العربیه (شبکه تلویزیونی وابسته به عربستان سعودی) و از همه شگفت انگیزتر سفیر امارات متحده عربی در اتحادیه اروپا نیز آنها را همراهی میکردند. به گفته یکی از مسئولان بلندپایه اتحادیه اروپا، این رخداد بیشتر شبیه به یک نمایش مضحک بود تا تلاشی صادقانه برای گفتگو.
لوبلاگ نوشت: سفر این هیئت به بروکسل نتوانست افراد زیادی را به سوی پذیرش روایتی که محمد بن سلمان از اصلاحات در عربستان سعودی دارد سوق دهد. با این حال، این سفر در راستای پیش بردن یک دستور کار دیگر سودمند بود: تقویت اتحاد رو به رشد عربستان سعودی با احزاب سیاسی راستگرا در اروپا. این احزاب طیف متنوعی را شامل میشوند: از «حزب مردم اروپا» گرفته تا احزاب راستگرای افراطی. حزب مردم اروپا یک حزب راست میانه است و بزرگترین بلوک سیاسی در اروپا محسوب میشود.
دوره کنونی پارلمان اروپا از سال ۲۰۱۴ شروع شده است. در خلال این چند سال، عربستان سعودی به یک مسئله مهم حزبی در پارلمان اروپا تبدیل شده بود. پارلمان اروپا قطعنامههای متعددی را در محکومیت حملات تحت امر عربستان سعودی علیه غیرنظامیان در یمن صادر کرد و پیوسته خواستار آن بود که کشورهای عضو اتحادیه اروپا به تحریم تسلیحاتی ریاض مبادرت ورزند. طی این مدت، پارلمان اروپا همچنین عربستان سعودی را به نقض حقوق بشر – از جمله نقض حقوق فعالان سیاسی زن و قتل جمال خاشقجی – متهم کرد. نمایندگان پارلمان اروپا خواستار آن بودند که عربستان سعودی به علت ارتکاب چنین اقداماتی با تحریمهای هدفمند مواجه شود. در این راستا، پارلمان اروپا مهمترین جایزه اتحادیه اروپا در زمینه دفاع از حقوق بشر را به رائف بدوی، ناراضی سعودی دربند در زندانهای این کشور، اعطا کرد. بدوی به علت ابراز دیدگاههای آزاد منشانه اش بارها شلاق خورده است. همه این اقدامات علیه عربستان سعودی که در پارلمان اروپا انجام گرفت به علت ائتلافی بود که میان نیروهای چپ میانه در داخل این پارلمان وجود داشت. نمایندگان محافظه کار عضو پارلمان اروپا، به ویژه راستگرایان عضو حزب مردم اروپا و احزاب و تشکلهای مشابه به طور عمده با چنین اقداماتی علیه عربستان سعودی مخالف بودند.
بنا بر این، جای تعجب نبود که اغلب دیدارهای هیئت زنانه اعزامی از عربستان سعودی به بروکسل با چهرههای سیاسی راستگرا در پارلمان اروپا بود. همان گونه که در فیلم کوتاه پخش شده از شبکه تلویزیونی العربیه دیده میشود، اعضای این هیئت سعودی با نمایندگان عضو بلوک «محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپا» دیدار کردند. ECR سومین بلوک سیاسی در پارلمان اروپا محسوب میشود. این بلوک سیاسی به طرفداری از عربستان سعودی مشهور است. شماری از اعضای بلوک سیاسی ECR در ماه مارس سال ۲۰۱۸ از بحرین دیدار کرده بودند. بحرین در عمل یکی از اقمار عربستان سعودی میباشد.
شاید بتوان محافظهکاران امروز در پارلمان اروپا را در چارچوب احزاب راست میانه طبقهبندی کرد، اما این محافظهکاران آشکارا با برخی نیروهای ترویج دهنده اسلامهراسی در ارتباط هستند. از جمله این احزاب ترویج دهنده اسلامهراسی میتوان به «حزب مردم دانمارک» و حزب «دموکراتهای سوئد» اشاره کرد. حزب دموکراتهای سوئد یک حزب راستگرا با ریشههای نئوفاشیستی است. از دیگر گروهها و احزابی که در ECR حضور دارند میتوان به حزب «کالوینیستی هلند» اشاره کرد. تا سال ۲۰۰۶، حزب کالوینسیتی هلند اجازه پیوستن زنان به این حزب را نمیداد. این حزب هنوز هم خواستار وضع دوباره مجازات اعدام در هلند است. باس بلدر، رهبر این حزب در پارلمان اروپا، یکی از طرفداران دولت دست راستی سرسخت اسرائیل است. بلدر در خلال بحثهایی که در ۲۴ اکتبر در پارلمان اروپا در خصوص قتل جمال خاشقجی صورت گرفت، خاشقجی را متهم کرد که یکی از راهبران معنوی اخوانالمسلمین بوده است. او همچنین خاشقجی را به اسامه بن لادن، رئیس تشکیلات القاعده، تشبیه کرد.
یکی دیگر از طرفداران سرسخت عربستان سعودی (در پارلمان اروپا) ماریو بورگزیو است. او عضو حزب ایتالیایی لگا (لیگ) است. این فرد عضو بلوک سیاسی موسوم به «اروپای ملتها و آزادیها» یا ENF میباشد. ENF بلوکی است که مجموعهای از احزاب راستگرای افراطی را در خود جای داده است. ماریو بورگزیو در بحثهایی که در پارلمان اروپا درباره ماجرای قتل جمال خاشقجی صورت گرفت به شدت از ترکیه انتقاد کرد. او قتل جمال خاشقجی را به قطر و اخوانالمسلمین نسبت داد.
جهتگیری این احزاب راستگرای پارلمان اروپا به سوی عربستان سعودی در رایهایی که اعضای آنها دادهاند به خوبی منعکس است. پارلمان اروپا در ۱۲ دسامبر به گزارش سالیانهای درباره سیاست مشترک خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا رای داد. سوسیالیستهای عضو پارلمان اروپا متممی را ارائه دادند که در آن عربستان سعودی به علت جنگی که در یمن به راهانداخته بود، محکوم میشد. آنها بار دیگر خواستار آن شدند که اتحادیه اروپا عربستان سعودی را به علت قتل جمال خاشقجی تحریم کند. EPP با آن بخشی که به جنگ یمن مربوط میشد مخالفت میورزید، اما از درخواستهایی که برای اعمال تحریم علیه ریاض به علت دست داشتن سعودیها در ماجرای قتل خاشقجی صورت گرفته بود، حمایت میکرد. بر عکس، ECR به بخشی از این متمم که به یمن مربوط میشد، رای مثبت داد. دلیل این امر آن بود که در آن متمم حوثیهای یمن (جنبش انصارالله) به علت دست داشتن در جنگی که در یمن به راه افتاده است، محکوم شده بودند. با این حال، اعضای ECR به تحریم عربستان سعودی به علت دست داشتن در قتل جمال خاشقجی رای منفی یا ممتنع دادند. شمار زیادی از اعضای جناحها و احزاب راستگرا در پارلمان اروپا به هر دو بخش این متمم یا رای منفی یا رای ممتنع دادند. البته، در پایان این متمم به تصویب پارلمان اروپا رسید.
در ادامه این مطلب آمده است: شاید سیاستگذاران در ریاض احساس میکنند که سوار شدن بر موجی که راستگرایان اروپایی به راه میاندازند راهبرد هوشمندانهای است. با این حال، این سیاستگذاران باید هزینههای همپیمان شدن ریاض با ترویجدهندگان اسلامهراسی در اروپا را برای حکام عربستان سعودی، که خود را رهبر جهان اسلام و خادم حرمین شریفین میدانند، سبک و سنگین کنند. در عین حال، هنوز روشن نیست که چنین راهبردی بتواند از کارآیی لازم برخوردار باشد. به رغم آن که انتظار میرود راستگرایان افراطی در انتخابات پارلمانی اروپا در سال ۲۰۱۹ به پیروزیهایی دست یابند، گمان نمیرود که آنها بتوانند نقشی جدی در شکلدهی به سیاستهای اتحادیه اروپا ایفا کنند. تنها روش مناسب و معتبری که عربستان سعودی میتواند برای تعامل با اتحادیه اروپا در پیش گیرد این است که با طیفهای مختلف سیاسی در این اتحادیه ارتباط برقرار کند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان