در خبری که از سوی رسانهها دربارهی این دانشنامه، منتشر شده، آمده است: «دانشنامهی «دانشگستر» دایرهالمعارفی است عمومی و جهانی بالای ۱۵۰۰۰صفحه که در آن اطلاعات اصلی، مهم و روزآمد در تمامی رشتههای دانش بشری در سراسر جهان، از گذشتههای دور تا زمان حاضر، به صورت مقالههای کوتاه و فشرده به ترتیب الفبا آمده است. این دانشنامه در مجموع شامل ۵۹.۰۰۰ مقاله است که ۴۰ درصد آن یعنی ۲۳.۰۰۰ مقاله مربوط به ایران و اسلام و ۶۰ درصد یعنی ۳۶.۰۰۰ مقاله مربوط به نقاط و فرهنگهای دیگر جهان است.
در این دانشنامه بیش از ۲۰.۰۰۰ تصویر شامل عکس، نقشه، جدول و نمودار استفاده شده است. همچنین مشتمل بر ۲۰.۰۰۰ زندگینامهی مشاهیر ایران و جهان در تمامی حوزههای معارف بشری است. این دایرهالمعارف برای اولین بار در ایران زندگی افراد معاصر زندهی ایرانی را نیز در برگرفته و منحصر به گذشتگان نیست.
آشنایی با حامی مالی دانشنامهی «دانشگستر»
نکتهی قابل توجه دربارهی این دانشنامه، حمایت مالی فردی به نام «حسینعلی سودآور» است که در رسانهها نیز به این نام توجه ویژهای میشود و تمامی افراد دخیل در این دانشنامه حمایت مالی وی را امری بسیار مهم در راه تألیف و نشر این دانشنامه، عنوان میکنند. اگر بدانیم که حسینعلی سودآور در زمرهی خاندان بهاییان سابقهدار در ایران است پی میبریم که این توجه ویژه رسانهها به این فرد و نیز علاقهای که بهاییان برای تأثیرگزاری در مباحث مهم فرهنگی دارند، از چه جهت میباشد.
سابقهی خاندان سودآور :
خاندان سودآور، مهاجری کاشانی است که به عشقآباد (روسیه)، مرکز بزرگ استقرار بهاییان رفت و با نام «کاشانسکی» فعالیت تجاری خود را آغاز کرد. آقای حسینعلی کاشانسکی و پسرانش، صمد، احمد و فریدون، به همراه گروهی کثیر از بهاییان عشقآباد، پس از انقلاب بلشویکی روسیه به ایران بازگشتند و نام خانوادگی «سودآور» را برگزیدند.
نصرالله صبا (مختارالملک) در ۲۹ اسفند ۱۳۱۲(ه.ش) به «تقیزاده» مینویسد: «آقای سودآور که در گذشته به اسم کاشانسکی معروف بوده، دو پسر دارد که هر دو در بانک ملّی کار میکنند. برادر بزرگ صمدخان بهواسطهی نداشتن اجازهی معافی دایمی از خدمت نظام وظیفه نمیتواند به خارجه برود. برادر کوچک احمدخان که دورهی خدمت نظام وظیفه را به آخر رسانده در برلین و تهران هم حضور محترم رسیده است، ماهی یکصد تومان حقوق دارد. آقای هژیر اظهار میدارند که در این مدت هیچگاه لغزش و فتوری از ایشان مشاهده ننموده و از مشارالیه رضایت دارند و تصور میرود قابل اعتماد و اطمینان باشند. در تعقیب مذاکرات شرحی نوشته که تقدیم گردید.» (ایرج افشار [بهکوشش]، نامههای تهران: شامل ۱۵۴ نامه از رجال دوران به سیدحسن تقیزاده، تهران: فرزان روز، ۱۳۷۹، ص ۱۹۸)
سپس، برادران سودآور «شرکت مریخ» را تأسیس کردند و امتیاز واردات مرسدس بنز به ایران را به دست آوردند. آنان از این راه به یکی از خاندانهای متمول طراز اوّل ایران بدل شدند. بهگفتهی «مهندس عزتالله سحابی»، امتیاز واردات انحصاری بنز را «شاپور ریپورتر» گرفت و به خانوادهی سودآور، واگذار کرد. خواهرشان، لیلا سودآور، عضو بلندپایهی دفتر فرح پهلوی (دیبا) و همسر یکی از خویشان نزدیک فرح پهلوی، محمود طباطبایی دیبا، بود. محمود دیبا، به دلیل روابط گسترده با خوانندگان و هنرپیشگان مرد و زن، از کارگردانان میهمانیهای خصوصی شبانهی شاه و فرح بود.
فریدون سودآور «پدر حسینعلی سودآور حامی مالی دانشنامهی دانشگستر» (متولد ۱۹۰۸ در عشقآباد، متوفی ۱۵ فروردین ۱۳۷۶ در ۸۹ سالگی)، کوچکترین پسر آقا حسینعلی کاشانسکی، دختر حاج حسین آقا ملک، ثروتمند نامدار مشهد، را به زنی گرفت. حسین ملک (۱۲۵۰- ۱۳۵۱ ه.ش) پسر حاج محمدکاظم ملکالتجار (متوفی ۱۳۰۵ه.ش) است.
پدر حاج کاظم، آقا محمد مهدی ملکالتجار تبریزی (متوفی ۱۲۸۷ه.ق)، ساکن تهران بود و از معتمدین میرزا تقی خان امیرکبیر. به نوشتهی مهدی بامداد، حاجی محمد کاظم «پس از درگذشت پدر خود ملقب به ملکالتجار شد و بر خلاف پدر چندان سابقه و وجههی خوبی در زمان حیات خود نداشت و به واسطهی ارتباط با میرزا علی اصغر خان اتابک اعظم مرجعیتی پیدا کرد و از این راه بر ثروت و ارثیهی پدری افزود و با اینکه مردی باهوش، زیرک، خوشبیان و به نسبت با سواد بود مردم به واسطهی تقلباتی که در کارها از قبیل کاغذسازی و جعل اسناد و غیره از او دیده بودند او را خیلی متقلب و بیاعتبار میدانستند و کار مهمتر از همهی او از بین بردن سرمایهی شرکت عمومیبه نفع خود به مبلغ چهارصد هزار تومان بود و چندین سال مردم (شرکا و سهامداران) مطالبهی پول خود را از او میکردند و با اینکه چندین بار هم در محاکمات دادگستری محکوم شد معذلک مردم به واسطهی دسایس عدیدهی وی به پول خود نرسیدند.» و میافزاید: «پس از مرگ مانند اکثر رجال ایران از راه غیر مشروع ثروت بیحسابی برای وراث خود به جای گذاشت.» (بامداد، شرح حال رجال ایران، ج ۳، صص ۱۴۱- ۱۴۵)
در سالهای متأخر حکومت پهلوی، فریدون سودآور «پدر حسنعلی سودآور» با محفلی از اعضای بهایی دولت امیرعباس هویدا، چون سپهبد پرویز خسروانی (معاون نخستوزیر و رییس سازمان تربیت بدنی) و ناصر گلسرخی (وزیر منابع طبیعی) و منوچهر پرتو (وزیر دادگستری)، ارتباط نزدیک داشت و با ایشان دوست صمیمیبود.
حسینعلی سودآور، پسر فریدون سودآور، با بهرهگیری از شهرت پدربزرگ مادریاش، حاج حسین آقا ملک، در سالهای اخیر بنیادی به نام «مؤسسهی دانشگستر سودآور» در ایران تأسیس کرد. این مؤسسه، انتشار دانشنامهای را، به سرپرستی «کامران فانی»، آغاز نموده که دوّمین دانشنامهی بزرگ عمومی ایران، پس از دایرهالمعارف مصاحب، خواهد بود.
کامران فانی، دانشنامهی سودآور را اوّلین دانشنامهی ایرانی میخواند که «بخش خصوصی، در واقع یک فرد، هزینهی تألیف آن را متقبل شده است.» برای آشنایی بیشتر بنگرید به: «دومین دانشنامهی عمومیبعد از دایرهالمعارف مصاحب»، کتاب نیوز، ۲۶ اسفند ۱۳۸۷؛ [+] گفتوگوی کامران فانی با مجلهی مثلث (شمارهی نوروز ۱۳۸۹).
نکتهی جالب این که هر رسانهای که میخواهد از حسینعلی سودآور مطلبی بنویسد او را پسر ارشد دختر ارشد حاج حسین ملک ـ که موزهای در تهران به نام اوست ـ یاد میکند و نامی از فریدون سودآور پدر وی که از عناصر بدنام و همگام با حکومت پهلوی است به میان نمیآید.
حسینعلی سودآور، فرزند فریدون سودآور (مدفون در آرامگاه صفا گورستان ظهیرالدوله) و خانم عزت ملک و بزرگترین نوهی مرحوم حاج حسین ملک است و هماکنون با ۷۰ سال سن ناظر استصوابی موقوفات پدر بزرگ خویش است. وی تحصیلات خود را ابتدا در ایران و بعد در آمریکا ادامه داد و پیش از انقلاب مدیرعامل بنز خاور، در ایران بود.
وی با پیروزی انقلاب از کشور خارج شد و بعد از ۲ دهه به ایران بازگشت و در حوزهی فعالیتهای خیرخواهانه مشغول به فعالیت شد. سودآور در سال ۱۳۸۰ به همراه «محسن خلیجی» و «محمدعلی سادات»، مؤسسهی علمی فرهنگی دانشگستر را با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیبنا نهادند.
این مؤسسه در ابتدای فعالیت خود به صورت عامالمنفعه به کمک نهادهای فرهنگی کشور میپرداخت و بعد از تثبیت خود به تألیف و تدوین دانشنامه مشغول شد. اهم فعالیتهای این مؤسسه تا قبل از تدوین دانشنامهی دانشگستر به شرح زیر است:
۱- کمک به تدوین کتابی راجع به «تاریخ آموزش و پرورش در ایران» به همراه دانشگاه تهران و تأمین بودجهی این کار برای امور تحقیقات و چاپ
۲- تجهیز برخی آزمایشگاهها در دانشگاههای سراسر کشور
۳- کمک مالی به برنامهی انتخاب کتاب سال در دانشگاه تهران و اهدای جوایز به برندگان
۴- همکاری با نهاد کتابخانههای عمومیکشور و تأمین مالی خرید کتاب به مبلغ ۱۵۰میلیون تومان
۵- خرید۱۵۰ رایانه و نرمافزارهای مربوط برای تجهیز کتابخانهی مناطق محروم
این مؤسسه بعدها به فکر روزآمدسازی دانشنامهی مصاحب افتاد که به دلیل توافق نکردن با انتشارات امیرکبیر، خود دست به تألیف دانشنامهای جدید زد و با همکاری کامران فانی و «علی رامین» با بیش از ۳۰۰ استاد دانشگاه همکاری خود را شروع کرد.
علی رامین که یکی از سر ویراستاران این دانشنامه است، تحصیل کردهی دانشگاه هاروارد است و در سالهای قبل از انقلاب با سودآور و گروه بنز خاور همکاری داشته است. او که فعالیت فرهنگی خود را با «انتشارات فرانکلین» (که وظیفهی ترویج زندگی آمریکایی و برتری آن در مقابل اسلام و نگاه شرقی را در کتب ادبی دنبال میکرد) آغاز کرده بود در زمان دانشجویی با «حمید عنایت» از عناصر چپگرا همکاری میکرد. وی بعدها به همکاری با ناشرانی چون «امیرکبیر، سروش، هرمش و نشرنی» پرداخت و ۵ سال به همکاری با اتحادیهی ناشران و کتابفروشان ادامه داد.
رامین، برای همفکری در راه انتشار دانشنامه حتی سفری به آمریکا داشته و با «احسان یارشاطر» بهایی شناخته شده، ملاقاتی داشته و با او دربارهی دانشنامه همفکری داشته و از او مشاوره گرفته است.
پوشش رسانهای وسیع برای انتشار دانشنامه «دانشگستر» که با حمایت مالی عناصر بهایی منتشر شده قابل توجه است به طوری که اکثر خبرگزاریها مانند ایسنا و مهر و روزنامههایی چون شرق و فرهیختگان به انتشار خبر این دانشنامه پرداختند و مجلاتی چون مهرنامه و یکی از ضمایم همشهری صفحات متعددی را به آن اختصاص دادند و مصاحبههایی با حسینعلی سودآور، کامران فانی، علی رامین و محسن خلیجی منتشر کردند.
به هر حال همانگونه که عنوان شد، به این نوع فعالیتهایی که با حمایت مالی عناصر بهایی به سرانجام میرسد باید به دیدهی شک و تردید نگریست و متعجب بود که نهادهای فرهنگی کشور بدون توجه به سابقهی حسنعلی سودآور وی را در کارهای فرهنگی دخیل میکنند و از پول وی که معلوم نیست از چه راهی کسب شده، استفاده میکنند. بهاییان که دشمنان شناخته شدهی دین مبین اسلام هستند بدون در نظر داشتن منافع مادی و معنوی خود که همانا تحریف تاریخ این سرزمین به نفع بهاییت و نیز وارونه جلوه دادن حقایق تاریخی به همراه معرفی عناصر بدنام ایران زمین که همراه و همگام با بهاییت هستند دست به فعالیت نخواهند زد و باید دید که در این دانشنامه تا چه حد علایق بهاییان دخالت داده شده است.