موعود پایگاه اینترنتی موعود
اشاره:
بسیاری از ما همواره به این موضوع می‌اندیشیم که آینده ما و سیاره ما چه خواهد بود؛ آیا ما در آستانه جهانی جدید همراه با صلح و آسایش و وفور نعمت قرار داریم، یا اینکه متزلزل و لنگ‌لنگان بر کناره جنگ و هرج و مرج و بلا ایستاده‌ایم، و یا هر دو؟
در این مقاله تلاش شده که با بررسی حوادث و رویدادهایی که یا اکنون در حال وقوع‌اند یا ـ براساس پیشگوییها ـ در آینده واقع خواهند شد، پاسخی برای این پرسشها ارائه شود.
در این نوشتار، ابتدا حوادث و رویدادهای مهمی که در حال حاضر در جهان جریان دارند بررسی و در ادامه با بهره‌گیری از پیشگوییهایی که در اخبار انبیا و اولیای الهی آمده به تحلیل این حوادث و رویدادها پرداخته شده است.
پیشگوییهایی که با صدها و هزاران سال قدمت، وضعیت جهان امروز ما را به صورت دقیق مجسم کرده و حوادثی را که امروز در جهان در حال وقوع است یا در آینده به وقوع خواهند پیوست به تصویر کشیده‌اند.
آگاهی از این اخبار، چشم‌انداز جدیدی از تغییرات ریشه‌ای و بنیادین جهان و تحولات عظیم آینده را در اختیار خواننده قرار می‌دهد. شاید با بیان این اخبار بیش از پیش امکان تحلیل و تشریح همه آنچه که بشر در این عصر در آن به‌سر می‌برد فراهم شود. ان‌شاءالله
پرسش از آینده
در سراسر اعصار، شماری از پیامبران، غیب‌گویان و مدرسان بزرگ مذهبی دید باطنی خاصی از حوادث آینده دریافت و سعی کردند در قالب سخنانی عمیق بشر را از وقوع آنها آگاه سازند؛ به عنوان نمونه رسول خدا(ص) در مراسم حجه‌الوداع، در حین انجام مناسک حج، در حالی که حلقه در کعبه را گرفته بودند رو به اصحاب خویش کرده و آنها را از نشانه‌های پیش از ظهور خبردار نمودند. این سخنان برای اصحاب بسیار شگفت‌آور بود. اما برای ما بسیار شگفت‌آورتر.
پیامبر(ص) فرمود:
آیا می‌خواهید شما را از اخبار، نشانه‌ها و حوادث پیش از قیامت (ظهور) خبردار کنم؟
سلمان ـ که از همه به ایشان نزدیک‌تر ایستاده بود ـ گفت: بلی یا رسول‌الله!
آنگاه ایشان فرمودند: از جمله آن خبرها ضایع و تباه کردن نمازها، تبعیت شما از شهوتها، متمایل شدن به هواهای نفسانی؛ تکریم و بزرگداشت ثروتمندان و مال‌پرستان و فروختن دین به قیمت دنیاست. در این زمان است که قلب مؤمن در درونش همانند نمک در آب حل می‌شود؛ چرا که منکرات، کژیها و کاستیها را می‌بیند و قدرت تغییر آنها را ندارد. و به دنبال آن حاکمان و امیران ستمگر و وزیران فاسق و کارگزاران و کارشناسان ستمکار پیدا می‌شوند و مردم به خیانتکاران اعتماد می‌کنند. در آن زمان است که منکرات و انحرافات، معروف و خوب، و اعمال پسندیده، منکر و ناپسند شمرده می‌شود. دروغگو را تأیید و راستگو را طرد می‌کنند. در آن زمان است که به دنبال این حوادث، اقوامی پیدا می‌شوند که اگر حرفی بزنند کشته می‌شوند. اگر ساکت بمانند، غارتشان می‌کنند تا اینکه از اموالشان بهره‌مند شوند و به حریمهایشان تجاوز کنند و حرمتشان را شکسته، خونشان را بریزند. در آن زمان مردان تنها به مردان و زنان تنها به زنان مشغول می‌شوند. قلبهایشان نسبت به هم متنفر و در زبانهایشان، اختلاف نمایان است. 1
دو هزار سال پیش نیز در دامنه کوهی بیرون از شهر بیت‌المقدس پرسشی درباره آینده مطرح شده بود. اما این‌بار از زبان گروه کوچکی از حقیقت‌جویان که گرد معلم خود جمع شده بودند؛ نجاری که بعدها به به عنوان مسیح ناصری(ع) شناخته شد:
چون به کوه زیتون نشسته بود، مریدان در خلوت نزد وی آمده گفتند به ما بگو این امور کی واقع می‌شود و نشان آمدن تو و پایان جهان 2 چیست؟
مسیح(ع) در پاسخ فرمود:
و جنگها و اخبار جنگها را خواهید شنید، زنهار مضطرب نشوید؛ زیرا قومی با قومی و مملکتی با مملکتی مقاومت خواهد نمود و قحطیها و وباها و زلزله‌ها در جایها پدید آید. اما همه اینها آغاز دردهای زه است. 3
آری، انسانهای والامقام و چهره‌های بزرگ مذاهب با استفاده از دید باطنی خویش، حوادث پیش روی بشر را در سخنانشان تشریح کرده‌اند. پیشگوییهایی که ما را به تفکر و مقایسه وامی‌دارد. مقایسه حوادث ذکرشده با وقایع جاری پیرامون ما که هر لحظه امید به بازگشت منجی را در دل افزون‌تر کرده و تحمل حوادث و مصایب را آسان‌تر می‌سازد.
برخی از رویدادها و حوادثی که در کلمات انبیا و اولیا پیش‌بینی شده و امروز ما با همه وجود آنها را احساس می‌کنیم به شرح زیر است:
۱. افزایش جنگها و نزاعها
جهان هیچگاه از تازیانه جنگ در امان نبوده است. در تمام ادوار تاریخ، جنگها با علل مختلف چون کشورگشایی و دسترسی به منابع یا دلایل قومی، قبیله‌ای، مذهبی و… صورت گرفته‌اند. اما در سالیان اخیر بشر شاهد افزایش بیش از پیش این جنگ‌افروزیها بوده است. و این همان حقیقتی است که در اخبار انبیا و اولیای الهی و قدیسین بارها بدان اشاره شده بود.
جنگها و نزاعهایی را که در پیشگوییها به آنها اشاره شده می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
۱ـ۱. جنگهای فراگیر
ما در هیچ دوره‌ای از تاریخ مانند قرن بیستم شاهد افزایش جنگ نبوده‌ایم. چنانکه سازمان صلیب سرخ جهانی تخمین زده بیش از صد میلیون نفر در طول این قرن کشته شده‌اند. از آغاز قرن بیست و یکم نیز این جنگها به صورت افزونتری ادامه یافته‌اند.
تا قبل از سال 1914م. جنگها عالمگیر نبودند، اما در جنگهای اول و دوم جهانی، بشر درگیر نبردهای سراسری شد. چنانکه در طول جنگ جهانی دوم، تنها ۱۲ کشور کوچک در حاشیه و به دور از درگیری ماندند. در این نبرد عالمگیر ۹۳ میلیون انسان در نیروهای هر دو طرف خدمت کردند که از این تعداد ۲۵ میلیون نفر کشته شدند. تلفات غیر نظامیان در این زمان بی‌سابقه بود. تنها در شوروی بیش از ۲۰ میلیون غیر نظامی جان خود را از دست دادند. واشنگتن پست در این باره می‌نویسد:
جنگهای قرن بیستم ما نبردهای کلی و همگانی علیه نظامیان و غیر نظامیان بود… جنگ افروزیهای بربری قرون گذشته در قیاس با حال چون نزاعهای خیابانی نمود می‌یابند. ۴
بعد از جنگ جهانی دوم ـ که فرض می‌شد «نبردی برای پایان بخشیدن به تمام نبردها» باشد ـ بیش از ۱۵۰ جنگ عمده دیگر به علاوه صدها کشمکش کوچک، شورشهای مسلحانه و انقلاب روی داد. تلفات کشمکشهای بعد از جنگ جهانی دوم بیش از ۰۰۰/۱۴۲/۲۳ نفر تخمین زده شده است. 5
هیأت بلند پایه سازمان ملل در امور مهاجران در گزارشی اعلام کرد:
بی‌رحمی و ستم پنجاه میلیون انسان را در سراسر جهان زیر فشار قرار داد تا خانه‌های خود را ترک کنند.
همچنین در این گزارش آمده است:
پایان جنگ سرد حسی قوی از خوش‌بینی درباره وضعیت جهانی مهاجران ایجاد کرد. با پایان رقابت ابرقدرتها اینگونه فکر می‌شد که بسیاری از ستیزه‌ها رفع شود… اما دقیقاً جهت عکس اینها روی داد. ۶
امیر مؤمنان علی(ع) از کشتارهای بی‌امان و جنگهای خونین پیش از ظهور چنین خبر می‌دهند:
در پیشقدم حضرت قائم(ع)، مرگ سرخ و مرگ سفید است. اما مرگ سرخ، کشت و کشتار است. 7
امام صادق(ع) نیز در بیان وضعیت رقت‌بار و سرشار از جنگی که بشر را در آستانه نابودی قرار می‌دهد می‌فرماید:
در آن زمان سالها دگرگون می‌شود، اول صبح حکومتی به قدرت می‌رسد و تا آخر روز کشت و کشتار می‌شود و سقوط می‌کند. ۸
زمامداری چند ساله از بین می‌رود و زمامداری چند ماهه و چند روزه معمول می‌گردد. ۹
و می‌بینی که در تمام جهان آبادیها تبدیل به ویرانی می‌شود. ۱۰
گویا این اخبار درباره همین سالها و همین ایام که من و شما در آن به سر می‌بریم از زبان آن بزرگان نقل شده است.
۲ـ۱. نزاعهای قومی و نژادی
در پای کوی زیتون، آن نبی آسمانی (حضرت عیسی(ع)) به یاران خود فرموده بود:
جنگها و اخبار جنگها را خواهید شنید…؛ زیرا قومی با قومی و مملکتی با مملکتی درگیر خواهد شد…. ۱۱
این مورد نیز به صورتی غم‌انگیز در زمان حال به وقوع پیوسته است و از همین روست که، «آرتور اسچله ینگر» 12، دریافت کننده تاریخی جایزه پولیتزر، هشدار می‌دهد:
اگر قرن بیستم قرن جنگ و ستیزه میان ایدئولوژیها و افکار باشد، قرن بیست و یکم، قرن جنگ میان نژادها خواهد بود. ۱۳
آسوشیتدپرس در گزارشهای خود با اشاره به کشتارهای صورت گرفته توسط اقوام و نژادها علیه مردم خودشان ـ که پا را از کشمکشهای خارج از مرزها نیز فراتر نهاده‌اند ـ و با اشاره به انقلاب فرهنگی چین، صحنه‌های قتل عام در کامبوج، تطهیر نژادی در بوسنی، رواندا و… می‌نویسد:
در تمام قاره‌ها به استثنای آمریکای شمالی و استرالیا، دولتها میلیونها و هزاران انسان تحت حاکمیت خود را کشتند. گاهی حتی با به جان هم انداختن همسایه علیه همسایه. در این قرن به ظاهر متمدن، شدت کشتار به 170 میلیون نفر رسید… در همین قرن بود که اصطلاح «کشتار جمعی» و «قتل عام» ابداع شد. ۱۴
گویا در همه قرون گذشته انبیا و پیشگویان الهی با چشم باطنی رخدادهای خانمانسوز عصر ما را مشاهده می‌کردند؛ چنانکه امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند:
همسایه به همسایه‌اش آزار و اذیت می‌کند و کسی جلوگیر او نیست. 15
پیامبر اسلام(ص) نیز با اشاره به همین موضوع فرمودند:
کفار شما را نمی‌کشند، بلکه همسایه، همسایه را برادر برادرش را و پسر عمو، پسر عمویش را می‌کشد. ۱۶
آری این چشم‌انداز غم‌انگیز از سالهای پیشین توصیف شده است. با اینهمه انسانها این چراغ را در دل خود روشن نگه داشته‌اند که روزی خواهد رسید که خداوند با فرستادن منجی موعود در این دنیای خشن مداخله کرده و جنگ را برای همیشه پایان بخشد. چنانچه در اخبار بسیاری از بزرگان دین مژده آن داده شده بود:
آری مهدی از ماست، خداوند به وسیله او دین را به اتمام می‌رساند، چنانکه به وسیله ما آغاز نمود. به دست ما از فتنه‌ها رهایی می‌یابند، چنانکه به دست ما از شرک رهایی یافتند. خداوند پس از کینه‌های فتنه‌گری، به دست ما در میان آنها الفت و صمیمیت ایجاد می‌کند، چنانکه بعد از کینه‌توزیهای شرک به دست ما در میانشان صفا و صمیمیت ایجاد نمود. بعد از عداوت روزگار فتنه، به وسیله ما برادری خود را بازیابند، چنانکه بعد از عداوت شرک، به دست ما برادر ایمانی گشتند. ۱۷
همین مضمون از امام باقر(ع) نیز روایت شده است. آن حضرت در دربار هشام بن عبدالملک در پاسخ گروهی از درباریان ـ که هم‌صدا با خلیفه به نکوهش او پرداخته بودند ـ فرمود:
هان ای مردم! کجا می‌روید؟ کجا برده می‌شوید؟ خداوند اول شما را به دست ما هدایت نمود و آخر شما را به دست ما به انجام می‌رساند، اگر شما دولت زودگذر دارید، دولت پایدار از آن ماست. پس از دولت ما دیگر دولتی نیست؛ زیرا ما اهل عاقبت هستیم. 18
۲. گسترش قحطی و خشکسالی
به راستی آیا ما در دوره افزایش قحطی و گرسنگی به سر می‌بریم؟ «لستربرون»، مدیر مجمع اندیشمندان واشنگتن می‌گوید:
در دوره‌ای از پیشرفته‌ترین تکنولوژیها، اکتشافات فضایی، شبکه‌های اینترنتی و جراحی پیوند اعضا؛ انسانیت ناگاه درگیر مشکلات کهن شد: اینکه چگونه محصول غذایی خود را فراهم کند. ۱۹
«سازمان ناظر بین‌الملل» مانند بسیاری کارشناسان، گرم شدن آب و هوای کره زمین را در گرسنگی جهان مقصر می‌شناسد. گزارش علائم حیاتی 1996م. این سازمان خاطرنشان می‌کند پرداختهای صنعت بیمه به خاطر نابودی محصولات در اثر آب و هوا در طول نیمه اول سال 1990 به 48 میلیارد دلار رسید، در حالی که این رقم برای کل طول سال 1980، ۱۶ میلیارد دلار بود. ۲۰
«سرجان هاوتون»، متخصص آب و هوا و رئیس «انجمن رویال انگلیس» با هشدار در مورد آلودگیهای محیطی خاطرنشان می‌کند، ما هنوز باید شاهد ادامه ویرانیهای ناشی از گرم شدن هوای کره زمین باشیم:
جنگلها از بین خواهند رفت، بیماریهایی چون مالاریا گسترش خواهند یافت و مهاجران گرسنه در مرزها سرگردان خواهند شد. ۲۱
از زمانی که این مقاله را در دست گرفته‌اید، اگر با سرعت متوسط مطالعه کرده باشید، حداقل 200 انسان به علت گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد اگر اوضاع جهان به سرعت بهبود نیابد سالانه بیش از چهار میلیارد نفر جان خود را از دست خواهند داد. در حالی‌که به اندازه کل تاریخ بشر طول کشیده تا جمعیت جهان به یک میلیارد نفر تا سال 1830م. برسد، طی صد سال این جمعیت دو برابر شد (۱۹۳۰م.) و سی سال بعد به سه میلیارد نفر (۱۹۶۰م.)، شانزده سال بعد به چهار میلیارد نفر (۱۹۷۶م.) و یازده سال بعد به پنج میلیارد نفر (۱۹۸۷م.) رسید. انتظار می‌رود تا سال 2030 جمعیت جهان به 5/8 میلیارد نفر برسد. با افزایش جمعیت احتمال دسترسی به زمین قابل کشت کاهش می‌یابد. جالب توجه است که درباره این وضعیت رقت‌بار نیز قرنها پیش از این سخن به میان آمده بود؛ پیامبر اکرم(ص) در این زمینه می‌فرماید:
(ای مردم!) آن روز سختی، قحطی و خشکسالی زمانه را فرا گیرد. شهرها در تنگنا می‌افتند و امیدها قطع می‌شود. ۲۲
امام صادق(ع) نیز با اشاره به خشکسالی پیش روی انسانها فرمودند:
مردم مصر را دشمن خارجی از آب و خاک خودشان بیرون نمی‌کند، بلکه همین نیل آنها را از دیار خود بیرون می‌کند، آب آن کاملاً می‌خشکد و حتی یک قطره هم نمی‌ماند و بستر آن به صورت تلی از شن درمی‌آید. ۲۳
البته باید توجه داشت که قحطی و کمبود مواد غذایی تنها ریشه در خشکسالیها و بلایای طبیعی ندارد، بلکه بی‌کفایتی دولتها و فساد حاکم بر آنها، جنگها، تحریمهای اقتصادی و از همه مهمتر بی‌عاطفگی انسان امروز نیز بر این قحطی و کمبود دامن می‌زند.
در حالی که کودکان بی‌گناه گرسنگی می‌کشند، کشورهای ثروتمند میلیونها تن مواد غذایی را برای بالا نگه داشتن قیمتها نابود می‌کنند و یا دست به احتکار می‌زنند.
«آسوشیتدپرس» به نقل از «سازمان نان جهان» چنین گزارش می‌دهد:
گرسنگی جهان ریشه در فرو ریختن ارزشهای انسانی دارد.
براساس گزارشهای سازمانی که از لوایح و برنامه‌های ضد فقر سخن می‌گوید، خشونت، قدرت سیاسی کم، فقر، تبعیض نژادی و فشارهای محیطی از مهم‌ترین عوامل سوءتغذیه به شمار می‌روند. ۲۴
اینجاست که گفتار پیامبر اکرم(ص) به‌روشنی درک می‌شود؛ زمانی که فرمودند:
هنگامی که بعد از من فحشا و منکر رواج پیدا کند، مرگهای ناگهانی فراوان شود و کم‌فروشی رایج گردد، خداوند آنها را با قحطی و گرسنگی گرفتار سازد. هنگامی که زکات داده نشود، زمین برکتهای خود را از معدن و میوه و زراعت منع می‌کند. ۲۵
حضرت امیر(ع) نیز از احتکار غذا به‌وسیله امیران و پادشاهان خبر داده‌اند. ۲۶
امام صادق(ع) در ضمن تفسیر آیه 21 سوره سجده ـ که در آن آمده است: «و عذاب دنیا را پیش از آن عذاب بزرگ‌تر به ایشان بچشانیم، باشد که بازگردند» ـ می‌فرماید:
کیفر کوچک، قحطی، خشکسالی وگرانی قیمتها در آستانه ظهور قائم(ع) به شمشیر است و کیفر بزرگ شمشیر برّان حضرت مهدی(ع) در آخرالزمان. 27
نقش جنگها را در وقوع قحطی نباید نادیده گرفت؛ چرا که قحطی و جنگ همزاد و همراه همیشگی‌اند. معمولاً، جنگ مساوی است با قحطی و گرسنگی بیشتر. «آیزنهاور»، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، در سخنان خود به فجایع ناشی از جنگ اعتراف کرده، می‌نویسد:
هر تفنگی که ساخته می‌شود، هر کشتی نظامی که به آب انداخته می‌شود، هر موشکی که آتش زده می‌شود، حکایت از دزدی از کسانی دارد که گرسنه‌اند، کسانی که از سرما بر خود می‌لرزند و لباس ندارند. جهان در جنگ تنها پول خرج نمی‌کند؛ جنگ نیروی کارگران، نبوغ و استعداد دانشمندان، امید کودکان و… را نیز هزینه می‌کند. در زیر ابر تهدید کننده جنگ، این انسانیت است که به صلیب آهنین کشیده می‌شود… آیا راه دیگری برای زندگی بشر وجود ندارد. ۲۸
در اینجا به بعضی از حقایق معاصر اشاره می‌کنیم تا موضوع را روشن‌تر سازیم:
تنها جنگ خلیج‌فارس در سال 1991 نیم میلیارد دلار در روز یا حدود ۳۵۰ هزار دلار در دقیقه برای هم‌پیمانان هزینه دربر داشت. یک هواپیمای جنگی 25 میلیون دلار؛ یک موشک کروز توماهاک 3/1 میلیون و یک موشک هوا به هوا ۸۰۰ هزار دلار هزینه دربر دارد.
اگر بخواهیم هزینه‌ها را گویاتر مطرح کنیم، باید بگوییم هزینه یک موشک راداری «اسپارو» برابر با هزینه غذای روزانه یک مدرسه پر از دانش‌آموز گرسنه به مدت پنج سال است. این ارقام در برابر میلیونها رقمی که سالانه به سمت تسلیحات و جنگ افزارها سرازیر می‌شود بسیار ناچیز است.
«مؤسسه پژوهشی بین‌المللی صلح استکهلم» گزارش می‌دهد: هزینه نظامی جهان سالانه میانگینی بین 900 میلیارد تا یک تریلیون دلار است این بدین معناست که رقم نجومی یک تریلیون دلار یا دو میلیون دلار در دقیقه صرف نظامی‌گری کشورها می‌شود!
هزینه تأمین آب سالم برای مردم فقیر کشورهای در حال توسعه به مدت ده سال تنها ده روز از خرجهای نظامی را دربرمی‌گیرد.
۱۸ روز هزینه نظامی، می‌تواند سوء تغذیه کل جهان را ریشه‌کن کند. متخصصان معتقدند دویست میلیون دلار یا حدود سه ساعت هزینه نظامی می‌تواند بیماریهایی چون دیفتری، تشنج، سرخک و فلج اطفال را ـ که روی هم سالانه 4 میلیون کودک را به کام مرگ می‌کشد ـ نابود کند. ۲۹
۳. شیوع بیماریهای واگیردار
کمتر از بیست سال پیش حرفه پزشکی ادعا می‌کرد بر صفی از باکتریها و ویروسهای کشنده غالب آمده است. در سال 1979م. جراح آمریکایی، «ژنرال ویلیام استوارت» اعلام کرد:
زمان آن فرا رسیده که «کتاب بیماریهای مسری» بسته شود. ۳۰
در سال 1983 در کتابی پزشکی بیان شد:
بیماریهای واگیردار راحت‌تر از بیماریهای دیگر شناخته و درمان می‌شوند. ۳۱
اما بیماریهای واگیردار در طول سال 1990 به جای محو شدن، افزایش یافتند. دکتر «شروین نولاند»، در کتاب پر فروش خود با نام ما چگونه می‌میریم؟ به خاطر اعلام این مطلب که پیروزی علم پزشکی بر بیماریهای مسری خیالی باطل شده است، اظهار تأسف می‌نماید. ۳۲
آسوشیتدپرس گزارش می‌دهد که:
اکنون پزشکان هشدار می‌دهند تجدید حیات و فعالیت اخیر باکتریهای مقاوم در برابر داروها می‌تواند بسیار کشنده‌تر از ایدز باشد. متخصصان معترفند، ظهور باکتریهایی که توسط زرادخانه آنتی بیوتیکها کشته نمی‌شوند، می‌تواند تهدیدی علیه سلامت عمومی باشد که بدتر از ایدز عمل خواهد نمود.
امراضی که قبلاً فرض می‌شد بر آنها غلبه کرده‌ایم؛ یعنی سل، ذات‌الریه، مننژیت، غیر قابل کنترل شده‌اند. باکتری معمولی که عامل گوش درد ساده نوزاد یا ذات‌الریه می‌شود، قادر است به «ابر میکروبی» تبدیل شود که در مقابل داروها مقاوم است.
دکتر «الکساند
ماهنامه موعود شماره ۴۹
پی‌نوشتها:
۱ . مجتبی‌الساده شش ماه پایانی، ترجمه محمود مطهری‌نیا، صص25.
۲ . آنچه پیروان از عیسی(ع) پرسیدند، معمولاً با عناوین «بازگشت دوباره»، «آخرالزمان» و «پایان جهان» یاد می‌شود. اصطلاح «پایان جهان» نه به معنای پایان حیات جهان بلکه به عنوان پایان بی‌عدالتی و حاکمیت غیر انسانی بر انسان ذکر شده است.
۳ . انجیل متّی 8-6: 24.
۴ . Washington Post: The Fatality of War 22 Aprit 1996.
۵ . AP (Associated Press) 10 Nov 1993.
۶ . AP: ûWar Force 50 Million From Homes, 15Nov 1995.
۷ . کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج2، ترجمه علی‌اکبر مهدی‌پور، ح1237.
۸ . همان، ح1250.
۹ . همان، ح1251.
۱۰. همان، ح1259.
۱۱. کلمه یونانی اتنوس (ethnos) به‌کار رفته در این پیشگویی به معنی نژاد و قوم است و بیانگر این موضوع است که آن حضرت مستقیماً به جنگهای قومی و نژادی اشاره داشته‌اند.
۱۲. Arthur Schlesinger.
۱۳. ûIs a World Whithout War Possible? Awake 22 Apr 1996.
۱۴. AP: Levinson Arlene û20th Centory Awash in Blood 16 Sep1995.
۱۵. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج2، ترجمه علی‌اکبر مهدی‌پور، ح1042.
۱۶. همان، ح1384.
۱۷. همان، ح764.
۱۸. همان، ح766.
۱۹. Reuter: Evans, Eddie ûWorld Forces AncientChallenge of Growing Food 18 may 1996.
۲۰. AP: Briscoe, David, ûThe Planet's Pulse 18 May 1996.
۲۱. Reuter: ûGlobal Warming Means Third World bardship 15 Feb 1996.
۲۲. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج2، ترجمه علی‌اکبر مهدی‌پور، ح1376.
۲۳. همان، ح1248.
۲۴. AP, B Oct 1994.
۲۵. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج2، ترجمه علی‌اکبر مهدی‌پور، ح990.
۲۶. همان، ح1029.
۲۷. همان، ح1243.
۲۸. Eisen hower, Dwight D. ûA chance for peace16 Apr 1953. Speech to the American Soceity of News paper Editors.
۲۹. ûOur Common Future 1987 UN report issued by the world Commission Environment and Development.
۳۰. Hamilton, Andera. ûBecomes ever More Resistant.
۳۱. U.S News & World Report. 29 Jan 1996.
۳۲. ûThe End of Antibiotics, Newsweek, 28 Mar 1994.
۳۳. AP, 26 Mar 1995.
۳۴. روزگار رهایی، ج2، ح1237.
۳۵. همان، ح1430.
۳۶. AP, Washington, 23 May 1995.
