توصیه آیت الله جوادی آملی درباره نماز شب

طبق آیه شریفه « وَتَوَکَّلْ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لَا یَمُوتُ »؛ و بر آن زنده ای که نمی میرد توکل کن . توکل نه به معنی تعطیل است نه به معنای تقسیم کار؛ اگر کسی بگوید کارها را به خدا واگذار کردم و خود گرفتار عُطله و تنبلی شود، ترک واجب کرده است.

اگر هم بگوید مقداری تکلیف من است و مقداری هم به عهده خداست، این هم شرک خفی است یعنی مقداری به حول قوه انسان و بخشی به حول و قوه الهی انجام می‌شود. این با توحید سازگار نیست. یک موحد همه امور را به حول و قوه الهی می داند.

وقتی نمازگزار می‌گوید: “بحول الله و قوته اقوم و اقعد” یعنی معتقد است قیام و قعود و همه امورش در شب و روز به حول و قوه الهی است. پس متوکل به همه امور واجب و مستحب و خدمات فردی و اجتماعی خود کوشا است ولی خدا را در همه امور وکیل خود قرار می دهد.با توجه به این که همه جنود آسمان و زمین سرباز خدا هستند، انسان متوکل خود را هم سرباز و از جنود الهی می داند.

بر اساس روایت امیرالمؤمنین علیه السلام: «واعلموا عبادالله ان جوارحکم جنوده و خلواتکم عیونه؛ ای بندگان خدا بدانید که اعضا و جوارح شما سرباز خدا و خلوت های شما در مرئی و منظر اوست»، اگر کار خیری انجام دادیم باید شاکر باشیم که خدای متعال با سربازان داخلی ما را حفظ کرد و اگر بیراهه رفتیم این خطر ما را تهدید می‌کند که خدا گاهی با جنود داخلی (اعضا و جوارحمان) و گاهی با جنود خارجی (جنود آسمان و زمین) ما را تنبیه می‌کند.

در مورد محبت و هدایای ما نسبت به اهل بیت علیهم السلام مثل صلوات ها و دعاها و زیارت ها،ما آن صلاحیت را نداریم که بین خدا و ایشان واسطه شویم و به توسط ما فیضی به ایشان برسد. این چه امام زمان شناسی است که انسان خود را واسطه بین او و خدا بداند؟ بلکه هر چه هست تأدب و تقربی است برای ما. البته ممکن است که مؤمنی واسطه فیض برای مؤمنین دیگر شود مثل جناب زکریا بن آدم که به او فرمودند در قم بمان که خداوند به واسطه تو برخی از عذاب ها را از مردم دفع می‌کند .

آیه شریفه « وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَۀً لِّمَنْ أَرَادَ أَن یَذَّکَّرَ أَوْ أَرَادَ شُکُورًا »؛ این آیه و این که خداوند روز و شب را پشت سر هم قرار داده، ‌ از امام صادق علیه السلام تطبیق خوبی نقل شده به این مضمون که آنچه که در روز از دستتان می رود در شب قضا کنید و چیزی را که در شب از دست می دهید در روز قضای آن را به جای آورید. مثلا اگر نماز شب را از دست دادید در روز آن را قضا کنید .

طبق آیه شریفه « وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا » (الفرقان آیه۶۳)؛ بندگان خدای رحمان کسانی هستند که در روی زمین به فروتنی راه می روند،بندگان خدای رحمان فرومایه نیستند ولی فروتنانه زندگی می‌کنند و به سر می‌برند. انسان فرو مایه سست است ولی انسان فروتن محکم و متقن است اما آرام به سر می‌برد. اگر جاهل با ایشان از روی جاهلیتش با جهل علمی‌یا جاهلیت عملی حرف بزند، آنها بهشتی گونه پاسخ می دهند، قالوا قولا سالما سلیما، قولی که از هر گزندی سالم است.

« وَالَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِیَامًا »(فرقان آیه)؛

و آنانند که در حال سجده یا ایستاده، شب را به روز مى‏آورند .

بیتوته به معنی خوابیدن در شب نیست بلکه به معنای شب را به سر کردن و گذران شب است چه در حال خواب و چه در حال بیداری، اما بندگان خدا شب را یا در سجده‌اند یا در حال قیام.

« وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا » (فرقان آیه ۶۵)؛ و کسانى‏اند که مى‏گویند: «پروردگارا، عذاب جهنم را از ما بازگردان که عذابش سخت و دایمى است .

غریم طلب کاری است که دست بردار نیست و انسان را رها نمی‌کند. بندگان خدای رحمان می‌گویند عذاب جهنم را که دست بردار نیست و ما را رها نمی‌کند از ما بردار. ایشان مرتب درخواست رهایی از عذاب می‌کنند که مبادا بلغزند و دچار آن شوند .

شیعه آنلاین