وقتی جنبشهای علیه حکومتهای مستبد خاورمیانه آغاز شد، دعوا بر سر این بود که این جنبشها اسلامی هستند یا عربی. اما گذر زمان نشان داد که جدای از اسلامیتر شدن یا دمکراتتر شدن کشورهای منطقه، احتمالات دیگری هم هست؛ از جمله تغییر مرزها و تشکیل کشورهای جدید!
مجموعه رویدادهای هفتههای اخیر در سوریه و به ویژه شدت گرفتن درگیریها در شهرهای اصلی سوریه، نگرانیهای عمیقی را برای ترکیه پدید آورده است؛ هر چند دولت سوریه مدعی است که پس از آرامسازی نسبی دمشق در روزهای گذشته، در چند روز آینده نیز ضربه مهلک دیگری بر مخالفین داخلی و خارجی وارد آورده و آنها را در حلب نیز قلع و قمع خواهد کرد، ولی در همین حین، اتفاقات مهم دیگری نیز روی داده است.
بنا بر این گزارش، هنگامیکه دولت سوریه ـ بنا به ضرورت کسب برتری حتمی علیه مخالفین ـ نیروهای نظامی خود را از مناطق دورتر به شهرهای اصلی فرستاد، برخی از شهرهای کردنشین و از جمله «عفرین»، «عامودا»، «تیرسپی» و «کوبان» به کنترل کردهای سوریه درآمدند؛ البته گمان میرود که کردهای سوریه نیز همانند کردهای عراق به دنبال تشکیل اقلیم مخصوص خود هستند.
در همین راستا، خبری که به تأیید مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان رسیده است، حکایت از آن دارد که کردهای سوریه، در حال گذراندن آموزش نظامی در خاک عراق بودهاند. ویدئویی نیز در فضای اینترنت منتشر شده که در آن ادعا میشود، دو هزار نفر از این پیشمرگههای آموزش دیده در حال بازگشت به سوریه هستند.
اما در واکنش به این رخدادها، مقامات ارشد نظامی و سیاسی ترکیه جلسه تشکیل دادند و اردوغان به دولت سوریه هشدار داد که باید اجازه استفاده دیگران از خاک سوریه را ندهد و در غیر این صورت، تهدید دخالت نظامی ترکیه در سوریه برای سرکوب کردها وجود خواهد داشت.
اردوغان همچنین اعلام کرده است که برای بررسی وضعیت سوریه، داود اوغلو به هولیر سفر و با بارزانی دیدار خواهد کرد.
آنچه در این باره باید گفت، این که مسأله سوریه تا هماکنون نیز تغییراتی را در سیمای منطقه ایجاد کرده است. بنا به گزارش رویترز، ترکیه در نزدیکی پایگاه هوایی انجرلیک، میزبان مرکز هدایت مخالفین مسلح حکومت سوریه است؛ مرکزی که قطر و عربستان نیز در آن نقش دارند و ادعا میشود، عملیات ترور سران نطامی سوریه از آنجا برنامهریزی شده است، هرچند ترکیه این ادعا را که حمایت از تروریسم را نیز در درون دارد، تکذیب میکند!
عراق نیز از تحولات سوریه متأثر شده است. از سویی گفته میشود که مالکی، نخستوزیر عراق و فهرست العراقیه به دنبال نزدیکی به یکدیگر هستند تا در حفظ تمامیت ارضی عراق در کنار یکدیگر باشند. دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در مورد نحوه اداره مرزهای عراق در مناطق کردنشین دچار اختلاف جدی شدهاند و طرفهای سیاسی عراق بسته به منافع سیاسی خود در حال دخالت در سوریه هستند.
بنابراین، اگر شرایط سوریه به سمتی برود که مطلوب ترکیه نباشد و جایگزینی قدرتمند برای اسد وجود نداشته باشد، آن گاه ترکیه سخت پشیمان خواهد شد و باید برای تجدید قدرت بشار اسد بر همه خاک سوریه دعا کند،