موعود پایگاه اینترنتی موعود
فهرست محتوا
پادشاهی بر زمین و آسمان: گستره فرهنگ مهدویت
اندیشه و فرهنگ مهدوی و درک وظایف و حدود آن، همواره از دوران حکومت اعراب بر جهان اسلام در سال ۴۱ ه .ق. تا کنون، از دو مرحله عبور کرده؛ ولی هرگز نتوانسته است، این دو مرحله را ترک گفته و به مرحله نهایی پای بگذارد.
۱. مرحله شیعی – اسلامی: شیعیان همواره در این مرحله، در آرزوی آنند که غایب منتظر در آینده برای رهانیدن آنان از ظلم و ستمی که همواره آنان از سوی حاکمان دنیوی و پیروان آنها از فرزندان امت اسلامی متحمل شده اند، ظهور کند.
سپس این مرحله ادامه یافت و افق های آن، به ویژه در دوران اشغال جهان اسلام توسط اشغالگران اجنبی توسعه پیدا کرد و لباس اسلامی فراگیر بر تن کرد و بدینسان، تمامی مسلمانان هریک بر حسب اعتقاد خود، به جز مخالفان آنها، با این امید روزگار را به سر می‌برند که به زودی مهدی(ع) برای رهانیدن تمامی مسلمانان و نجات آنان از ظلم استعمار اجنبی ظهور خواهد کرد.
به عبارت دیگر، نخست شیعه و سپس مسلمانان از نتیجه کارهای مهدی منتظر و دولت او برخوردار خواهند شد؛ نه بقیه جهان و همواره مطالعات و تحقیقات، محدود به این دو محور بوده است.
. ۲ .مرحله جهانی: پس از تحقق توسعه علمی در جهان، گشوده شدن مرزهای کشورها به روی یکدیگر، توسعه مطالعات مهدوی، به کارگیری شیوه های تحلیل علمی اصولی برای بررسی متون و آثار موجود، ترجمه کتاب های عقیدتی برای دیگر کشورها و آگاهی پیدا کردن از نظریات دیگر ادیان و تمدن ها و مجامع بشری در مورد انتشار آنها، اخبار آخرالزمان یا موعود منتظر جهانی -؛
محققان مشاهده نمودند که این اندیشه ابعادی بسیار گسترده تر از یک دولت حدود تصور آنها پیدا کرده است و بنابراین نمی توان آن را در مرزهای تنگ صرفا یا دولتی معین یا حتی دولت های اسلامی محدود کرد؛ زیرا اگر این تعبیر، صورت واقعیت مظلوم در هر مکان، در این جهان به خود گیرد، موعود منتظر، برای نجات کل بشریت و برپا نمودن دولت عدل در تمامی عوالم شناخته شده و با هر دین و اعتقاد و جنسی ارضی خواهد آمد
بر همین اساس، غیر معقول است که فقط به جهان اسلام اختصاص داشته باشد و در همانجا متوقف شود.
تکامل نگرش هستی شمولی و ضرورت های بحث
هستی شمولی اندیشه مهدویت که من آن را مرحله نهایی یا مرحله سوم از مراحل بلوغ فکری انسانی در مورد مهدویت می دانم و همان موضوعی است که محققان تا کنون، توجه جدی به آن نداشته اند، چیزی جز برونیابی و نتایج مطالعات مستمر در مورد هستی و پیدایش موجودات نیست
که انگیزه آن، کشف ابعاد پنهان حقیقت اندیشه مهدویت از طریق اطلاعات به دست آمده از بررسی تحلیلی مجموعه بزرگی از متون موثقی است که این اندیشه را با تمام مبانی فکری و جنبشی و نتایج مادی و معنوی آن، موثقی که در پهنه ای بسیار گسترده تر از این جهان محصور در کره ارضی پدیدار خواهد شد، به ثبت رسانده اند؛
زیرا در حقیقت، شکل دهنده یک نشئه جدید برای هستی ها و جهان ها به طور کلی می باشد و صفحه دوم، برای اسفار تکوین نخستین و نشانه های آن می باشد…؛ زیرا معیارهایی که تمامی مخلوقات، از جمله بشر در طول این تاریخ طولانی که به میلیون ها سال می رسد، بر اساس آن تربیت و پدیدار شده اند، دستخوش یک انقلاب و تغییر ریشه ای در تمامی جهان های آباد خواهند شد
تا به جای آن معیارهای سازنده اسلامی جدیدی بنا شود که کاملا با موازین موروثی، از نظر نتیجه، مضمون، سرنوشت و هدف، متفاوت است.
نظریه النیلی
در میان تعداد بسیاری از متون، تفاسیر و نظریات، مجموعه ای از نظریات وجود دارد که به موضوع جهان های کیهانی و رابطه امام مهدی(ع) با جهان های خارج از کره خاکی و ساکنان آن، به تفصیل سخن گفته؛
اما در مرز معینی توقف کردده و فراتر نرفته است. در میان این نظریات، دو نظریه از میدان بیشتری برخوردار هستند.
۱. نظریه سبیط النیلی. وی هستی شمولی(حکومت امام عصر بر عالم هستی) را کیفیتی عرفانی می داند که مخلوقات در آن به بالاترین حد صفا رسیده و موجب می شود که آنها از تمامی موارد زندگی مادی، احساس بی نیازی نمایند.
نقد نظریه: سبیط النیلی به این موضوع توجه نداشته که رسیدن انسان ها به این درجه عرفانی، به خودی خود، نشان دهنده یقینی بودن هستی شمولی مورد نظر است؛
زیرا بشر توانایی رسیدن به چنین مرحله رفیعی را یافته که امکان ندارد علم آن را تایید کند، یعنی تفاوت ها و تمایزهای موجود میان انسان و دیگر مخلوقات عالم بالا، به طور کامل ازبین خواهد رفت.
پژوهشگران در زمینه هستی شمولی
شيخ علی کورانی در کتاب مشهورش عصر ظهور، پس از ذکر روایت هایی دال بر اينکه حضرت مهدی از وسایل متنوع و ابزار خاصی برای صعود و نقل و انتقال میان سیارات و جهان های دیگر آن استفاده می‌کنند، در مورد تسلط امام مهدی بر زمین های هفت گانه سخن می گوید؛
اما شیخ بر این باور است که این اقدامات به این مفهوم است که زندگی بر روی زمین به تنهایی، در عصر امام وارد مرحله جدیدی خواهد شد که متفاوت با تمامی مراحل گذشته از جهت گشایش به سوی آخرت است.
شیخ کورانی هستی شمولی را منحصر به یک بستر تکاملی دانسته که بشریت ساکن بر زمین، نوعی ارتباط خاص را تجربه خواهد کرد که از نتایج آن، بازگشت امامان و اولیا و صالحان به زندگی و سهیم شدن آنان در تلاش های مهدوی یا اتمام آنچه از قبل شروع شده خواهد بود.
به عبارت دیگر به نظر وی هست شمولی از طریق پیشرفت علمی و گشایش روحی و از طریق رجعت برخی از مخلصان تحقق پیدا خواهد کرد.
نظریه سید هبه الدین شهرستانی
دانشمند معروف در رشته هیئت و نجوم بود و به فضل این دانش‌ها از نزدیک ترین محققان به حقیقت هستی شمولی مهدوی بود.
وی در جایی گفته است: شاید روزی فرارسد که بر اثر پیشرفت های علمی که بر جهان حاکم و افق ها را درخواهد نوردید و ما هر روز و هر ساعت، انتظار افزایش و رشد آن را می کشیم، اهالی کره ارضی ما با موجودات زنده دیگر کرات کیهانی، دیدار و ملاقات داشته باشند و در آن هنگام دروازه های رفت و آمد و سفرهای منظم میان زمین و دیگر جهان ها گشوده شود و راه ها و شرایط اقامت در کراتی که شخص، قصد اقامت در آن را دارد، هموار خواهد شد…
و ارتباط برخی از کرات با یکدیگر، بیش از آنچه گفتیم، باشد و شاید امر الهای، شامل همه آنها به طور برابر شده و تمامی آنها از یک شریعت برخوردار بوده و هرگز در مورد موضوعی اختلاف نکنند…
آنچه مرحوم شهرستانی مطرح کرده در این مفهوم خلاصه می شود که نظریه پیشرفت در وسایل، همان حمل مسافران به سیارات است…:
شاید ارتقاء وسایل توسط مهدی، اشاره به وارد شدن جهان در فاز جدیدی از عمران و مدنیت باشد.
نظریه فاروق موسوی
وی در کتاب «امور مهمه جدیره بالاهتمام» اظهار می‌دارد:
شاید در آسمان، جهان‌های مترقی تر از جهان ما وجود داشته باشند که منتظر ساعت ظهور خواهند بود تا به آنچه از قیام بر عهده آنان خواهد بود،اقدام نمایند.
وی به طور اجمال به حقایق مهمی اشاره می کند که نمی توان بدون توجه از کنار آن گذشت و تماماً از هستی شمولی به گونه ای پیچیده سخن می گوید. برخی از این نکات عبارتند از:
سخن او در مورد جهان هایی در آسمان که بسیار پیشرفته تر از جهان زمینی ما هستند و نظریه او در این باره از مشابهت و همسانی با نظریه آقای شهرستانی و سبیط النیلی برخوردار است؛
سخن او درباره جهان های در آسمان برای قدم امام منتظر. این نظریه از خاص ترین نظریات درباره ظهور امام مهدی با پیروزی دین اسلام بر همه دین ها با بهره گیری از روایت هاست؛
سخن او در مورد مشارکت این اقوام و وظایف خود نسبت به تلاش های مهدوی. این نظریه نیز از خاص ترین نظریات بوده و بیانگر اعتراف وی به قرار گرفتن این جهان ها و ساکنان آن در زیر پرچم امام مهدی(ع) می باشد.
هستی شمولی و طول عمر امام(ع)
دیگران با ما در مورد غیبت امام زمان(ع) و طول عمر شریف ایشان و حتی در مورد ولادت ایشان، با وجود صحت و تواتر احادیث، اختلاف نظر دارند؛ در حالی که برای مثال به صحت اخبار مربوط به طول عمر دجال و اخبار مربوط به طول عمر اقوام یأجوج و مأجوج که از شخصیت های عصر ظهور هستند ایمان داشته و هیچ تردیدی در درستی آن ندارند.
همچنین ایمان به آنها را به خاطر اینکه در احادیث نبوی نقل شده و در صحیح مسلم و صحیح بخاری به آن اشاره شده، آن را یقینی و تکذیبشان را جایز نمی دانند.
اعتراض شدید ما به سیاسی کاری های گزینشی است که مردم را به ایمان به نقل هایی دور از واقع و تکذیب روایت های صحیح از اهل بیت(ع) از جدشان، پیامبر اکرم(ص) که ریشه در قلب واقعیت اسلامی دارد، دعوت می کند.
برای مثال برخی از مسلمانان معتقدند که دجال عمری بسیار طولانی دارد، حتی طولانی تر از عمر نوح(ع) اما نمی پذیرند که حضرت مهدی(ع) به خواست خداوند در زمان حیات پدرشان به دنیا آمده اند و در حال حاضر در غیبت به سر می برند.
شیخ صدوق در این زمینه می گوید: معاندن و منکران اینگونه اخبار را مورد تأیید قرار داده و آنها را در مورد دجال و زنده بودن او برای مدت طولانی و خروج او در آخرالزمان روایت می‌کنند اما موضوع قائم و مدت طولانی غیبت ایشان و اینکه زمین را پر از عدل و داد خواهند کرد، پس از آنکه از ظلم و ستم پر شده باشد، با وجود نص صریح پیامبر(ص) و امامان پس از ایشان، نام و غیبت و نسب او را تصدیق نمی کنند.
تحقق پیروزی کامل
از مصادیق علمی که اندیشه مهدویت را یک اندیشه با قدرت هستی شمولی می داند این است که خداوند وظیفه ای را بر عهده امام مهدی منتظر گذاشته که بر دوش هیچ یک از پیامبران قبل از او نگذاشته است و این وظیفه پیروز نمودن اسلام بر سایر ادیان و اعتقادات دیگر در دیگر جهان هاست.
واقعیت حال ثابت می کند که هیچ یک از ادیانی که توسط یکی از انبیا ارائه شده، توانایی پیروز شدن بر دیگر ادیان را نداشته و هیچ پیامبری شاهد تحقق تمامی آرزوهای تبلیغی خود نبوده است.
خداوند وظیفه اجرا و تحقق وظایف تمامی انبیا و پیامبران مبعوث شده در جهان های دیگر را هم بر عهده امام مهدی(ع) گذاشته است؛ زیرا این پیامبران نیز وظایف محقق نشده و معوقه ای داشته و جهان های دیگر، دین هایی دارند که خداوند باید اسلام را بر آنها نیز پیروز کند تا حقیقت پیروزی کلی، به تکامل برسد.
جدا کردن ماموریت تمامی پیامبران انس و جن و مخلوقات کیهانی دیگر در اندیشه مهدویت، سپس موکول کردن اجرا و تحقق آنچه از این ماموریت های به انجام نرسیده به امام مهدی(ع) به این معناست که ایشان سلطه کیهانی و هستی شمولی خود را در هر زمان و مکان و دین های آنها در تمامی آسمان ها و زمین ها اعمال خواهد کرد تا پیروزی کلی اسلام بر همه ادیانی که به این یکپارچگی خدشه وارد می آورند.
پول بی ارزش
در زمان برپایی دولت کریمه سنت های جاری جهان دچار دگرگونی های اساسی خواهند شد که شامل دو بخش عمده دگرگونی در امور مادی و امور معنوی می شود که در قسمت های مختلف به بررسی آنها می پردازیم:
توسعه مادی: پول و اقتصاد جهانی
در حال حاضر پول محور حرکت های سیاسی و بشری و ابزاری برای خریدن اراده ها، نفس ها و منبع قدرتی برای تبدیل کشورها به رژیم های استیلاجو برای سلطه بر کشورهای دیگر است.
اما در زمان دولت مهدوی، این پول تبدیل به کالایی کم ارزش خواهد شد که کسی برای به دست آوردن آن تلاش نمی کند؛ زیرا هم خداوند بی نیازی را در قلب بندگان قرار می دهد و هم زمین تمام گنج های پنهان درون خود را در اختیار امام و مردم قرار می دهد:
از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که فرمودند: «هنگامی که مهدی خروج نماید، خداوند بی نیازی را در قلب بندگان قرار می دهد تا اینکه مهدی می گوید: چه کسی خواهان مال است؟ هیچ کس نزد او نمی آید مگر یک تن و می گوید: هرچه می خواهی بردار.»
اعتقادات، اخلاق و رفتار
در زمان برپایی دولت کریمه سنت های جاری جهان دچار دگرگونی های اساسی خواهند شد؛ یکی از ای تغییرات عمده، تغییر در اعتقادات، اخلاق و رفتار همه موجودات است.
روایت هایی که از وضعیت رفتاری در زمان دولت کریمه صحبت می کنند بر این حکم می کنند که شرایط رفتاری مخلوقات در این دولت، مشابه هیچ یک از مراحل تاریخی گذشته نیست. مثلا در احادیث آمده است: «گوسفند و گرگ در یک مکان چرا می کنند و کودک با مارها و عقرب ها بازی می کند و آنها هیچ آسیبی به او نمی رسانند.»
تغییر رفتاری که در عصر ظهور رخ خواهد داد، موجب خواهد شد که دزدها و راهزنان و صاحبان نفس های رذل تمامی گناهان را ترک کرده و خود را از گناهان رها می کنند، به گونه ای که یک زن مسیر شام تا عراق را بدون ترس طی می کند…
همه اینها به این مفهوم است که طبیعت و رفتار فطری مخلوقات که علوم و معارف قراردادی آنها را غیرقابل تغییر می دانند در آینده، دچار دگرگونی می شود؛ زیرا زمین عصر جدید از حیات خویش را آغاز می کند که مغایر با تمام زمان های گذشته بوده و همین تغییر و دگرگونی، یکی از اسباب بسترساز برای ارتباط کیهانی میان عامه مخلوقات و تنها رهبر آنها می باشد.
سیطره بر طبیعت
در زمان ظهور، انسان به سبب دستیابی به عرفان و تکامل روحی و علمی و ایمانی، قدرت سیطره کلی بر طبیعتی که قبلا سرسخت و خشن در برابر او ایستاده بود، را دارا خواهد شد؛ زیرا اقتدار بر طبیعت از ویژگی های عارف حقیقی و از حقایقی است که همه ادیان به آن ایمان دارند.
از عباد بن کثیر البصری روایت شده که گفت: به امام باقر(ع) گفتم: حق مؤمن بر خدا چیست؟ فرمود: «از حقوق مؤمن بر خدا این است که اگر به این درخت نخل بگوید: به سوی من بیا، به سوی او برود.» به خدا سوگند به درخت نخلی که در آنجا بود نگاه کردم و دیدم که آهنگ حرکت کرد. در این هنگام امام فرمودند: «آرام باش، مقصودم تو نبودی.»
تکاملی که امام مهدی(ع) در هستی منتشر خواهد کرد، موجب سیادت ارزش های خیر، معنوی، عرفانی و پایان دادن به ارزش های کهنه و مندرس گشته و این اقدام، سهم بسزایی در طهارت مطلق وجدانی و رشد آن در نفس انسانی و دیگر موجودات کیهانی خواهد داشت و آنها را آماده آغاز حرکت نهایی به سوی خداوند برای پایان دادن به رنج و سختی طولانی و تحقق دیدار مورد انتظار خواهد کرد.
«تو یقینا با کوشش و تلاشی سخت به سوی پروردگات در حرکت هستی. پس او را ملاقات خواهی کرد.» (سورة انشقاق، آیه ۶)
تکامل علمی
این تکامل (مادی دوران ماقبل ظهور) نیازمند ابزار فیزیکی و رفتاری، علاوه بر تکامل روحی و علمی خالص می باشد و یکی از آنها، همان تکامل علمی است.
در غیبت نعمانی آمده است: «ودر زمان او حکمت به شما داده خواهد شد، تا جایی که هر زنی می تواند در خانه خود براساس کتاب خدای تعالی و سنت رسولش حکم کند.»
جامعه با تمام مغایرت های عقلی و فکری آن، تبدیل به یک جامعه دانا می شود که در آن هیچ کس برای آموختن دانش نیازمند افراد دیگر سرزمین خود یا بیگانگان نخواهد بود. این موضوع، هستی شمولی مهدوی را به یک موضوع سهل و آسان تبدیل خواهد کرد.
خداوند در آیه ۳۳ سوره الرحمن جن و انس را به دانشی دعوت می کند که امکان رخنه به کائنات را به آنان می دهد و از آنجا که خلاصه تمامی دانش ها در دستان امام مهدی(ع) قرار خواهد گرفت، بنابراین نفوذ او به جهان ها و کهکشان ها، حقیقتی بدون تردید است و این رخنه صرفاً برای نشر رسالت اسلام، به منظور پیروز نمودن آن بر سایر ادیان و تحقق وعده الهی در این باره است.
مکانیزم های پیشرفته
نوعی از حمایت مادی وجود دارد که بخشی از سیستم تکامل یافته حمایتی است که خداوند برای امام مهدی(ع) فراهم ساخته است. همان طور که در حدیث آمده است که ایشان به وسیله هفت گنبد نور یا هفت مرکب فضایی که دارای نورهای تابشی است یا هفت مکانیزم که عقل های ما ماهیت آن را درک نمی کند، حرکت می کند.
امام صادق(ع) می فرمایند: « قائم در روز زلزله با هفت گنبد نور فرود می آید و مشخص نیست که در کدامیک از آنها قرار دارد تا اینکه در کوفه فرود می آید.»
️ در رؤیای یوحنا آمده است: «هنگامی که من به آن صدا توجه کردم، موجودی شیبیه انسان را دیدم که در میان هفت مناره از طلا ایستاده و لباسی بلند که تا قدمگاه او ادامه داشت، بر تن کرده بود.»
نقل و انتقال به وسیله گنبدهای نور، مرکب هایی فضایی یا از نوع براق است که پیامبر(ص) را به معراج برد به این مفهوم که ایشان با این وسیله میان کهکشان ها و جهان ها حرکت می کنند برای طی کردن زمین، امام(ع) از کرامت طی الارض برخوردار است.
در زمان ظهور، این دانش ها ابرازی برای راهبری ارتش مهدوی به سوی جهان های دیگر خواهد بود.
الهام های زبانی
از جمله حمایت های خداوند سبحان نسبت به امام مهدی(ع)این است که ایشان را قادر به سخن گفتن با هر قومی، با زبان و لهجه خودش، بدون نیاز به مترجم و دستیار خواهد داشت.
هنگامی که امام مهدی(ع) بیایند،بر اساس متن حدیث نبوی، با پرنده ها و حیوانات و دیگر موجودات مانند سنگ و درخت سخن خواهند گفت تا از این طریق بیانیه ها و دعوت هایی که امام خطاب به موجودات صادر می کنند، برای همگان مفهوم باشد.
امام صادق(ع) فرمودند: «سپس ندادهنده ای از چشمه خورشید با زبان عربی اینگونه ندا درخواهد داد و صدای او را تمامی آنان که در آسمان ها و زمین قرار دارند، خواهند شنید: «ای گروه خلایق، این مهدی آل محمّد است…»«ای گروه خلایق» به این مفهوم است که خطاب آن حضرت به تمامی آفریده هاست و نه فقط انسان.
ایشان در روایت دیگری فرمودند: «هیچ صاحب گوشی باقی نخواهد ماند مگر اینکه این ندا را خواهد شنید.» مستثنی نکردن احدی از صاحبان گوش یا صاحبان درک و احساس توسط امام(ع) تأکیدی بر آن است که ساکنان جهان های دیگر نیز ملزم به پیروی از امام مهدی(ع) هستند و این خود، تأکیدی بر هستی شمولی مأموریت مهدویت است.
نصرت کامل
اگرچه امام مهدی(ع) پیامبر نیست اما مأموریت او مهم تر از مأموریت همه انبیا محسوب می گردد زیرا سبب تحقق چیزهایی خواهد شد که تمامی انبیا از اجرا و تحقق آن ناتوان مانند.
البته علت این ناتوانی انبیا، وجود عجز یا تقصیر در انجام مأموریت الهی در آنان نبوده است بلکه به جهت خواست خدای تعالی و برنامه تهیه شده توسط او برای جهان ها بوده است.
خداوند سبحان حمایت های مادی و معنوی را به طور محدود به پیامبران اعطا کرده است؛ مثل فرشتگانی که در جنگ بدر ایشان را یاری می کردند، امّا یاری و حمایتی که خداوند برای قائم ذخیره کرده است، نوع جدیدی از نصرت بوده و همان نصرت کاملی است که از مصادیق آن، شرکت مستقیم انبیا در یاری رساندن به امام منتظر می باشد.
گویا خداوند سبحان تمام لشکریان خیر را برای از بین بردن شر برای همیشه، بسیج کرده است.
یاری رساندن به وسیله انبیا و اولیا
این اولین نصرت معنوی خداوند برای حضرت مهدی(ع) است.
حضرت خضر(ع) در گذشته اموری را بر عهده داشت و حقایقی را درک می کرد که موسی(ع) که از پیامبران اولوالعزم بود، مخفی و پوشیده بود. حضرت خضر(ع) در درجه دانش نسبت به برخی از علوم غیب آینده که بشر از آن آگاهی ندارد، می‌رسد. ایشان یکی از یاران امام مهدی(ع) و کارگزاران تحت امر ایشان خواهد بود.
حضرت عیسی(ع) نیز یکی دیگر از یاوران امام مهدی(ع) و از ارکان دولت ایشان خواهد بود و روایت های مربوط به نزول عیسی و نمازگزاردن وی به امامت حضرت مهدی(ع) و یاری ایشان در برپایی دولت کریمه، از احادیث متواتر مسلمانان است.
اصحاب کهف و رقیم نیز از یاران مهدی موعود(ع) خواهند بود.
علاوه بر این، خداوند سبحان، حضرت مهدی(ع) را به وسیله ابدال، یاری خواهد کرد.
از آنچه گفته شد به این نتیجه می رسیم علت اینکه خداوند این نصرت را تنها برای امام مهدی(ع) ذخیره کرده، این است که او را برای تمامی جهان ها؛ یعنی تمامی انسان های موجود در کره زمین و مخلوقات در دیگر جهان ها فرستاده است. از این رو چنین مأموریتی نیازمند چنین نصرت بی سابقه ای خواهد بود.
یاری و حمایت به وسیله ذخایر انبیا
نصرت و یاری انبیا و اولیا برای دولت مهدوی، شامل یاری و حمایت از طریق ذخایر موجود در نزد آنان نیز خواهد شد و علت آن، رابطه معنوی موجود میان مردم و داستان های اعجازی مربوط به این ذخایر است.
از امام باقر(ع) نقل شده است: «او به سوی کوفه حرکت می کند و بر تخت سلیمان(ع) فرود می آید و در دست راست او عصای موسی قرار دارد.»
بدیهی است هنگامی که امت ها مشاهده کنند که ایشان با تخت سلیمان و عصای موسی در دست پرواز می کند، یقین می کنند که حضرت وارث انبیا هست.
در اثباه الهداه از فضل بن شاذان نقل شده است: هیچیک از معجزات انبیا و اوصیا نیست مگر آنکه خداوند مانند آن را برای اتمام حجت بر دشمنان، در اختیار قائم(ع) قرار خواهد داد.
پس نصرت و یاری، منحصر در حضور فیزیکی انبیا و اوصیا نیست؛ بلکه مربوط به دانش آنها نیز می شود.
لشکر فرشتگان در خدمت امام زمان(ع)
در روایت ها و احادیث آمده است که امام مهدی(ع) به وسیله سربازان خدا و ملائکه او یاری خواهند شد تا تمامی خلایق را حول محور توحید خدا متحد نماید و از این رو، برخی از کتاب های متعلق به امت های دیگر، به ایشان لقب پادشاه ملائکه را داده اند.
در کتاب باسک هندی اینگونه آمده است: فرجام کار در آخرالزمان به دین حاکمی عادل ختم خواهد شد که فرمانده ملائکه جن و انس است و حق و صدق همراه اوست.
روایت هایی که از انواع و تعداد ملائکه ای که امام مهدی(ع) را یاری و با سخن و عمل، موجبات پیروزی ایشان را فراهم می آورند، حکایت می کنند، بر چنین رخدادی با این حجم که برای احدی از پیامبران گذشته رخ نداده است، تأکید دارند.
باید گفت محدود نکردن تعداد سربازان و ملائکه ای که امام مهدی(ع) را یاری خواهند کرد و مطلق گونه بودن آن، به این مفهوم است که خداوند سبحان ایشان را با کمیتی غیرمحدود از ملائکه که تعداد آنها هزاران بار بیشتر از ملائکه یاری کننده رسول خدا(ص) در غزوه بدر خواهند بود، یاری خواهد کرد؛ زیرا ملائکه بدر، بخش کوچکی از اقسام ملائکه ای بودند که امام منتظر را یاری خواهند کرد.
یاری و نصرت به وسیله شوق دیدار امام
یکی دیگر از نصرت های الهی برای امام مهدی(ع) این است که خداوند قلب های تمامی مخلوقات را مشتاق و واله ملاقات با حجت منتظر، دیدار او، انتظار ساعت فرج او و قیام به امری که مکلف به اجرای آن می باشد، خواهد نمود.
امام باقر(ع) فرمودند: «اهل آسمان و زمین، پرندگان در آسمان و ماهی ها در دریاها، از ظهور او شادمان خواهند شد.»
براساس آیه ۳۸ سوره انعام: «و هیچ جنبنده ای در زمین نیست و نه هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، مگر آنکه آنها [نیز] گروه هایی مانند شما هستند.»
میل به ظهور و فرج امام مهدی(ع) شامل تمامی امت هایی خواهد شد که خداوند سبحان براساس روایت های متواتر برای آنها، انبیا و پیامبران را فرستاده است.
اشاره خاص امام باقر(ع) در روایت بیان شده، به این دو نوع از حیوانات، برای اختصار و نزدیک کردن مفهوم به ذهن بوده است.
توجه خواننده محترم را به این عبارت امام جلب می کنم: «آسمان ها و زمین ها» که به صورت جمع ذکر شده و مفهوم آن این است که ساکنان هفت آسمان و زمین با او بیعت خواهند کرد؛ «پس با او مخالفت نکنید که گمراه خواهید شد؛ زیرا او به سوی تمامی شما خواهد آمد.»
یاری به وسیله حامیان کیهانی
از مکمل های یاری و حمایت که ارتباطی مستقیم با حتمی بودن پیروزی اسلام بر تمامی ادیان دیگر دارد، وعده نصرت کامل و جامع خداوند به امام مهدی(ع) و پیروز نمودن اسلام بر تمامی ادیان، به دست او است.
در کتاب اشعیا آمده است : ایشان پادشاهی های زمین را سرنگون خواهند کرد و پادشاهی آسمانی خود را که هرگز سرنگون نخواهد شد، برپا خواهند نمود.
بنابراین امام مهدی(ع) پس از خاتمه دادن به تمامی پادشاهی های زمین و سرنگون کردن حکومت های دنیوی ستمگرانه آن، توجه خود را به پادشاهی های آسمانی معطوف خواهد داشت تا بر ویرانه های آن، دولت آسمانی غیرقابل انقراض خود را برپا نماید.
در کتاب بصائر الدرجات آمده است که در میان ساکنان جهان های دیگر، کسانی وجود دارند که منتظر خروج امام بوده: «… در میان آنها، گروهی وچود دارند که از زمانی که پا به عرصه هستی گذاشته اند، سلاح را بر زمین نگذاشته و منتظر قائم ما بوده و از خداوند می خواهند که او را به آنان نشان دهد.»
حیات در کرات دیگر
حیات در کرات و سیارات دیگر، موضوعی است که سالهاست در ذهن و اندیشه دانشمندان وجود دارد و برای کشف پاسخ آن تلاش می کنند. دیدگاه دانشمندان در این زمینه به سه دسته تقسیم می شود:
نظریه اسلامی خالص که تنها به آنچه در قرآن، سنت ها و روایت های اهل بیت(ع) آمده است تکیه دارد. این نظریه به تعدد جهان ها و وجود مخلوقات در برخی از آنها (پنج هفتم هستی) ایمان دارد؛
نظریه علمی اسلامی است که توسط دانشمندانی که به علم نجوم اسلامی اشتغال داشته اند، ارائه شده و این نظریه نیز به تعدد جهان ایمان دارد اما بر این باور است که تمامی جهان ها بدون استثنا دارای سکنه می باشد؛
نظریه علمی خالص که مجموعه ای از نظریات مادی گرایانه می باشد که دانشمندان غربی ارائه کرده و بر پایه داده های علمی به دست آمده از دانش ها و تجهیزات مدرن به علاوه دانش های نجوم موروثی آنان که در کتاب های مقدس آنها به ویژه تورات آمده، بنا شده است.
ما مسلمانان به لحاظ عقیدتی از خلاصه آنچه از روایت ها در نزد ماست، درک می کنیم که در دیگر جهان ها یک جنبش واقعی به موازات حرکت هایی که روی زمین انجام می شود وجود دارد و این تحرکات رابطه ای مستقیم با مرحله ظهور حضرت مهدی(ع) برخوردار است.
این مرحله تاریخی با ظهور امام مهدی(ع) آغاز خواهد شد و مأموریت ایشان در این باره، ترتیب دادن جهان های دیگر براساس الگوی زمینی، قبل از برپایی قیامت است.
توانایی های اعجازی امام زمان: سوار شدن بر ابرها
سوار شدن برا ابر یا مسخر نمودن آن به دست امام مهدی(ع) به مفهوم استفاده از آن برای انتقال به فضا می باشد.
این موضوع در واقع اشاره به نقل و انتقال از طریق هوا، چه از طریق ابر و معجزه خارق العاده یا به احتمال قوی تر، به وسیله مرکب های فضایی که قبلا شناخته شده نبوده و برای تقریب به اذهان، از آن به ابر تعبیر شده است، صورت خواهد پذیرفت.
این احتمال نیز وجود دارد که این فرآیند از طریق وسایط ربانی دیگر که کنه آن برای ما ناشناخته است یا به وسیله انتقال به زمان و مکان انجام شود.
شهید مطهری معتقد است: مقصود این است که وجود این اشیا و خلقت آن برای بهره برداری و استفاده انسان بوده است.
توانایی های اعجازی امام زمان: بالا رفتن به وسیله اسباب
به لحاظ تاریخی، آن طور که از ظاهر روایات برمی‌آید، برای برخی از اولیای خدا تحقق یافته است؛ از آن جمله می توان بنا بر نص قرآن کریم به ذوالقرنین در ماجری یأجوج و مأجوج اشاره کرد.
خداوند ابزار قدرتی را در زمین در اختیار او قرار داد تا آن را دنبال کند و داخل و خارج آن، در آسمان واقع شده بود که این قوم در آنجا سکونت داشتند.
مأموریت فضایی ذوالقرنین یک هدف واحد داشت و آن صیانت و حمایت از قوم در برابر شرارت های یأجوج و مأجوج تا زمان خروج آنان به اجازه خداوند تعالی است. مأموریت جهانی هستی شمول منجی منتظر، از اهداف بزرگی، فراتر از هدف محدود ذوالقرنین برخوردار است.
امام زین العابدین(ع) فرمودند: «اما به ذوالقرنین اختیار داده شد تا میان دو ابر، یکی را برگزیند. او ابر رام تر را برگزید و ابر سخت و دشوار را برای صاحب شما باقی گذاشت تا سوار بر آن شود. ابرهایی که در آن رعد و برق و صاعقه قرار دارد و صاحب شما بر آن سوار می شود. همانا آگاه باشید که بر ابر سوار می شود و به وسیله اسباب، آسمان ها و زمین های هفت گانه که پنج تا از آن را که آباد و دو تا خراب است، در می نوردد.»
شباهت میان مأموریت مهدوی و مأموریت ذوالقرنین این است که هیچ کدام از طریق طی الارض انجام نمی شود زیرا خارج از حوزه زمین است و به وسیله مرکب های فضایی معمولی شناخته شده فعلی نیز نخواهد بود زیرا بشر با این ابزار و وسایل نمی تواند سوار شدن بر ابرها و تسخیر آنها و نقل و انتقال هوایی با وسایطی که ما درک نمی کنیم، تحقق خواهد یافت.
این جا به جایی با خطوط منحنی افقی، همچون هواپیماهای شناخته شده صورت نخواهد گرفت، بلکه به شکل یک صعود عمودی، همچون موشک های فضایی خواهد بود و در حالی که موشک ها مجددا به خطوط منحنی در مرزهای معینی از فضای خارجی بازمی گردد.
صعودی که ما از آن سخن می گوییم، حرکت خود را برای رسیدن به مرزهایی که درک آن برای عقل های محدود ما دشوار است، به شکل عمودی ادامه خواهد یافت.
توانایی های اعجازی امام زمان: طی الارض
به طور قطع طی الارض یکی از اندوخته هایی است که خداوند برای امام مهدی(ع) در نظر گرفته است. طی الارض یکی از امور مسلمی است که اکثر عقاید دینی به آن ایمان دارند. در تفکر اسلامی طی الارض دو نوع است:
نزدیک شدن مکان های بسیار دور برای صاحب این کرامت بدون توجه به مسافت موجود میان دو نقطه به گونه ای که شخص می تواند موجودات، محله ها، زمین و آسمان آن را در حالی که در مکان خود نشسته، مشاهده کند.
رسول خدا(ص): «خداوند زمین را در قبضه من قرار داد و من مشرق ها و مغرب های آن را مشاهده کردم و پادشاهی امت من به تمامی آنچه در قبضه من است خواهد رسید.»
انتقال صاحب کرامت از مکانی به مکان دیگر، بدون در نظر گرفتن مسافت و فاصله میان او و نقطه مورد نظر که یکی از انواع آن به صورت لحظه ای و آنی می باشد.
براساس روایت های صحیح وارد شده از رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع)، خداوند متعال همه انواع طی الارض را برای امام منتظر در نظر گرفته است.
امام رضا(ع) فرمود: «او کسی است که زمین برای او در هم خواهد پیچید و هیچ سایه ای ندارد.» فقدان سایه دلیل بر حداکثر سرعت است.
کرامت طی الارض
اعطای کرامت طی الارض و کرامت های دیگر به امام مهدی(ع) که حامل طرح احیای هدایت هست از اهمیت بالایی برخوردار است.
اعطای این کرامت برای این است که ایشان بتوانند در یک چشم بر هم زدن یا حتی سریع تر در زمین جابه جا شوند. حضرت امیرالمؤمنین، علی(ع) می فرمایند: «زمین شاهد او در تمامی زوایای خود در آن واحد و در شب و روز خواهد بود.»
عدالت خدای تعالی اقتضا می کند که خداوند با اعطای این کرامت، امام مهدی(ع) را گرامی بدارد تا بتواند آنچه از وظایف الهی بر عهده او که دولت آخرین خلیفه الهی است، گذاشته به اجرا درآورد.
طی الارض یکی از ابزارهای حرکت به سوی جهان های دیگر، برای تحقّق هستی شمولی اندیشه مهدوی است.
تعدد کهکشانی
دانشمندان می گویند هستی در بر گیرنده تعداد عظیمی از کهکشان های ناشناخته است. هابل کشف کرد که این کهکشان ها در با سرعت و قانون مشخصی در حال دور شدن از یکدیگر هستند و این بدان معنی است که هستی در حال گسترش است.
قرآن می فرماید: «آسمان را به قدرت خود برافراشتیم و بی گمان ما [آسمان] گستریم.
دکتر عوض عبدالهادی می گوید: … به طور حتم این حرکت به پایان خواهد رسید و پس از آن این اجرام آسمانی به هم برخورد کرده و هستی شروع به انقباض خواهد کرد. سپس تمام هستی نسبت به حجم فعلی آن در یک هسته بسیار کوچک متراکم خواهد شد. این هسته، همان هسته ای است که آفرینش از آن ایجاد شد.
گستردگی هستی یکی از بزرگترین دلایل بر حتمی بودن وجود مخلوقات در آن است. امام سجاد(ع) فرمود: «پنج جهان از این هفت جهان آباد است و دو جهان آباد نیست.»
وسعت جهان ها
در مجموعه بزرگی از احادیث و روایت ها که از وسعت جهان ها و تعدد آنها سخن می گوید، مثلا ابن شهر آشوب به نقل از پیامبر(ص) روایت کرده است: «همانا خداوند هجده هزار جهان دارد که یکی از آنها، دنیاست.»
تفکر اسلامی به شدت به مقابله با منحصر نمودن تعدد جهان ها صرفاً در جهان زمینی برمی خیزد.
دانشمندان پس از رصد، کهکشان هایی بسیار بزرگتر از کهکشان ما که خورشیدهای هزاران بار بزرگتر از خورشید ما دارند، شناسایی کرده و اقرار نموده اند که از ترسیم حدود نهایی برای هستی عاجر بوده و امکان موفقیت در این زمینه با استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات نیز غیرممکن است.
اخیراً دانشمندان این موضوع را مورد ملاحظه قرار داده اند که آنچه از هستی مشاهده می کنیم تنها کمتر از ۵% کل را تشکیل می دهد و بیش از ۹۵% آن، از ماده ای غیرمرئی به نام ماده تاریک تشکیل شده که قابل رؤیت برای ما نیست.
وجود آب در جهان ها
دانشمندان ناسا در گزارشی اظهار داشته اند که مخازن بزرگی از آب های منجمد زیرزمینی را در سیاره مریخ کشف کرده اند.
ستاره شناسان از کشف چیزی که آن را مخزن آب شیرین شناور در فضای آزاد کهکشان پرده بر داشته اند. حجم آب این مخزن، یکصد و چهل برابر تمام آبهای موجود در سیاره زمین است.
قرآن کریم فرموده است: «و هر چیز زنده ای را از آب پدید آوردیم.» بنابراین هرجا آب باشد، زندگی نیز وجود دارد. به طور قطع خداوند این حجم آب را برای انواع ساکنان جهان هایی که نیازمند به آب و غذا هستند یا برای مهدیونی که در عصر ظهور به این جهان ها سفر خواهند کرد، آفریده است.
این کشف عظیم از نکته و حکمتی مرتبط با گسترش حکومت مهدوی به جهان های دیگر از یک سو و نعمت هایی که در زمان حکومت امام مهدی(ع) زمین را در بر خواهد گرفت، برخوردار می باشد.
قوانین جهان های دیگر
دانستیم که در عالم هستی، جهان های گسترده و زیادی وجود دارد، اما نظم و قوانین حاکم بر این جهان ها چگونه است؟
عاقلانه نیست که کهکشان ها با حجم و تعداد نامحدود، از قوانین واحدی پیروی کنند. نظام این کهکشان ها براساس قانون الهی است اما بر اساس همین قانون الهی به ناچار باید هر یک از این کهکشان ها بر حسب مکان و جایگاه کیهانی خود، از قوانین و نظام خاصی برخوردار باشد.
در جهان های دیگر قوانینی وجود دارد که شباهتی با قوانین جهان ما ندارد و در این صورت، تاکیدی بر این خواهد بود که مخلوقاتی نیز در آنجا وجود دارند که متفاوت با مخلوقات سیاره ما هستند و بر اساس قوانین اجرام کیهانی که در این اجرام وجود دارد، زندگی می کنند.
جهان های موازی
دانشمندان ثابت کرده اند که کره زمین، سیاره ای متعلق به یک کهکشان عظیم است که شامل میلیاردها ستاره و سیاره است و این کهکشان، خود یکی از میلیاردها کهکشانی است که ممکن است میلیون ها بار بزرگتر از کهکشان ما باشد.
آنچه دانشمندان موفق به کشف آن نشده اند، میلیون ها بار عظیم تر از آن چیزی است که به آن دست یافته اند. عقل بر احتمال وجود حیات در یک یا چند سیاره از این جهان ها حکم می کند.
کسانی که این احتمال را انکار می کنند، تحت تأثیر معیارها و قوانین زمینی هستند و این قوانین را شرط حیات می دانند؛ در حالی که انصاف و عدالت حکم می کند ایمان داشته باشیم که خداوند قادر است انواعی از حیات را با سبک های دیگر و در مکان های دیگر از هستی و جهان و براساس معیارهای متفاوت بیافریند.
ساکنان سرزمینی در غرب (در منابع شیعه)
از امام صادق(ع) روایت شده که فرمودند: «همانا در آن سوی این زمین شما، سرزمینی سپید است که نور آن از ماست. در آن سرزمین، خلقی وجود دارند که خدای تعالی را می پرستند و هیچ چیز را شریک او نمی گردانند.»
همچنین روایت شده: «همانا در پشت مغرب شما، سی و نه مغرب و سرزمینی وجود دارد که مملو از خلقی است که از نور او روشنی می گیرند و حتی به اندازه یک چشم بر هم زدن، خدا را معصیت نکرده اند.»
در جای دیگری از ایشان نقل شده است: «خداوند قبه های فراوانی دارد. همانا در پشت مغرب شما، سی و نه مغرب و سرمینی سپید وجود دارد که مملو از خلقی است که از نور او روشنی می گیرند و خداوند را به اندازه یک چشم بر هم زدن، نافرمانی و معصیت نکرده اند و نمی دانند که آیا آدم خلق شده است یا نه.»
سخن قرآن درباره ساکنان کیهانی
در قرآن کریم اشارات کاملی به وجود اقوام یا محلوقات مختلف که خداوند آنها را تحت عنوان الدواب گرد آورده، وجود دارد. الدواب عبارت است از هر چیزی که بر روی زمین راه می رود و حیاتی همچون انسان، حیوان و دیگر مخلوقات زنده دارد.
طبق فرمایش امیرالمؤمنین (ع) این مخلوقات دارای سیستم هایی سازگار با محیط زندگی خودشان هستند که ما به آنها می گوییم قوانین کیهانی.
ویژگی مشترک انواع دواب دوتاست:
ـ امت بودن: «هیچ جنبده ای در زمین نیست و نه هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند مگر آنکه آنها [نیز] گروه هایی مانند شما هستند.(انعام، ۳۸)»
ـ تمامی این گروه ها مکلف به عبادت هستند: «و آنچه در آسمان و زمین از جنبندگان و فرشتگان است، برای خدا سجده می کنند و تکبر نمی ورزند، از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست می ترسند و آنچه را مأمورند، انجام می دهند.(نحل، ۴۹ و۵۰»
تعدد خلق خداوند
حضرت رسول(ص) در مورد مخلوقات خداوند فرموده اند: «در آن (سرزمین) مخلوقاتی از خداوند وجود دارند که خدا را به اندازه یک چشم برهم زدن، معصیت نکرده اند.» گفته شد: ای پیامبر خدا، آیا آنان از فرزندان آدمند؟ فرمودند: «آنها اصلا نمی دانند که آدم خلق شده یا نه.»
از احادیث دیگر استنباط می شود که خداوند به جز ما و جهان ما، هزار هزار آدم در هزار هزار جهان آفریده است. شیخ صدوق، در کتاب های توحید و خصال، علامه مجلسی در بحارالانوار و … از امام باقر(ع) نقل کرده اند:
«شاید به نظر تو اینگونه باشد که خدای تعالی تنها این جهان را آفریده یا اینکه خدای عز و جل، بشری جز شما خلق نکرده است. آری، به خدا سوگند همانا خدای تبارک و تعالی هزار هزار جهان و هزار هزار آدم آفریده که شما در آخر این جهان ها و آدمیان هستید.»
ساکنان هفت آسمان و هفت زمین
در بحارالانوار از ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل شده که از حضرت در مورد هفت آسمان پرسیدم. فرمودند: «هفت آسمان است که در میان هر یک از آنها خلقی وجود دارد…»
گفتم: زمین چطور؟ فرمودند: «تعداد آنها هم هفت تاست که در پنج تای از آن مخلوقاتی وجود دارند.»
در روایت دیگری از ابوبصیر آمده است که از امام ششم در مورد آسمان ها پرسیدم. فرمودند: «هفت تاست که در هر یک از آنها تا آسمان هفتم، مخلوقاتی وجود دارند.»
گفتم: در مورد زمین چطور؟ فرمودند: «آن نیز هفت تاست که در پنج تای آن مخلوقاتی از پروردگار وجود دارد امّا در دو تا فقط هواست و چیز دیگری نیست.»
ساکنان جهان ها در تفکر دیگر ادیان
وجود مخلوقات دیگر در جهان های دیگر، تنها باور مسلمانان نیست، بلکه در تفکر برخی از دیانت های قبل از اسلام، صابئیان مندانی وجود دارد. اینان به وجود بیش از یک آدم در هستی اعتقاد دارند:
سیارات متعددی وجود دارد که ساکنان بشری در آن زندگی می کنند و آدم های متعددی نیز وجود دارند و آدم ما از گل زمین ما خلق شده… و همچنین آدم دیگری نیز وجود دارد که آدم پنهان، کسیه نام دارد.
صابئیان مندائی با کسانی که مدعی هستند ما از نسل ازدواج خواهر با برادر هستیم، اختلاف نظر داشته و می گویند: آدم دختران خود را به جهانی دیگر که در آن انسان هایی مانند ما داشتند، موسوم به «مشونی کشطه» یا همان «ارض عهد» فرستاد و در ازای آن، زنانی را از آن جهان برای پسران خود جذب کرد و آنها را به پسران خود تزویج کرد.
صابئیان ایمان دارند که انسان آینده، به دایی ها و نزدیکان خود، با ساکنان سیاره های دیگر ارتباط برقرار خواهد کرد و مهمان آنها خواهد شد…
ادامه دارد
منبع : کتاب پادشاهی بر زمین و آسمان
