خلاصه‌اى از سخنرانى آیه الله امامى کاشانى به مناسبت نیمه شعبان در مسجد جمکران

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم

قال العظیم: «هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دین الحق لیظهره على الدین کله و لو کره الکافرون»

ولادت محبوب انسانهاى حقجو رابه شما عزیزان تهنیت عرض مى‌‌کنم، به‌‌ارادتمندانى که در این مسجد گرانقدر(مسجد جمکران) در این شب عزیز، گرد هم آمده‌‌اید; بحثى که امشب فکرکرده‌‌ام حضور شما عرض کنم معناى‌‌لغت «مهدى‌‌» در احادیث است. البته‌‌مهدى در لغت‌‌به معنى هدایت‌‌شده‌‌است. ولى بحث این است که چرا امام‌‌عصر ما، ارواح العالمین فداه، را مهدى‌‌گفته‌‌اند؟ در کتب اهل سنت‌‌بحث ازوجود اقدس حضرت مهدى، علیه‌‌السلام، زیاد مطرح شده است آنچه‌‌بنده احصا کرده‌‌ام در این کتب حدودشصت و یک عنوان در این زمینه آمده‌‌است. یکى از آنها عبارتست از اینکه «لم‌‌سمى المهدى مهدیا; چرا مهدى را مهدى‌‌نامیده‌‌اند» ابن حماد مروزى در کتاب‌‌«فتن‌‌» و همینطور سایر علماى اهل‌‌سنت در کتابهاى خود حدیثى را نقل‌‌مى‌‌کنند مبنى بر اینکه او را مهدى‌‌نامیده‌‌اند چون هدایت مى‌‌شود به خفایاو پنهانیها و روایاتى دیگر از اهل سنت‌‌نقل شده است که وى الواح موسى، علیه‌‌السلام، را که وحى در آن نوشته‌‌شده از محلى که در آن پنهان است‌‌بیرون مى‌‌آورد و به وسیله آن با اهل‌‌تورات احتجاج مى‌‌کند; همینطور انجیل‌‌و زبور را بیرون مى‌‌آورد و با آنهانصارا و اهل زبور را مجاب نموده پیروخود مى‌‌سازد. خلاصه همانطور که درروایات ما (شیعه) هم آمده است گنجهارا از زمین خارج مى‌‌کند… خداوند او رابه رموز و اسرار عالم هستى هدایت‌‌مى‌‌کند.

در دعاى مخصوص شب نیمه‌‌شعبان خوانده‌‌اید که:

اللهم بحق لیلتنا هذه و مولودها… فتمت کلمه ربک صدقاو عدلا. کلمه تو اى خدا، امشب پایان نپذیرفت»

یعنى انسانى که به همه اسرار عالم‌‌اطلاع پیدا مى‌‌کند قدم به هستى نهاد.

نکته اینجاست که چرا این بزرگواراینطور است؟ چون هدف خلقت همین‌‌است، خداوند عالم را بر اساس هدفى‌‌آفرید، هدف را همه انبیا بیان کردند وهمه گفتند این هدف وقتى کامل مى‌‌شودکه آخرین کلمه هستى تحقق پیدا کند وآن وجود اقدس حضرت مهدى، علیه‌‌السلام، است، همه بشارت داده‌‌اندکه او مى‌‌آید و نهانها را آشکار مى‌‌کند وبشر را به حقیقت رهنمون مى‌‌شود.

از آن حضرت دو خطبه نقل شده‌‌است‌‌یک خطبه وقتى است که حضرت‌‌مسیح، علیه‌‌السلام، به محضر امام‌‌زمان، علیه‌‌السلام، وارد مى‌‌شود درحالیکه آن حضرت وضو گرفته‌‌اند وآب وضو از محاسن مبارکشان‌‌مى‌‌چکد و به کعبه تکیه مى‌‌دهد. مسیح‌‌دست مصافحه در دست او مى‌‌گذارد، امام، علیه‌‌السلام، خطاب به حضرت‌‌مسیح مى‌‌فرمایند: «تقدم نصلى بک‌‌»یعنى در جلو بایست تا به تو اقتدا کنیم.حضرت مسیح در جواب عرض مى‌‌کند:این حق توست که نماز بخوانى و ما به‌‌تو اقتدا کنیم و بدین ترتیب حضرت‌‌مسیح به آن حضرت اقتدا مى‌‌کند. این‌‌خطبه را اهل سنت در کتابهاى خود نقل‌‌کرده‌‌اند اینجا مناسب است که این نکته‌‌را متذکر شوم که این مطالب جاى‌‌تردیدى ندارد. با بعضى از فلاسفه‌‌مسیحى در اروپا صحبت مى‌‌کردیم‌‌آنها دو نکته را مى‌‌گفتند که به آن اعتقادکامل هم داشتند چراکه این دو نکته‌‌برایشان مستند و مستدل بود یک نکته‌‌اینکه مى‌‌گویند: مسیح زنده است دوهزار سال است که در آسمانهاست ودر زندگى ما حضور دارد; یعنى رفتارو کردار ما را مى‌‌بیند. نکته دوم که‌‌جالبتر است اینکه مى‌‌گویند زندگى ما به‌‌یمن حیات اوست‌‌یعنى مسیح، علیه‌‌السلام، از خداى، جل و علا، فیض‌‌وجود و کمال را دریافت مى‌‌کند و به‌‌بشر مى‌‌دهد او واسطه فیض است…بنابراین جایى براى شک و بحث ازاینکه یک نفر چطور مى‌‌تواند چند قرن‌‌زندگى کند باقى نمى‌‌ماند… این خطابه‌‌در کتاب «فتن‌‌» ابن حماد مروزى (که درعصر عسکریین، علیه‌‌السلام، زندگى‌‌مى‌‌کرد) به سند صحیح آمده است واینگونه شروع مى‌‌شود:

حدثنا سعید بن عثمان عن‌‌جابر [جابر جعفى] عن ابى جعفر[امام باقر، علیه‌‌السلام]… ثم یظهرالمهدى بمکه عند العشاء و معه‌‌رایت رسول الله، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله‌‌وسلم، و قمیصه وسیفه.

و هنگام نماز عشا در مکه ظهورمى‌‌کند در حالیکه پرچم رسول خدا دردست او و پیراهنش بر تن او و شمشیرش‌‌بر کمر اوست.

قابل تذکر است که در روایات شیعه‌‌وارد شده است که پرچم و پیراهن وعمامه پیامبر، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، وشمشیر امیرالمؤمنین، علیه‌‌السلام، بااوست این اختلاف جزیى مهم نیست‌‌اصل مساله را فریقین (شیعه و سنى) هر دو بیان کرده‌‌اند. در ادامه آن خطبه‌‌هست که او داراى علامتهاى خاصى‌‌است:

فاذا صلى العشا نادى باعلى‌‌صوت اذکرکم الله ایها الناس‌‌مقامکم بین یدى ربکم…

وقتى نماز عشا را تمام کند با صداى‌‌بلند ندا سر مى‌‌دهد که اى مردم! شما راتوجه مى‌‌دهم به جایگاهتان در نزدپروردگار; یعنى شما در محضر خداوندقرار گرفته‌‌اید.

در بعضى روایات هست که‌‌«یسمعون کلامه و یرون مقامه و هوفى مکانه‌‌»…; یعنى در حالیکه آن‌‌حضرت در کنار کعبه هستند مردم‌‌جهان سخن او را مى‌‌شنوند و او را درهمان جایى که هست مى‌‌بینند، مى‌‌فرماید خداوند پیامبران را فرستادو کتاب نازل کرد و به شما دستور دادکه چیزى را شریک براى خدا قرارندهید.

و ان تحافظوا على طاعته وطاعه رسوله و ان تحیوا ما احیى‌‌القرآن و تمیتوا ما امات…

وظیفه شما این است که همواره ازخدا و رسولش اطاعت کنید و آنچه را که‌‌قرآن زنده کرده است زنده کنید و آنچه راکه قرآن از بین برده است از بین ببرید…

فکونوا اعوانا على الهدى و وزراء على التقوى

پشتیبان هدایت و وزیران تقواباشید.

بعد مى‌‌فرماید:

فیظهر فى ثلاثماه و ثلاثه عشر رجاء

پس با سیصد و سیزده نفر ظهور مى‌‌کند.

آنها معرفت ولایت را چشیده‌‌اند، شبها براى عبادت بیدارند و روزها دربرابر دشمنان جق چون شیر ایستادگى‌‌مى‌‌کنند; بعد ادامه داد که:

یخرج من کان فى السجن من بنى هاشم

افرادى از بنى هاشم را که در زندان گرفتارند نجات مى‌‌دهد و….

یک خطابه دیگرى هم حضرت‌‌دارند که در آن مى‌‌فرمایند:

… یا اهل العالم من اراد ان‌‌ینصر آدم و شیث ها انا آدم وشیث…

هر کس مى‌‌خواهد آدم و شیث را یارى‌‌کند منم آدم، منم شیث…

یک نکته اینکه مى‌‌گویند: بابعضى از فلاسفه مسیحى‌‌در اروپا صحبت مى‌‌کردیم‌‌آنها دو نکته را مى‌‌گفتند که‌‌به آن اعتقاد کامل هم‌‌داشتند مسیح زنده است‌‌دو هزار سال است که درآسمانهاست و در زندگى‌‌ما حضور دارد; یعنى‌‌رفتار و کردار ما را مى‌‌بیند.نکته دوم که جالبتر است‌‌اینکه مى‌‌گویند زندگى مابه یمن حیات اوست‌‌حب مهدى را نوشیدن غیرحب او داشتن است، این‌‌نمى‌‌شود مگر با ورع، باتقوا، تنها راه و جاده باز که‌‌ما را به آن حضرت‌‌مى‌‌رساند راه تقواست وتنها دره‌‌اى که ما را ساقطمى‌‌کند و از رسیدن به اوباز مى‌‌دارد دره و پرتگاه‌‌گناه است.

و به این ترتیب همه انبیا و اولیا را ذکر مى‌‌کند.

در احادیث اهل سنت چنین آمده‌‌است: در حالیکه ۳۱۳ نفر در گرد وى‌‌جمع شده‌‌اند «یقول للناس الذین‌‌یشربون حبه ولا یذکرون غیره‌‌»;حضرت با مردم سخن مى‌‌گوید; کدام‌‌مردم؟ به آنهایى که حب مهدى رانوشیده‌‌اند اینها غیر از ۳۱۳ نفرند; چون‌‌آنها وزیرانند; این عبارت مى‌‌گویدمردمى پیرو حضرت خواهند شد که‌‌حب او را نوشیده باشند حالا ببینیم مااز آن گروه هستیم؟ آیا یک جرعه‌‌اى ازحب او نوشیده‌‌ایم؟ در این شب ولادت‌‌آن حضرت به خود نگاه کنیم ببینیم آیاحب مهدى در دل ما هست؟ ببینیم درمقایسه بین رضاى خدا و رضاى هواى‌‌نفس، کدام را اختیار مى‌‌کنیم؟ عنان‌‌زندگى را به دست‌‌خدا مى‌‌دهیم یاشیطان؟ اینجاست که چون وى «یهدى‌‌الى امر خفى‌‌» است، از اعماق دل ماخبر دارد که آیا حب او را نوشیده‌‌ایم یانه؟ اگر فکر گناه ذهن ما را به سوى‌‌خود ببرد و زندگى آلوده ما را به خودجذب کند; آیا مى‌‌شود گفت‌‌حب امام‌‌عصر، علیه‌‌السلام، با ماست؟ عشق به‌‌او باید نشانه داشته باشد ببینیم در ماآن نشانه‌‌ها هست؟

البته من امیدوارم این جوانهاى ماکه به مسجد جمکران مى‌‌آیند و اینگونه‌‌نماز مى‌‌خوانند و توجه به امام زمان‌‌دارند همین عزیزان هستند که‌‌«یشربون حبه‌‌» ولى باید مغرورنشویم بلکه برگردیم به خودمان که اگرحب او را نوشیده باشیم آن ما رامى‌‌سازد، عدالت و تقوا به ما مى‌‌دهدالبته حب مهدى را نوشیدن غیر حب اوداشتن است، این نمى‌‌شود مگر با ورع، با تقوا، تنها راه و جاده باز که ما را به آن‌‌حضرت مى‌‌رساند راه تقواست و تنهادره‌‌اى که ما را ساقط مى‌‌کند و ازرسیدن به او باز مى‌‌دارد دره و پرتگاه‌‌گناه است. با نماز درست، نماز اول وقت، نمازجماعت و نماز نافله شب و راز ونیاز و استغفار مى‌‌شود حب او را نوشید.

حضرت امام هشتم، علیه‌‌السلام، فرمودند هر کس در نماز وتر هفتادمرتبه ذکر «استغفر الله و اتوب‌‌الیه‌‌» را بگوید خداوند او را از«مستغفرین بالاسحار» قرار مى‌‌دهد، بیاییم از استغفار کنندگان درسحرگاهان باشیم از او استمداد کنیم، چون او راه را باز مى‌‌کند مشکلات رابرطرف مى‌‌کند، نظام ما را حفظ مى‌‌کندو آن را به نظام خود آن حضرت وصل‌‌مى‌‌کند… بشر خود را فراموش کرده‌‌است دنیا در یاس و اضطراب و دلهره‌‌و… به سر مى‌‌برد.

خداوند در هر مقطعى که بشر به‌‌این نقطه رسیده انسانهاى کاملى رافرستاده حالا یک دست است که دست‌‌خداست و آن دست امام عصر، علیه‌‌السلام، است، دست دیگرى نیست‌‌اگر توسل هست‌‌به اوست اگر درمسجدالحرام پرده کعبه را مى‌‌گیریم‌‌باید بگوییم یا مهدى، در حرم پیامبر، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، در کنار قبر زهرا، علیهاالسلام، در مقابل امیرالمؤمنین، علیه‌‌السلام، و… باید بگوییم یا حجه‌‌بن‌‌الحسن‌‌العسکرى، چون خود انبیا واولیاى ما را به او ارجاع داده‌‌اند…

این عرض ارادتى بود به تو در این‌‌پایگاهى که مورد لطف توست در کنارانسانهایى که ان شاء الله حب تو رانوشیده‌‌اند تو به اینجا عنایت دارى این‌‌عرض ارادت را از همه ما بپذیر…

خدایا به حقیقت امام عصر، علیه‌‌السلام، … قسمت مى‌‌دهیم ظهورش‌‌را نزدیک بفرما به ما توفیق خدمت‌‌به آن‌‌حضرت را مرحمت‌‌بفرما… والسلام‌‌بخشى از کتابهاى منتشر شده توسط انتشارات مسجد مقدس جمکران‌‌درباره امام زمان، علیه‌‌السلام، که به اهتمام و کوشش واحد تحقیقات‌‌و مرکز مطالعات صاحب‌‌الزمان، علیه‌‌السلام، تهیه، تالیف، ترجمه و تنظیم شده است:

۱. نجم الثاقب تالیف: مرحوم حاج میرزا حسن طبرسى نورى

۲. عقد الدرر فى اخبار المنتظر تالیف: یوسف بن یحیى على بن عبد العزیز المقدسى الشافعى السلمى

۳. مهدى موعود ترجمه جلد سیزدهم بحار – تالیف: مرحوم علامه مجلسى

۴. در جستجوى قائم، علیه‌‌السلام تالیف: سید مجید پورطباطبایى

۵. یاد مهدى تالیف محمد خادمى شیرازى

۶. در جستجوى نور تهیه و تنظیم: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۷. غیبت، ظهور و امامت تالیف: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۸. حضرت مهدى فروغ تابان ولایت تالیف: محمد محمدى اشتهاردى

۹. کرامات المهدى گردآورنده: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۱۰. ناپیدا ولى با ما تالیف: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۱۱. انتظار بهار و باران تالیف: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۱۲. امامت و غیبت از دیدگاه علم و کلام تالیف: سید مرتضى علم الهدى ترجمه: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۱۳. خوشه‌‌هاى طلایى به اهتمام: محمدعلى مجاهدى (پروانه)

۱۴. تاریخچه مسجد مقدس جمکران (به ۴ زبان) به اهتمام: واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

۱۵. مهدى موعود (ترجمه جلد ۱۳ بحار الانوار) ترجمه، محمد ولى ارومیه‌‌اى

۱۶. لقمان مهدویت تالیف: آیه‌‌الله صافى گلپایگانى

۱۷…. و آن که دیرتر آمد تالیف: الهه بهشتى

۱۸. سرود سرخ انار تالیف: الهه بهشتى

۱۹. مفرد مذکر غایب تالیف: على مؤذنى

۲۰. انتظار و انسان معاصر تالیف، حجه‌‌الاسلام عزیزالله حیدرى

۲۱. سیماى‌‌امام‌‌مهدى، علیه‌‌السلام، درآیینه شعر عربى تالیف: دکتر محمود عبدالهى

 
ماهنامه موعود شماره ۱۲