موعود پایگاه اینترنتی موعود
به گزارش موعود به نقل از شبستان، تاریخچه مساجد سبعه به صدر اسلام بازمیگردد. در شمال غربی شهر مدینه، رشته کوهی به نام «سلع» قرار دارد که در سال پنجم هجری شاهد جنگ خندق بود. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در این جنگ با پیشنهاد سلمان فارسی در اطراف مدینه به حفر خندق پرداختند. مسیر این خندق که طولی قریب ده کیلومتر و عرضی نزدیک به پنج متر داشت، از نزدیک مسجد ذوقبلتین که زمینی هموار بود و در غرب مدینه قرار دارد، آغاز می‌شد و به صورت نیم دایره با عبور از کنار کوه سلع تا نزدیکی مسجد “اجابه” که اکنون “بنو معاویه” نامیده می‌شود، امتداد داشت.
بخشی از مدینه که پوشیده از نخلستان‌ها بود، از نظر نظامی قابل استفاده برای نبرد نبود و بخشی هم در محاصره خندق قرار داشت. کوه‌های “سلع” هم که خود مانعی طبیعی به شمار می‌رفت، محل استقرار سپاه اسلام بود و منطقه نبرد در مقابل آن قرار داشت. پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اصحاب، از بالای رشته کوه سلع، نظاره‌گر سپاه کفار بوده و نمازهای خود را در همانجا به جای آورده‌اند. بعدها در محل نماز آنان مساجدی ساخته شده تا یاد و نام آنان حفظ شود.
تعداد این مساجد که از مساحت کمی‌برخوردار بودند و به دلیل موقعیت کوهستانی، شکل پلکانی داشته و دارای پستی و بلندی بودند به شش عدد می‌رسد که با مسجد ذوقبلتین، هفت عدد می‌شود: ۱.مسجد فتح، ۲.مسجد سلمان، ۳.مسجد علی(علیه السلام)، ۴. مسجد فاطمه(سلام الله علیها)، ۵.مسجد ابوبکر، ۶.مسجد عمر، ۷. مسجد ذوقبلتین.
تلاش وهابیت برای محو آثار اسلامی
پس از به قدرت رسیدن وهابیون در حجاز آنها تلاش زیادی برای محو آثار اسلامی و اهل بیتی کردند. از جمله اینکه این مساجد را به سمت متروکه شدن پیش بردند و سرانجام در سال ۱۴۱۹ قمری (۱۲ سال پیش) درب ورودی مسجد حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را با سیمان مسدود کردند. در نتیجه این مسجد به مخروبه تبدیل و سپس نابود شد.
کسانی که در سالهای اخیر به مدینه منوره مشرّف شده و به زبارت مساجد سبعه (معروف به زیارت دوره) رفتهاند، دیدهاند که در محوطه مذکور، دیگر اثری از مسجد حضرت علی و حضرت زهرا (سلام الله علیهما) باقی نمانده و محل قبلی مسجد به صورت مسطح وجود داشت. از اینرو زایران ایرانی و عاشقان اهلبیت(علیهم السلام) با راهنمایی کسانی که از قبل با این محل آشنا بودند در این مکانها به اقامه نماز می پردازند. در گفتگویی که با یکی از کارشناسان بعثه رهبری در سازمان حج و زیارت انجام داده ایم به بررسی تاریخچه ساخت این مساجد پرداخته ایم.
حجت الاسلام محمد عسگری، کارشناس بعثه رهبری در امور حج و زیارت با معرفی مساجد تخریب یا بسته شده در شهر مدینه توسط وهابیون به خبرنگار شبستان گفت: یکی از مساجدی که در یاد بود حماسه جنگ احزاب و به یاد سلمان فارسی از اصحاب پیامبر(ص) ساخته شده، مسجد سلمان است. بنا به برخی از روایات تاریخی، سلمان با پیشنهاد کندن خندق، نقش مهمی در جنگ احزاب داشته است. این مسجد درگذر زمان، آباد شده و مورد عنایت زائران حرم نبوی بوده است ولی در حال حاضر به دلیل آنکه مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است درب آن توسط وهابیون بسته شده است.
وی بیان کرد: این مسجد که پایین‌تر از مسجد فتح قرار دارد، اتاقی بسیار کوچکی است که درب آن بسته شده و قرن ها است به جرم اینکه به نام صحابی پیامبر(صلی الله علیه و آله) سلمان فارسی است بسته است.
وی مسجد فتح را یکی دیگر از مساجد سبعه و بسته شده توسط وهابیت نام برد و بیان کرد: این مسجد بر دامنه شمال غربی کوه سلع و در جنوب غربی خندق واقع شده و به وادی بطحان مشرف است. خداوند دعای رسول گرامی اسلام را برای پیروزی در چنگ بر فراز این تپه مستجاب ساخت و خبر فتح و پیروزی سپاه اسلام در این محل به آن حضرت رسید و پیامبر(صلی الله علیه و آله) سه روز در این محل دعا کردند و دعای ایشان مستجاب شد.
حجت الاسلام عسگری ادامه داد: این مسجد را عمر بن عبدالعزیز در سال (۸۸ ه.ق) تعمیر کرد و رواقی با سه ستون بر آن نهاد، سپس سیف الدین ابی‌الهیجاء، در سال ۵۶۵ (ه.ق) آن را تجدید بنا کرد. حکومت عثمانی نیز به عمران و آبادانی آن همت گمارد ولی در حال حاضر برای از یاد بردن مسلمانان از واقعه خندق دربش به روی مسلمانان بسته شده است.
وی یکی دیگر از مساجدی که در شهر مدینه مورد تخریب قرار گرفته است، را مسجد عمر نام برد و افزود: مسجد عمر از مساجد هفت‌گانه (مساجد سبعه) است. مساحت مسجد عمر ۱۲۳ متر مربع است. این مسجد از دو قسمت اصلی مانند سایر «مساجد الفتح» تشکیل یافته است. چرا که عناد وهابیت تنها با شیعیان نیست بلکه با اهل سنت نیز آنها مشکل دارند از اینرو درب این مسجد را هم که مورد توجه مسلمانان بوده در حال حاضر بسته شده است.
حجت الاسلام عسگری مسجد ابوبکر را از دیگر مساجد تخریب شده، ذکر کرد و ادامه داد: مسجد ابوبکر پس از مسجد سلمان و در جنوب آن قرار دارد که سومین مسجد از سمت مسجد فتح است. مورخان آن را مسجدعلی (ع)دانسته‌اند ولی امروزه به ابوبکر معروف است. در سال ۱۳۸۰ این مسجد تخریب شده است.
مسجد علی بن ابی طالب (علیه السلام) مسجدی کوچک در جنوب مسجد سلمان فارسی هم از دیگر مساجد مورد تخریب قرار گرفته در شهر مدینه است که حجت الاسلام عسگری به آن اشاره کرد و گفت: این مسجد در جنوب مسجد سلمان فارسی بوده و بنای آن، به مرور رو به تخریب رفت. زین الدین امیر مدینه، در سال ۹۶۷ قمری آن را تجدید بنا کرد و سقفی بر آن نهاد. مساحت این مسجد ۳۵ متر بوده است. امیر المؤمنین(علیه السلام) نقشى بسیار اساسى و مهم در جریان غزوه احزاب داشته و طبعا به نام او،مسجدى از قدیم در این دیار باقى مانده است. این مسجد در طول سال دربش بر روی مسلمانان بسته است و اجازه ورود به به آنها به این مسجد داده نمی‌شود
به گفته این کارشناس بعثه رهبری یکی دیگر از مساجد سبعه که درب آن در حال حاضر بر روی مسلمانان بسته است مسجد حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) است که به عنوان یکی از اماکن مقدس و مورد زیارت حجاج و زائران در شهر مدینه منوره به شمار می رود ولی در حال حاضر توسط شهرداری مدینه به پارکی که برای تفریح و تفرج مردم ساخته و به نام “حدیقه الفتح (پارک فتح)” نامگذاری شده است ملحق شده است.
وی با اشاره به اینکه تمام مساحت این مسجد ۱۲ متر است، ادامه داد: جایی که بانوی همه عالم در جنگ خندق عبادت می‌کرد، مجروحان جنگ را مداوا کرده برای سپاه اسلام غذا فراهم می‌کرد و می‌ایستاد و نماز می‌خواند در حال حاضر مسجدی بدون سقف، بدون در است و چند سال قبل با بتن پوشاندند که مبادا کسی درون آن نماز بخواند.
این کارشناس بعثه رهبری در حج بیان کرد: قرن‌ها پیش پس از پیروزی اسلام در جنگ خندق به حرمت جایگاه عظیم فاطمه (سلام الله علیها) این مسجد ساخته شد، اما امروز تنها از بالای تپه درون این مسجد قابل دیدن است.
وی مسجد ذوالقبلتین را از دیگر مساجد سبعه معرفی کرد و گفت: این مسجد، مسجدی است که در آن قبله مسلمانان در حین یکی از نماز ظهر از بیت المقدس به کعبه تغییر یافت. پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) دو رکعت از نماز ظهر را به سوی بیت‌المقدس و دو رکعت دیگر را به جانب کعبه گزارد. این امر در مسجد بنی‌سالم مدینه انجام شد، که بعدها به مسجد “ذوالقبلتین” یا دو قبله‌ای، مشهور گشت.
