موعود پایگاه اینترنتی موعود
نمى دانم حرفهایى را که مى زنیم، تمرین مى کنید یا نه؟ امّا مطمئن باشید این توصیه ها اگر اجرا نشود، اصلاً تأثیر گذار نیست. به هر حال از ما گفتن بود و از شما عمل کردن!
حالا نوبت واژه گزینى، انتخاب جمله و آشنایى با کلمات است. وسیله و ابزار انتقال هر احساس و اندیشه اى، استفاده صحیح از واژه هاست. باید بتوانیم با یک واسطه اى – که به آن کلمه مى گویند – چیزى را که در ذهن داریم، به دیگران منتقل کنیم. نویسنده هایى که نقش و اهمیّت این واسطه را نادیده مى گیرند، در انتقال مفاهیم دچار مشکل مى شوند.
قبل از گزینش هر واژه اى باید این سؤالات را از خودمان بپرسیم:
1. آیا این کلمه، مناسب ترین واژه اى است که انتخاب کرده ایم؟
2. ارتباط این کلمه، با کلمات دیگر در جمله چیست؟
3. آیا این واژه مى تواند معناى مورد نظر ما را منتقل نماید؟
بعضى نویسنده ها معتقدند اولین چیزى که به ذهنشان آمد باید نوشته شود و اصولاً اولین انتخاب را بهترین گزینه مى دانند. این گروه اصلاً به بازنگرى و بازخوانى معتقد نیستند. براى همین خواننده هایشان محدود و اندک اند.
نویسندگانى که مى خواهند تأثیر کلمات و واژه هایشان را در مخاطب ببینند باید به موارد زیر توجه کنند:
1. واژه هایى که بسیار پرمعنا و زیبا هستند، بر اثر تکرار و کثرت استعمال ممکن است تازگى، طراوت، و وزن خود را از دست بدهند.
2. هر واژه یا کلمه اى در جاى خودش مناسب است و اگر در جاى دیگرى به کار رود، به نوشته آسیب خواهد زد.
3. واژه هایى که سخت خوانده مى شوند، خواننده را دچار توقّف کرده و اتصّال جملات را از بین مى برند.
4. انتخاب واژه هاى شانسى و اتفاقى، اندیشه و احساس ناب ما را خدشه دار مى کند.
5. کلمه هایى که از نظر دستورزبانى صحیح نیست، مى تواند اطمینان خواننده را نسبت به ما تضعیف نماید.
پس، چه باید کرد؟ راه سخت و دشوارى در پیش است. خواندن، نوشتن، و گوش کردن بخشى از این راه است. شاید با توجّه به موارد ذیل بتوان مهارت در انتخاب واژه ها و جملات و بالاخره نوشتن متنهاى مطلوب پیدا کرد:
الف) با خواندن مداوم سعى کنید خزانه لغات و گنجینه کلمات خود را افزایش دهید. طورى که بتوانید براى یک معنى، جایگزینهاى متفاوت و متنوع در ذهن داشته باشید.
ب) متنهاى مختلف را با صداى بلند بخوانید تا آواهاى کلمات در ذهن شما نقش ببندد. توجّه داشته باشید که آهنگ نوشتارى و روایى مطلب خیلى مهم است. باید به این توانایى برسید که نوشته شمإ؛ سبک و توازن خود را پیدا کند.
ج) ساده و راحت بنویسید. ساده نویسى باعث مى شود، خواننده کلیت و موضوع اصلى نوشته را در ذهن داشته باشد و در جزئیات متوقف نشود.
د) آشنایى با تک واژه ها به تنهایى کافى نیست؛ باید بتوان واژه ها را با معمارى هنرمندانه اى کنار هم قرار داد تا تلفیق زیبا، و چارچوب منسجمى به دست آید.
ه’) کلمه و واژه هاى نو بیابید. چون تکرار، چشم و ذهن خواننده را خسته مى کند. البته نباید کلمات، محتوا را دچار خلل و دگرگونى نماید.
و) آشنایى با ترکیب و ساختار زبان فارسى بسیار مهم است، با شناخت کامل باید درست نویسى را تمرین کنیم.
ز) ونکته آخر این که کلمات و واژه هایى تأثیرگذار خواهد بود که از سینه اى سرشار از خوبیها تراوش کند. سینه اى که خودش به کلمات و جملات نوشته شده، ایمان دارد.
تا فردا
موعود جوان شماره ۲۸
