چنان که آمار جهانی نشان میدهد، در بین سالهای ۱۰۰۰ تا ۱۸۰۰ میلادی؛ یعنی طیّ ۸۰۰ سال تنها ۲۱ زلزله با قدرت بزرگ روی داده است. در حالی که بین سالهای ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰، یعنی طی ۱۰۰ سال، ۱۸ زلزله بزرگ و ۵۰ سال بعد بین ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰، ۳۰ زلزله بزرگ روی داده است. یعنی تقریباً در طول ۵۰ سال تعداد زلزلهها برابر با شمار آنها در طول ۸۵۰ سال قبل بوده است.۱ بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۱، ۹۳ زلزله بزرگ در جهان به وقوع پیوست؛ تقریباً سه برابر و نیم قرن گذشته. این زلزلهها موجب مرگ ۳/۱ میلیون نفر انسان در سراسر کره خاکی شد. افزایش شدید تعداد زمین لرزهها بسیاری از دانشمندان را متوجّه این موضوع ساخت که زمین به دورهای تازه از حیات خود وارد میشود.
آمار تکان دهنده و متحیر کننده بزرگترین زلزلههای تاریخ جهان به خوبی گویای این واقعیت است:
که به این آمار حوادثی مانند زلزله بزرگ هاییتی را میتوان اضافه نمود که گاه گفته میشود عمدی و محصول پدیدهای موسوم به «هارپ» است.
ریشهیابی زلزله در روایات
از رسول اکرم(ص) نقل شده است که فرمود: «هرگاه پنج چیز شایع شود، پنج چیز در میان شما جاگزین شود، هرگاه زنا شایع شود؛ زلزلهها ظاهر شود، هرگاه زکات را ندهند، حیوانات بمیرند و هرگاه حکّام در قضاوت جور کنند آسمان باران خود را نگهدارد و هرگاه ربا فاش و شایع گردد، خسف و فرو رفتن به زمین خواهد بود».
باز آن حضرت(ص) فرمود: «هرگاه در امّت من ده خصلت ظاهر شود خداوند ایشان را به ده چیز عقوبت کند». گفته شد: یا رسول الله! آن ده خصلت چیست؟ فرمود: «هرگاه دعا کم کنند بلا نازل شود، هرگاه صدقات (قرض، هدیه، وقف، مطلق قدمهای خیر و انفاقات خیریه) را ترک کنند مرضها زیاد شود، هرگاه زکات را منع کنند چارپایان بمیرند، هرگاه سلطان جور کند منع باران شود، هرگاه زنا در ایشان بسیار شود، مرگ ناگهانی در ایشان زیاد شود، هرگاه ربا زیاد شود، زلزلهها زیاد شود، هرگاه به خلاف آنچه خدا نازل فرموده حکم کنند دشمن ایشان بر ایشان مسلط شود، و هرگاه نقض عهد و پیمان کنند خداوند ایشان را مبتلا به قتل سازد و هرگاه کم فروشی کنند خداوند ایشان را به سالهای خشک و قحط بگیرد.»
سپس این آیه را تلاوت فرمود: «ظهر الفساد فی البرّ و البحر بما کسبت أیدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلّهم یرجعون؛ ۳ فساد در دریا و خشکی ظاهر شد به سبب آنچه دست مردم کسب کرده تا اینکه بچشاند ایشان را اثر بعضی از آنچه عمل کردهاند، تا شاید برگشت کنند.»4
پیشگوییهای زلزله
بسیاری از انبیا و اولیا از زمانهای دور درباره وقوع زلزلههای شدید خبر دادهاند که به اجمال بسیار درباره آن سخن میگوییم و از آن جمله در «انجیل متّی» چنین آمده است: «عیسی در جواب ایشان گفت: زنهار کسی شما را گمراه نکند. ز آن رو که بسا به نام من آمده خواهند گفت که من مسیح هستم و بسیاری را گمراه خواهند کرد و جنگها و اخبار جنگها را خواهید شنید. زنهار مضطرب مشوید؛ زیرا وقوع این همه لازم است، لیکن انتها هنوز نیست؛ زیرا قومیبا قومی و مملکتی با مملکتی مقاومت خواهند نمود و قحطیها، وباها و زلزلهها در جایها پدید آید… آنگاه اگر کسی به شما گوید: اینک مسیح در اینجا یا در آنجا است باور مکنید؛ زیرا که مسیحیان کاذب و انبیای کذبه ظاهر شده، علامات و معجزات عظیمه چنان خواهند نمود که اگر ممکن بودی برگزیدگان را نیز گمراه کردندی. اینک شما را پیش خبر دادم.»5
«اشعیای نبی» در رؤیای خود، تکانهای عظیمی را در آخرالزمان مشاهده کرد: «اساس و بنیان زمین در حال لرزش است. زمین به شدت در حال جنبش است. زمین تا پایان مانند آدمی مست تلوتلو خواهد خورد و مانند کلبه لرزان خواهد بود… در روز خونریزی بزرگ، زمانی که برجها واژگون میشوند».6 رسول اکرم(ص) نیز با اشاره به آخرالزمان فرمودند: «زلزلههای بسیاری زمین را در خود خواهد گرفت».7 آن حضرت در جای دیگر، در این باره میفرماید: «شما را به مهدی(ع) بشارت میدهم. هنگامیکه اختلافات شدید در میان مردم پدید آید و زلزلههای سختی واقع شود او قیام میکند».8 امام صادق(ع) نیز با بشارت ظهور مهدی(ع) در این باره فرمودند: «مهدی را به شما بشارت میدهم که پس از پدید آمدن اختلافات در میان امتم و زلزلههای بسیار ظهور خواهد کرد».9 همچنین در جای دیگر فرمودهاند: «از نشانههای قیام آن حضرت این است که در سالی پر از زلزله و سرما اتفاق میافتد».10
امام محمد باقر(ع) نیز فرمودند: «قائم قیام نمیکند مگر در دوره ترس و وحشت و زمین لرزهها و گرفتاری و بلایی که گریبانگیر مردم میگردد و پیش از این وقایع، طاعون شیوع مییابد و دورهای که در میان عرب شمشیری برّان و بین مردم اختلافی سخت و پراکندگی و چنددستگی در دینشان پدیده آمده باشد و در حالشان دگرگونی پیدا شده تا جایی که آرزومند از شدّت آنچه که از هاری مردم و خوردن (درندگی) بعضی پاره دیگر را، که مشاهده میکند شبانه روز آرزوی مرگ مینماید و هنگامیکه خروج میکند خروجش در دوران یأس و ناامیدی (مردم) است. پس خوشا به حال آنکه او را در مییابد و از یاران اوست، وای و تمامی وای کسی را که با او مخالفت ورزد و از فرمانش سرباز زند و از دشمنان او باشد» سپس آن حضرت فرمود: «او به امری نوین و سنّت و طریقهای جدید و قضاوتی تازه قیام خواهد نمود که بر عرب گران باشد. کار او جز کشتار (معاند) نیست و توبه هیچ کس را نمیپذیرد و در کار خدا از سرزنش هیچ خردهگیری باک ندارد».11
زلزله در دمشق، بغداد، مصر
از جمله حوادث آستانه ظهور امام عصر(ع)، رخداد زلزلههایی بزرگ است که در رأس آنها میتوان به زلزلههای بزرگ شام و دمشق اشاره کرد. روایات فراوان و روشنی درباره این زلزله وجود دارد به گونهای که برخی از مکانها و خسارتهای آن و حتّی وقت آن را پیش از ورود سپاهیان غربی مشخص میسازد. گرچه از بعضی روایات استفاده میشود که سپاه غرب به هنگام وقوع زلزله در دمشق به سر میبرد. همچنین احادیث، این زمین لرزه را «الرجفه، والخسف، و الزلزله؛ تکان شدید، فرو رفتن، لرزش» مینامد. مانند روایتی که از امام باقر(ع) از امیرمؤمنان(ع) نقل شده است که فرمود: «وقتی در شام دو گروه نظامی اختلاف کنند، نشانهای از نشانههای الهی آشکار میشود». پرسیدند: ای امیرمؤمنان آن نشانه چیست؟ فرمود: «زمین لرزهای در شام رخ میدهد که صد هزار در اثر آن هلاک میگردند و این را خداوند رحمتی برای مؤمنان و عذابی برای کافران قرار میدهد. وقتی آن هنگام فرا رسد، نظارهگر سوارانی دارای اسبهای سفید و درفشهای زرد رنگ باشید که از مغرب روی میآورند تا وارد شام میشوند و در آن لحظات است که فریاد و بیتابی بزرگ و مرگ سرخ فرا میرسد. وقتی آن وضع پیش آمد پس بنگرید فرو رفتن آبادیای از روستاهای دمشق را که به آن حرشا میگویند. در این هنگام فرزند هند جگرخوار (سفیانی) از بیابان خروج کرده، بر منبر دمشق قرار میگیرد در این بحبوحه در انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) باشید».12
باید پرسید آیا به راستی عصر ما در مرکز همه وقایعی قرار گرفته که قرنها پیش از این روشنبینان با دلتنگی از آن یاد کرده بودند؟
راه رهایی از زلزلههای آخرالزمان
برای رهایی از زلزلههای بزرگ آخرالزمان که ناشی از کثرت و وسعت معاصی انسانهاست ظاهراً راهی جز آنچه در انتهای حدیث شریف قدسی «لوح» آمده نیست: «… با پسرش «م ح م د» که رحمتی از برایِ جهانیان است، به کمال رسانم. وی کمالِ موسی، شکوهِ عیسی و شکیبِ أیّوب را داراست. در روزگارِ [غَیبتِ] او یارانم خوار گردند و سرهایِ ایشان را چون سرهای ِ تُرکان و دیلمیان برای یکدیگر هدیّت فرستند. ایشان را به قتل آرَند و بسوزانند و بیمناک، هراسان و ترسان باشند. زمین از خونهاشان رنگین گردد و وای و فغان از زنانشان برخیزد. ایناناند که براستی دوستانِ مناند. به ایشان هر فتنه کورِ تیره و تار را میرانَم و به ایشان زلزلهها را میزدایم و بارهای گران و زنجیرها را بردارم. «درودهایی از جانبِ پروردگارشان و رحمت بر آنان باد و آنان خود رهیافتگاناند».17
ماهنامه موعود شماره ۱۱۰
پینوشتها:
۱. The Universal Almanac, Kansas City, 1993.
۲. Deaths in Quackes expected to rise as cities grow Reuter, 3 july 1995
۳. سوره روم (۳۰)، آیه ۴۱.
۴. جامع الاخبار، ص ۵۰۹.
۵. کتاب مقدّس، انجیل متی، ص ۴۱، باب ۲۴، بندهای ۱ ـ ۸، ۲۳ ـ ۲۸، ۲۹ ـ ۳۷ و ۴۲ ـ ۴۶.
۶. کتاب اشعیای نبی، باب ۲۴، بندهای ۱۸ ـ ۲۰ و ۲۵ ـ۳۰.
۷. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج۱، ح۱۳۰.
۸. روزگار رهایی، ج۲، ح۱۴۳۱.
۹. مجتبی الساده، شش ماه پایانی، ترجمه محمود مطهری نیا، ص۶۴.
۱۰. همان.
۱۱. غیبت نعمانی، ص ۲۳۶.
۱۲. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۳.
۱۳. مهدی موعود (ترجمه جلد سیزدهم بحارالانوار)، ص ۹۹۸.
۱۴. العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان (المجلد ۲، الجزء ۲، نجمه ۲۰).
۱۵. تحفـه المجالس، ص ۴۰۴.
۱۶. ر.ک: پیشگوییها و آخرالزمان (مجموعه مقالات)، مقاله آینده نزدیک، فاطمه شفیعی، ص۹۰.
۱۷. إثبات الوصیّـه، صص ۱۴۳، ۲۲۷ و ۲۳۰.