موعود پایگاه اینترنتی موعود
حیدررضا ضابط
مسیحیت به سه شاخه کاملاً جدا و مخالف یکدیگر یعنی کلیسای کاتولیک روم، ارتدکس و پروتستان تقسیم شده است. کشورهای جنوب اروپا و آمریکای لاتین عمدتاً کاتولیک، کشورهای شمال اروپا و ایالات متحده آمریکا پروتستان و پیروان کلیسای ارتدکس در اروپای شرقی هستند.
این سه کلیسا در اعتقادات دینی و مراسم عبادی کاملاً از یکدیگر جدایند و مانند سه دین مختلف عمل می‌کنند و حتی انجیل کلیسای پروتستان با انجیل کلیسای کاتولیک تفاوت زیادی دارد. کلیسای کاتولیک و پروتستان از پنج قرن گذشته علیه یکدیگر مبارزه کرده‌اند، به گونه‌ای که بسیاری از جنگهای قرنهای هفدهم و هجدهم میلادی برخاسته از اهداف و آرمانهای کاتولیکی و پروتستانی بوده است که نمونه زنده آن در جهان معاصر درگیری مسلحانه و دائمی بین پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان در ایرلند شمالی است.
تا کنون بیش از یک هزار فرقه و کلیسای مختلف در درون پروتستانیسم ظهور کرده و هنوز هم تعداد فرقه‌های جدید در پروتستانیسم رو به افزایش است و آمریکا مرکز تولید فرقه‌های جدید در پروتستان می‌باشد.
یکی از ویژگیهای کلیسای پروتستان رابطه بسیار نزدیک آنها با دولتهای اروپایی می‌باشد و این دولتها برای ترویج مسیحیت پروتستان از مبلغان خود در کشورهای جهان سوم حمایتهای گسترده مالی، تبلیغاتی و سیاسی می‌کنند؛ به عنوان مثال در انگلیس دولت و کلیسای پروتستان از هم جدا نیست و ملکه انگلیس در رأس دولت و کلیسا قرار دارد.
مبلغان انجیل
در یک قرن گذشته جریان جدیدی که در بین پروتستانها فوق‌العاده قدرتمند شده است مکتب نوظهور (مبلغان انجیل) می‌باشد. قبل از جنگ جهانی دوم این مکتب نوظهور به بنیادگرایی معروف و شعار آنها به‌وجود آوردن حکومت در آمریکا بر مبنای بنیادهای انجیل می‌باشد. بعد از جنگ جهانی دوم بنیادگرایان آمریکایی خود را مبلغان انجیل معرفی کردند و با استفاده گسترده از وسایل ارتباطات جمعی توانستند در جامعه آمریکا نفوذ فراوانی به دست آورند و اکنون این جریان، قدرتمندترین و فعال‌ترین تشکیلات دینی در آمریکا محسوب می‌شود و در مراکز سیاسی این کشور نفوذ زیادی دارند. یکی از ویژگیهای جریان فوق این است که وابسته به یکی از فرقه‌ها یا کلیسای پروتستان نیست، بلکه اعضای تمامی فرقه‌های کلیسای پروتستان عضو این جریان دینی می‌باشند. مسیحی نمودن سایر اقوام غیر مسیحی با تبلیغات گسترده یکی دیگر از اهداف این جریان می‌باشد.
کشیشان معروف آمریکایی وابسته به این جریان مانند بیلی گراهام ۲، جری فالول ۳، پت رابرتسون ۴، هال لیندسی ۵، مایک ایوانس ۶ و اسقف اعظم کلیسای انگلیس، جورج کاری ۷ از مبلغان این جریان می‌باشند که شهرت جهانی دارند و مخصوصاً در کشورهای ایالات متحده آمریکا و انگلیس، از نفوذ عمیقی در بین دولتمردان این دو کشور برخوردارند.
مکتب نوظهور صهیونیسم مسیحی
اصول و مبانی جریان مبلغان انجیل در آمریکا و انگلیس حمایت همه جانبه عقیدتی و سیاسی از صهیونیسم می‌باشد و آنها اعتقاد دارند که پیروان کلیسای پروتستان برای ظهور دوباره مسیح باید چند خواسته مسیح را که در تفاسیر انجیل در قرن بیستم به عنوان پیشگوییهای انجیل بیان شده، عملی نمایند. این جریان نوظهور در پروتستانیسم با عنوان «صهیونیسم مسیحی» ۸ شهرت دارد. این جریان صهیونیسم مسیحی یک پدیده جدید دینی ـ سیاسی در مسیحیت است که برای اولین بار توسط کلیسای انگلیس در اواخر قرن نوزدهم میلادی به وجود آمد. ۹ پروتستانهای مقیم آمریکا و انگلیس این جریان نوظهور را «عملی نمودن خواسته‌های مسیح» و «عملی نمودن پیشگوییهای انجیل» نیز می‌نامند.
در این زمینه در اواخر قرن نوزدهم مطابق افکار جدید جان داربی انگلیسی، یک مفسر معروف انجیل از آمریکا به نام سایرس اسکوفیلد ۱۰ تفسیر انجیل را تحریر کرد و تفسیر انجیل وی امروزه معتبرترین تفسیر انجیل برای پروتستانهای سراسر جهان محسوب می‌شود و بهترین مرجع برای انجیل شناخته شده است.
پیروان این مکتب خود را از مبلغان انجیل می‌دانند و اعتقاد دارند پیروان این مکتب مسیحیان دوباره تولد یافته می‌باشند که فقط اینان اهل نجات خواهند بود و دیگران هلاک خواهند شد. از ویژگیهای ممتاز پیروان این مکتب اعتقاد راسخ و تعصب خاص به صهیونیسم می‌باشد و تعصب این مسیحیان به صهیونیسم بیش از صهیونیستهای یهودی مقیم اسراییل و آمریکا می‌باشد.
مطابق اعتقادات مکتب فوق به وسیله پروتستانها حوادثی باید به وقوع بپیوندد تا مسیح دوباره ظهور نماید و پیروان این مکتب وظیفه دینی دارند برای تسریع در عملی شدن این حوادث کوشش نمایند. حوادثی که توسط آنها باید عملی شوند، عبارتند از:
۱. یهودیان از سراسر جهان باید به فلسطین آورده شوندو کشور اسراییل در گستره‌ای از رودخانه نیل تا رودخانه فرات به‌وجود آید و یهودیانی که به اسراییل مهاجرت نمایند اهل نجات خواهند بود.
۲. یهودیان باید دو مسجد اقصی و صخره در بیت‌المقدس را منهدم کنند و به جای این دو مسجد مقدس مسلمانان، معبد بزرگ را بنا نمایند (از سال ۱۹۶۷ تا به حال دو مسجد اقصی و صخره در بیت‌المقدس بیش از صد بار مورد حمله یهودیان و مسیحیان صهیونیست قرار گرفته است).
۳. روزی که یهودیان مسجد اقصی و مسجد صخره در بیت‌المقدس را منهدم کنند، جنگ نهایی مقدس (آرماگدون) به رهبری آمریکا و انگلیس آغاز شده، در این جنگ جهانی تمام جهان نابود خواهد شد.
۴. روزی که جنگ آرماگدون آغاز شود، تمامی مسیحیان پیرو اعتقادات «عملی نمودن خواسته‌های مسیح» که مسیحیان دوباره تولد یافته می‌باشند، مسیح را خواهند دید و توسط یک سفینه عظیم از دنیا به بهشت منتقل می‌شوند و از آنجا همراه با مسیح نظاره‌گر نابودی جهان و عذاب سخت در این جنگ مقدس خواهند بود.
۵. در جنگ آرماگدون زمانی که ضد مسیح (دجال) در حال دستیابی به پیروزی است، مسیح همراه مسیحیان دوباره تولد یافته در جهان ظهور خواهد کرد و ضد مسیح را در پایان این جنگ مقدس شکست می‌دهد و حکومت جهانی خود را به مرکزیت بیت‌المقدس برپا خواهد ساخت و معبدی که به جای مسجد اقصی و صخره در بیت‌المقدس ـ که توسط مسیحیان و یهودیان قبل از آغاز جنگ آرماگدون ساخته شده ـ محل حکومت جهانی مسیح خواهد بود.
۶. دولت صهیونیستی اسراییل با کمک آمریکا و انگلیس مسجد اقصی و مسجد صخره در بیت‌المقدس را نابود خواهد کرد و معبد بزرگ به دست آنان در این مکان ساخته خواهد شد و این رسالت مقدس به عهده آنان می‌باشد.
۷. این حادثه پس از سال ۲۰۰۰ میلادی حتماً اتفاق خواهد افتاد.
۸. قبل از آغاز جنگ آرماگدون، رعب و وحشت جامعه آمریکا و اروپا را فرا خواهد گرفت.
۹. قبل از ظهور دوباره مسیح، صلح در جهان هیچ معنی ندارد و مسیحیان برای تسریع در ظهور مسیح باید مقدمات جنگ آرماگدون و نابودی جهان را فراهم نمایند.
رهبران مذهبی فرقه‌های پروتستان در ایالات متحده و انگلیس که به این مکتب نوظهور «خواسته‌های مسیح» اعتقاد دارند، در دهه ۱۹۹۰م. اعتقادات یاد شده را به شدت در جامعه آمریکا و اروپا تبلیغ کرده‌اند و در ۱۰ سال گذشته در آمریکا در این زمینه دهها کتاب منتشر شده و فیلمهای گوناگونی به نمایش درآمده‌اند.
در اوائل سال ۲۰۰۱م. کشیش آمریکایی به نام هال‌لیندسی ۱۱ که مبلغ این مکتب می‌باشد، کتابی با عنوان «در پیشگوییهای انجیل؛ جای آمریکا کجاست؟» را تألیف کرده که یکی از پر فروش‌ترین کتابهای سال ۲۰۰۱ در آمریکا به شمار آمده است. در این کتاب نقش دولت واشنگتن در جنگ آرماگدون بیان شده است. نویسنده در این کتاب اثبات نموده است که دولت آمریکا جنگ آرماگدون را رهبری خواهد کرد و مخالفان مسیح در سراسر جهان را که قبل از آغاز این جنگ باعث ایجاد رعب و وحشت در جهان شده‌اند، شکست خواهد داد.
در این جنگ مقدس، دولت انگلیس همکار آمریکا خواهد بود.
دولت آمریکا در اوج جنگ سرد، موشکهای هسته‌ای قاره پیمای خود را «شمشیرهای جنگ مقدس» نامیده بود.
پیروان این مکتب در یک دهه گذشته تبلیغ کرده‌اند که عملیات توفان صحرا علیه عراق در سال ۱۹۹۱ فراهم کردن مقدمه برای جنگ آرماگدون بوده است.
مسیحیان صهیونیست از فرقه پروتستانها در آمریکا و انگلیس اعتقاد دارند که مسیح همیشه در امور خاورمیانه به سود دولت اسراییل مداخله نموده است و اعلام می‌دارند که خواست دولت اسراییل در حقیقت خواست مسیح می‌باشد و مذاکرات صلح در خاورمیانه بیهوده است و تأسیس کشور اسراییل بزرگ از رودخانه نیل تا رودخانه فرات، خواست مسیح می‌باشد که به زودی عملی خواهد شد.
صهیونیستهای یهودی هم مطابق اعتقاد به مجموعه قوانین دینی خود «تلمود» به مکتب «خواسته‌های خدا» اعتقاد دارند و مطابق این اعتقاد، آنها برنامه‌ای را اجرا می‌نمایند که با کمک دولتهای آمریکا و انگلیس و دیگر کشورهای غربی بتوانند دو مسجد مقدس اقصی و صخره در بیت‌المقدس را تخریب کرده، کشور اسراییل بزرگ را با نابودی کامل کشورهای اسلامی به‌وجود آورند. به همین منظور میان صهیونیستهای یهودی و صهیونیستهای مسیحی از فرقه پروتستانها اتحاد و هماهنگی کاملی وجود دارد و مسیحیان پیرو اعتقاد «خواسته‌های خدا» همواره اظهار می‌دارند هر عملی که از سوی دولت اسراییل انجام می‌شود، در حقیقت از سوی مسیح طراحی شده است و باید توسط مسیحیان سراسر جهان مورد حمایت قرار گیرد.
به لطف حمایت همه جانبه جهان مسیحی غرب از دولت تل‌آویو اکنون ذخایر عظیم موشکهای هسته‌ای، و انواع و اقسام تسلیحات شیمیایی و میکروبی در اسراییل وجود دارد و در واقع، رژیم صهیونیستی را به یک «انبار مهمات و پادگان نظامی جهان مسیحی ایالات متحده آمریکا و غرب» تبدیل کرده‌اند.
البته هدف استراتژی جهان مسیحی غرب این است که کشورهای اسلامی را در زمینه‌های اقتصادی و نظامی برای همیشه ضعیف نگاه دارند.
صهیونیسم مسیحی در آمریکا
رهبران دینی و سیاسی پروتستان در انگلیس و آمریکا در حقیقت بانیان اصلی صهیونیسم می‌باشند. بعد از اینکه «جان داربی» کشیش معروف کلیسای انگلیسی نظریه صهیونیسم مسیحی را برای اولین بار به عنوان «عملی نمودن خواسته‌های مسیح» و تحقق پیشگوییهای انجیل ترویج کرد، دو نفر از کشیشان برجسته پروتستان مقیم آمریکا به نامهای «دی.ال.مودی» و «ویلیام بلاکستون»، صهیونیسم مسیحی را در این کشور تبلیغ کردند.
بلاکستون در دهه ۱۸۸۰ برای مهاجرت یهودیان از سراسر جهان به سرزمین فلسطین با رهبران سیاسی و دینی و سرمایه‌داران بزرگ مسیحی در ایالات متحده آمریکا ملاقات کرد و آنها را متقاعد نمود که از دولت واشنگتن بخواهند برای به‌وجود آوردن کشور اسراییل در فلسطین کوشش نماید.
در سال ۱۸۹۱ «ویلیام بلاکستون» نامهای را که بعداً به «نامه بلاکستون» معروف گردید تقدیم رئیس جمهوری وقت آمریکا «بنجامین هاری‌سون» نمود. در این نامه ۴۱۳ نفر از رهبران ارشد سیاسی و دینی و سرمایه‌داران بزرگ آن زمان در آمریکا از دولت خود درخواست کرده بودند دولت واشنگتن به وظیفه الهی و ملی خود عمل کند و در فلسطین کشوری برای یهودیان به وجود آورد و برای بازگشت یهودیان به فلسطین، باید کمکهای مالی، سیاسی و نظامی خود را در اختیار نهضت صهیونیسم بگذارد. این نامه را حتی اسقف اعظم آن زمان کاتولیکهای ایالات متحده کاردینال گیبن امضاء کرده بود.
کشیش ویلیام بلاکستون به عنوان «پدر صهیونیسم مسیحی در ایالات متحده آمریکا» معروف گردید. «صهیونیسم یهودی» بعد از این جریان قوت گرفت و آنها با ترغیب و حمایت رهبران سیاسی و دینی مسیحی از انگلیس و ایالات متحده آمریکا در سال ۱۸۹۷م. به رهبری تئودور هرزل ۱۲ در شهر بال سوئیس اولین کنگره صهیوینستهای یهودی را تشکیل دادند و اهداف خود برای به‌وجود آوردن کشور اسراییل را در فلسطین اعلام کردند.
در سال ۱۹۰۸م بلاکستون کتابی با عنوان «مسیح می‌آید» را تألیف کرد. در این کتاب نویسنده به مسیحیان جهان وعده داده بود در سالی که در فلسطین کشور صهیونیستی اسراییل تأسیس گردد، مسیح دوباره ظهور خواهد کرد. برای رسیدن به این هدف، دولت لندن با تهاجمهای فرهنگی و نظامی خلافت عثمانی ترکیه را متلاشی نمود و در جنگ جهانی اول ارتش انگلیس سرزمین فلسطین را تصرف کرد. در سال ۱۹۱۷م هم «آرتور بالفور» وزیر امور خارجه وقت انگلیس در بیانیه‌ای تعهد نمود دولت لندن به یهودیان سراسر جهان برای مهاجرت به فلسطین کمک کند و در تشکیل کشور اسراییل در فلسطین فعالیت نماید.
پروتستانیسم در خدمت صهیونیسم
در سال ۱۸۰۹م در لندن کلیسای انگلیس «جامعه خدمات روحانی کلیسا برای یهودیان» را تأسیس کرد که اهداف این جامعه به قرار زیر می‌باشد:
۱. تبلیغ نمودن ریشه‌های یهودی دین مسیحیت در بین مسیحیان جهان؛
۲. کوشش برای مهاجرت یهودیان از سراسر جهان به سرزمین فلسطین و تأسیس کشوری به نام اسراییل در فلسطین.
یکی دیگر از مؤسسات فعال پروتستانها که برای مهاجرت یهودیان به فلسطین فعالیت گسترده انجام می‌دهد «سفارت بین‌المللی مسیحیت در بیت‌المقدس» می‌باشد. در این مؤسسه تمام کلیساهای پروتستانها عضویت دارند و برای انتقال یهودیان به فلسطین کمکهای مالی زیادی به یهودیان و دولت اسراییل می‌نمایند.
دیگر مؤسسات فعال پروتستانها که برای انتقال یهودیان به فلسطین کوشش می‌نمایند از این قرار می‌باشند:
۱. دوستان مسیحی اسراییل؛
۲. دوستان نیایش مسیحیت برای اسراییل؛
۳. پلهای صلح.
این مؤسسات با دریافت کمکهای مالی از دولتهای مسیحی آمریکا و اروپا و مسیحیان سراسر جهان، هزینه مهاجرت یهودیان به سرزمینهای فلسطین اشغالی را می‌پردازند.
برنامه کنونی این مؤسسات، انتقال بیش از یک میلیون یهودی از کشورهای مختلف مخصوصاً از شوروی سابق و اروپای شرقی به فلسطین است و اخیراً نخست‌وزیر اسراییل نیز طرحهای عملی برای اجرای این طرح را رسماً اعلام داشته است.
براساس اعتقادات صهیونیسم مسیحی، بعد از سال ۲۰۰۰ میلادی و قبل از ۲۰۰۷ میلادی یهودیان مقیم فلسطین باید دو مسجد اقصی و صخره را منهدم کنند و به جای آنها معبد بزرگ را بنا نمایند. روزی که یهودیان مسجد اقصی و مسجد صخره در بیت‌المقدس را منهدم کنند جنگ آرماگدون آغاز خواهد شد. در این زمینه رهبران و نویسندگان پیرو مکتب صهیونیسم مسیحی کتابهای متعددی به چاپ رسانده و نام آنها را «کتابهای آرماگدون» گذاشته‌اند. عناوین این کتابها درباره انهدام مسجد اقصی و مسجد صخره و احداث معبد بزرگ به جای آن به این قرار می‌باشد:
۱. جنگ برای بیت‌المقدس، جان هاگی؛ ۱۳
۲. معبد روزهای آخرالزمان؛ ۱۴
۳. معبد مسیح که می‌آید، جان شمیت و کارل لانی.
یک نویسنده آمریکایی در سال ۱۹۹۷ کتابی با عنوان «خیانت به بیت‌المقدس» را تألیف نمود که در آن هر نوع مذاکره صلح با فلسطینیان را خیانت به تعلیمات انجیل و خواسته‌های مسیح می‌داند. او در این کتاب این مطلب را به خوانندگان القا می‌نماید که مسیح با آغاز هزاره سوم و قبل از سال ۲۰۰۷ میلادی ظهور خواهد کرد و اسراییل بزرگ را از نیل تا فرات به وجود خواهد آورد.
در این کتابها تبلیغ می‌گردد که برای تعجیل ظهور مسیح، مسیحیان باید کشور بابل را ـ که عراق کنونی می‌باشد ـ نابود کنند و رودخانه فرات باید کاملاً خشک گردد. گفتنی است که آنها جنگ آرماگدون را «جنگ فرات» نیز می‌نامند.
پیروان این مکتب اعلام کرده‌اند که در آزمایشگاه دامپزشکی شهر تگزاس مشغول پرورش گوساله ماده با کره سرخ رنگ بدون لکه‌ای را دارند پرورش می‌دهند و آن را در معبد بزرگ که در جای مسجد اقصی و مسجد صخره ساخته خواهد شد قربانی خواهند کرد.
رهبران دینی صهیونیسم مسیحی تبلیغات گسترده‌ای در این باره انجام داده‌اند. در یک نظرسنجی که توسط خبرگزاری آسوشیتدپرس در سال ۱۹۹۷ انجام شد، اعلام گردید ۲۵ درصد جمعیت آمریکا اعتقاد راسخ دارند که با آغاز هزاره سوم جنگ نهایی آرماگدون در محل فلسطین آغاز خواهد شد و این جنگ تا مدت هفت سال ادامه خواهد داشت. در اثر این جنگ دنیا نابود می‌شود و در پایان این جنگ هفت ساله که آنها آن را «مصیبت بزرگ برای کلیسا و مسیحیان» می‌دانند، مسیح همراه مسیحیان دوباره تولدیافته ظهور خواهد کرد و دجال را شکست می‌دهد و حکومت جهانی خود را با مرکزیت بیت‌المقدس تشکیل خواهد داد.
به همین منظور آنها معبد بزرگ را که موجب جنگ آرماگدون می‌شود «معبد مصیبت بزرگ» می‌نامند. مطابق اعتقادات صهیونیسم مسیحی، غیر از معتقدان به «خواسته‌های مسیح»، تمامی مردم جهان، چه مسیحی و چه غیر مسیحی، به دست دجال کشته خواهند شد.
ارتش صهیونیستی در سال ۱۹۶۷ بخش شرقی بیت‌المقدس را تصرف کرد و مسجد اقصی و مسجد صخره به دست صهیونیستهای یهودی اشغال گردید. بعد از آن، رژیم تل‌آویو همواره اعلام کرد که بیت‌المقدس پایتخت ابدی اسراییل است. به همین منظور صهیونیستها ۸۷ درصد بخش شرقی بیت‌المقدس را تصرف کرده‌اند و مردم فلسطین حق ندارند در بخش شرقی این شهر خانه‌سازی کنند و حتی خانه‌های فلسطینیها در این بخش شهر مرتب تخریب می‌گردد و یهودیان در آنجا ساکن می‌شوند.
صهیونیستها زیر محوطه مسجد اقصی و مسجد صخره را کاملاً حفاری کرده‌اند. صهیونیستهای مسیحی و یهودی مقیم فلسطین اشغالی و آمریکا نیز اعلام نموده‌اند که آنها سقف و ستونهای معبد بزرگ را آماده کرده‌اند و می‌توانند در کوتاه‌ترین مدت معبد بزرگ را در جای مسجد اقصی و مسجد صخره احداث نمایند. آنها نقشه معبد بزرگ را در روی جلد کتابهایی که در این موضوع نوشته شده است چاپ کرده‌اند.
رهبران صهیونیسم مسیحی و یهودی خود اعلام کرده‌اند مطابق تفسیر مکاشفه یوحنا در انجیل، صهیونیسم رسالت الهی دارند و برای تأسیس دولت اسراییل بزرگ حق دارند علاوه بر سلب مالکیت فلسطینیان حتی نسل‌کشی فلسطینیان و اعراب را انجام دهند. ۱۵
خلسه روحانی
پروتستانها اعتقاد دارند قبل از آغاز جنگ آرماگدون مسیح خود را مقابل مسیحیان «دوباره تولدیافته» ظاهر خواهد کرد و آنها با دیدار مسیح خلسه روحانی را تجربه خواهند کرد و از میان صهیونیستهای یهودی که معبد بزرگ را بنا خواهند نمود، ۱۴۴۰۰۰ یهودی با زیارؠ
or=”#CC0000″>
پی‌نوشتها :
* بخشی از مقاله «نگاهی به پیوند پروتستان و صهیونیسم».
۲ . Billy Graham.
۳ . Jerry Falwell.
۴ . Pat Robertson.
۵ . Hal Lindsey.
۶ . Mike Evans.
۷ . George Carey.
۸ . Christian Zionism.
۹ . جان نلسون داربی John Nelson Darby متوفای ۱۸۸۲م کشیش معروف کلیسای انگلستان در اواخر قرن نوزدهم با تبلیغات خود مکتب جدید صهیونیسم مسیحی را در بین پروتستانها بنیاد نهاد.
۱۰. Scofield Cyrus.
۱۱. Hal Lindsey.
۱۲. Theodore Herzl.
۱۳. John Hagee: The Battle For Jerusalem 1002.
۱۴. Randall Price: The Coming Last Days Temple 9991.
۱۵. Armageddon Hal Lindsaey Cliff Ford: Battle For Jerusalem Books 1002.
۱۶. Horsemen a Billy Graham: Approaching Hoofbeats the Four of the Apocalypse 3891.
b Hal Lindsey: Countdown to Armageddon 3891.
۱۷. a John R Bisagno: And Then Shall the End Come 0002.
۲۹۹۱ b Marion F Kremers: God Intervenes in the Middle East Times c George Otis: Lifting the Veil on Islam and the End 1991.
۱۸. Bibliography Tom Mclver: The End of the World: An Annotated-V of End-Times Resources July 1999.
