بصیرت؛ درس مهم عاشورا برای منتظران ظهور

معرفت به امام در اوج جلوه­های بصیرت است. بصیرت به آنکه امام چه جایگاهی دارد؟ چه اهدافی را دنبال می­کند؟ چه دغدغه ای دارد؟ منتظر چیست؟ چگونه باید او را یاری کرد؟ وظیفه دیگران در قبال او چیست

به گزارش موعود کی از درس­های مهم عاشورا که ویژگی یاران حضرت امام حسین(ع) و یاران حضرت مهدی(عج) است و بایستی سرلوحه منتظران قرار گیرد، بصیرت است. بصیرت یکی از خصلت­های ستودنی حضرت عباس(ع) است که در زیارت ایشان و در وصفی که حضرت سجاد(ع) از ایشان دارد، به آن تأکید شده است؛ “کان عمنا نافذ البصیره؛ عموی ما، اهل بصیرت بود”. بصیرت به معنای ورود دقیق و آگاهانه است. بصیرت جلوه­هایی دارد که به برخی از آنها اشارتی می­شود.

امام شناسی
معرفت به امام در اوج جلوه­های بصیرت است. بصیرت به آنکه امام چه جایگاهی دارد؟ چه اهدافی را دنبال می­کند؟ چه دغدغه ای دارد؟ منتظر چیست؟ چگونه باید او را یاری کرد؟ وظیفه دیگران در قبال او چیست؟
منتظر وقتی جایگاه بی بدیل ولی خدا را دریافت که سخن و رفتار او نشانه الهی دارد و رفتار او باذن و اداره الهی است جز بر مسیر الهی نمی­گوید و نمی­رود وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى‏ J إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى‏ [۱]؛ “از هوا و هوس سخن نمی­گوید، سخنان او وحی الهی است”.
چون فهمید ولی خدا، تنها راه هدایت است نه یکی از راه ها و کشتی نجات امّت است که جز همراهی با آن، طوفان بلاست و غرق شدن هرچند اگر پسر نوح باشی با کشتی و نوح اگر نباشی غرقی.
“السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا سَبِیلَ اللَّهِ الَّذِی مَنْ سَلَکَ غَیْرَهُ هَلَک‏[۲]؛ سلام بر تنها راه الهی که اگر کسی جز آن رود هلاک می­شود”.
“مَثَلُ أَهْلِ بَیْتِی فِیکُمْ کَمِثْلِ سَفِینَهِ نُوحٍ مَنْ رَکِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِق[۳]؛ اهل بیت من، چون کشتی نوح اند، که هر که سوار کشتی نوح گردد، نجات یافته و هر که آن را ترک گوید، غرق شود”.
آن گاه خود را با تمام وجود همراه ولی خدا می­کند “فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَا مَعَ غَیْرِکُم‏[۴]؛ با شماییم، با شما، نه با غیر شما”.
چون دریافت ولی خدا دل سوزترین و مهربانترین است؛
با تمام وجود به او عشق می­ورزد، عشقی آگاهانه به ولی خدا که مهربان و دلسوز است و جز او راهی به هدایت نیست. پس باتمام وجود خود را تسلیم راه و مسیر او می­کند.”فَأَبْذُلَ نَفْسِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی وَ أَهْلِی وَ جَمِیعَ مَا خَوَّلَنِی رَبِّی[۵]‏؛ فدایت پدر و مادرم، اهل و مال و خانواده­ام و آنچه خدا به من داده است”.
بصیرت این که امام از او چه می­خواهد؟ چه وظیفه ای در قبال او دارد. ولو امام او در دوران غیبت است، ولی از منظر او غیبت به مثابه مشاهده و دیدار اوست .چرا که به وظیفه آشنا و به آن عمل می­نماید.

زمان شناسی
“الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیْهِ اللَّوَابِس[۶]؛ آنکه زمان و زمانه خود را بشناسد، دچار تردیدها و سردرگمی نخواهد بود.”در برخی روایات، زمانی به معنای سلطان و حکومت آمده است که “إِذَا تَغَیَّرَ السُّلْطَانُ تَغَیَّرَ الزَّمَانُ [۷]؛ چون حکومت تغییر می‌کند، زمان تغییر می‌یابد”. حتی آمده است:”إذا تغیرت نیه السلطان تغیر [فسد] الزمان [۸]؛چون نیت و اداره حاکمان تغییر می‌یابد، زمان و زمانه تغییر می‌یابد”. اراده آنان در زمان تأثیر دارد . اهل بصیرت به زمان و اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان خود آگاهند.
حضرت امیرالمؤمنین(ع) به فرزندش فرمود: “عاقل بایستی که … اهل زمان خود را بشناسد”.[۹]‏
یار امام حسین(ع) و یار حضرت مهدی(عج) و منتظر واقعی، اهل بصیرت است. چون بصیرت دارد و در حد توان شناخت به امام و جایگاه بی بدیل او دارد؛ درمی‌یابد که چرا ولی خدا “صلح حدیبیه” را می پذیرد و آنگاه بر او نمی آشوبد و بر او اعتراض نمی‌کند.
فهم اینکه ولی خدا به دنبال حفظ دین است. روزی دین با شهادت او حفظ می­شود و روزی با عدم شهادت او و ماندن و تحمل کردن اذیت و آزارها، روزی حفظ دین با شهادت حسین(ع) است و روزی با آتش­بس امام حسن(ع) و باقی اهل بیت(ع) تا مهدی(عج) که عمری تحمل می­کند و روزی ظهور می نماید.

دشمن شناسی
دشمنان امام و حقیقت و خوبی ها ـ آنان که ارزش ها را به مسلخ می‌برند و با خرافه سازی و بدعت سازی و تحریف، پلیدی ها را به جای دین و به جای هادیان قرار می دهند ـ دلسوزان دین و ولایت را دشمن و دشمنان دین و اهلبیت را دوست معرفی می‌کنند.
شهیدان و مجاهدان میدان های مختلف تاریخ ازجمله انقلاب اسلامی را ناجوانمردانه بیگانه از دین و مسیر اهل­بیت، حسین(ع) و مهدی(عج) معرفی می‌کنند و دشمنان راحت طلب عزلت گزیده، جان و دل به بیگانه داده و به دلیل ترس از میدان گریزان را ولایتی معرفی می‌کنند. (بصیرت جبهه واحد دشمنان در شکل استکبار (صهیونیسم و نفاق) و چهره دجال گونه تفرقه افکنی و اتهام کفر و شرک به این و آن).

آینده نگری و برنامه ریزی
“یَخْرُجُ أُنَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَیُوطِئُونَ لِلْمَهْدِیِّ یَعْنِی سُلْطَانَه‏[۱۰]؛ گروهی از مشرق برمی خیزند و زمینه ساز تسلط و حکومت حضرت مهدی(عج) می‌گردند”.
حرکت برای ظهور و زمینه سازی ظهور بدون برنامه ریزی معنا ندارد. بدون آینده نگری و برنامه ریزی انتظار ادعایی بیش نیست که منتظران واقعی خستگی ناپذیر، پنهان و آشکارا در تلاش و کوششند. “الدُّعَاهُ إِلَى دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا”.[۱۱]

پی نوشت ها:

۱.سوره نجم،آیه ۳و۴.
۲. بحار الانوار، ج۹۹، ص ۹۸ .
۳. بحارالأنوار، ج ۲۳،ص ۱۰۵ .
۴. بحارالأنوار، ج۹۷،ص۳۴۱ .
۵ .بحارالأنوار، ج۹۹،ص ۱۱۸ .
۶. الکافی، ج۱،ص۲۶ .
۷. بحارالأنوار، ج۷۲،ص۳۵۸ .
۸. غررالحکم، حکمت ۳۴۳ .
۹. سوره حجرات، آیه ۱.
۱۰. بحارالأنوار، ج۵۱، ص۸۷.
۱۱. بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۸۶.
پدیدآونده: محمدصابر جعفری

منبع: شبستان