چرا بر پیامبر (ص) صلوات می فرستیم

«ان الله و ملائکه یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما» (۱)
این جمله بیانگر وجوب صلوات است. یعنی زمانی که خداوند و ملائکه ی او، بر رسول خاتم (صلی الله علیه و آله وسلم) درود می فرستند، انسانها نیز وظیفه دارند که طبق فرمان خداوند که فرموده است «صلوا» بر ایشان درود فرستند.

امّا سوال اینجاست که چه ویژگیهایی در رسول خدا (ص)، وجود دارد که باعث واجب شدن صلوات برای ایشان گشته است.
۱. حضرت خاتم، اسوه و الگوی نمونه
انسان همیشه در زندگی خود به دنبال الگوهایی است، که بتواند او را از بیراهه و ناملایمات زندگی نجات دهد به همین جهت به آدم ها و شخصیت های اطراف خود، چه آن هایی که در گذشته بوده‌اند، چه در زمان حال نظر دارد و از آن ها الگوپذیری می‌کند.

انسان واقع بین و آرمان گرا می داند که برای پیمودن راه درست زندگی باید از کسی الگو بگیرد که هم خود در مسیر صحیح گام بردارد، و هم دلسوز و مهربان باشد . و چون عمر قابل بازگشت نیست وانسان توان تجربه و قابلیت درک عمیق تجربیات گذشته خود و موضوعات مرتبط با آن را ندارد، این الگو باید خود آگاهی های کامل از انسان و عوالم آن (دنیا و آخرت)و ارتباط آن ها با یکدیگر برخوردار باشد.

خداوند به این نیاز انسان پاسخ داده است و برای او الگو و راه گشایی را معرفی می‌کند. خداوند در قرآن بارها و بارها جامعه بشری را تشویق می‌کند تا سخن های دیگران بشنوند و با تعمق بهترین هایش را انتخاب کند. (۲) و از سوی دیگر برای انتخاب ها ملاک می دهد و بیان می‌کند که بهترین گفته ها، گفته کسی است که مردم را به الله (خود خدا) دعوت کند (۳) و به مضمون دعوت (پیام اصلی دعوت) خویش عمل کند و آن ها را به اجرا دربیاورد.

شعاری برخورد کردن از اهداف کسی که الگو و راه بلد جمعی می‌شود، نیست. دیگران را گرد خود جمع کردن و بزرگ کردن شخصیت خود و افراد را به خود فراخواندن را نمی خواهد و برای آن تلاشی نمی‌کند، بلکه صرفا خدا را معرفی می‌کند و برای رسیدن به او واسطه می‌شود.

و باز با صدایی رسا و از روی رحمت می فرماید:
” و لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه ” ۴
“به یقین برای شما در زندگی پیامبر خدا سرمشق نیکویی است…..”

۱. آن را چراغی روشن( ۵) معرفی می‌کند . او چراغی روشن است که جامعه کوردل بشری را از طلمت و تیرگی می رهاند و انسان سرگشته امروز و جاهل دیروز را در مسیری هموار و همراه با علم و آگاهی و رشد قرارمی دهد. و در این مسیر هدایت را قطع نمی‌کند و همیشه دائمی است . همراهی با او عین در راه بودن است.

و این مقام را فقط وجود نازنین رسول خدا محمد مصطفی ( صلی الله علیه واله وسلم ) داراست و اوست که به این درجه و مقام رسیده است.
و به سبب همین، ما به اطاعت از او امر شده ایم زیرا اطاعت از او در حقیقت اطاعت از خداست.

۲. او اراده ای جز اراده حق ندارد و علم و اراده او همان علم و اراده خداست و در حقیقت اطاعت از او و اهل بیت او عین توحید است . آن ها جز حق نمی‌گویند و جز حق نمی خواهند .(۶)

و حتی آنجا که از جانب خود می‌گوید و حکم می‌کند، گر چه رأی اوست ولی در حقیقت ارائه نظر حق است . (۷) و خداوند این اجازه را به او داده است . (۸)

۲. پیامبر رحمت
یکی دیگر از ویژگی های پیامبر اسلام (ص) که منحصرا بر ایشان اطلاق می‌شود، رحمت و رأفت بی مانند ایشان است . او کسی است که همگان از رحمت او برخوردارند؛
وقتی خداوند در قرآن می فرماید : ” رسولا من انفسکم ….(۹) ” اشاره به همین مطلب دارد . خداوند نمی‌گوید، از مؤمنان؛ بلکه می‌گوید رسولی از خود شما . یعنی همراه با درد و رنج شما . همراه با دغدغه های شما . رسولی که سوز و گداز هدایت و سعادت ما را دارد و لحطه ای از ما غافل نیست . رسولی که سایه رحمت و رأفتش برای همه گسترانیده شده و می توانند از آن بهره مند شوند و هدایت گردند . و این بهره مندی و هدایت به میزان معرفت و ایمان هر انسانی بستگی دارد . و چه میزان دست ها و آغوشت را برای پذیرش این سعادت همایونی باز کرده ای؟!

کار او تلاوت قرآن و رها کردن آن نیست . او آیات را تلاوت می‌کند، روح انسانی را صفا می دهد و او را از زشتی ها و تیرگی ها می رهاند و تولدی دیگر در او رخ می دهد . دست یاری او همیشه با انسان همراه است . او می آموزد . تعلیم می دهد (۱۰) و عامل پرورش است تا او را آگاه کند و از جهل نجات دهد.

وظیفه وظیفه سنگینی ست . وظیفه او رساندن انسان ها یه سر منزل مقصود است و تلاش می‌کند تا انسان را از منجلاب کفر و نفاق، جهل، خشونت، قساوت و آدمکشی که گریبان گیر همه آحاد جامعه جاهلی آن روز بود، نجات دهد و فلاح و رستگاری را برای آن ها به ارمغان آورد. (۱۱)

رنج بزرگ پیامبر (ص) این بود که بر تمامی پیامبران پیشی گرفت و آنقدر در راه هدایت مردمش رنج می‌کشید که خداوند می فرماید:
:”گویا داری جان می‌بازی ….”(۱۲)
و برای آرامش او می فرماید :
“وطیفه تو فقط تذکر است ….” (۱۳)

۳. اصرار بر هدایت انسانها
پیامبر مهربان، پیامبر خوبی ها این گونه توسط خدا معرفی می‌شود:
” رسولی برای شما از خودتان آمده که گناهان شما برای او سنگین و گران است و بر هدایت و رستگاری شما حریص است . او با مؤمنان مهربان و رحیم است . ” (۱۴)

۴. پدر امت
خود پیامبر (ص) در معرفی خود چنین می فرمایند:
“من و علی پدران این امت هستیم ” (۱۵) و لازمه پدری، سرپرستی و ولایت است.

پدر انتظار جبران زحماتش را از فرزندانش ندارد و هیچ مزد و اجری را طلب نمی‌کند و رنج های آن ها را بجان می خرد تا ذره ای او در راه بیاید و بماند . برای تمام این سختی های بجان خریده ، برای تمام این خون دل های خورده، برای تمام داغ های دیده در طول زندگی پرمخاطره اش، تنها چیزی که می طلبد دوستی با خدای خودمان و اطاعت او اوست . او می خواهد که اهلش را دوست بداریم و مطیع اوامر آن ها باشیم . (۱۶)

تمام اجر و مزد رسول خدا همین است ! این اجر و مزد برای کیست؟
برای او ؟ یا برای خودمان ؟ مطمئنا برای خودمان . (۱۷)
این چنین شخصی شایسته است که خدا و ملائک درود رسان او باشند.
” ان الله و ملائکه یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما”

پی نوشت:
۱. سوره احزاب آیه ۵۶ .
۲. فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه ( سوره زمر آیات ۱۷- ۱۸ ۲.
۳. و من احسن قولا ممن دعا الی الله ( سوره فصلت آیه ۳۳) ۳.
۴. سوره احزاب آیه ۲۱
۵. و داعیا الی الله باذنه و سراجا منیرا ( سوره احزاب آیه ۴۶ )
۶ . و ما ینطق عن الهدی ان هو الا وحی یوحی ( سوره نجم آیه ۴ )
۷ . و ان تنازعتم فی شی فردوه الی الله و الی رسوله ( سوره نسا آیه ۵۹ )
۸ .و ما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله ( سوره نساء آیه ۴۶ )
۹. لقد جاءکم رسول من انفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رءوف رحیم ( سوره توبه آیه ۱۲۸ ) .
۱۰. و لقد من الله و علی المؤمنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه ( سوره آل عمران آیه ۱۶۴ )
۱۱ . قد افلح ن زکیها ( سوره شمس آیه ۹ )
۱۲ . فلعلک باخع نفسک .. (سوره کهف آیه ۶)
۱۳ و انت مذکر … ( سوره غاشیه آیه ۲۱ )
۱۴ . سورت توبه آیه ۱۲۸
۱۵ . انا و علی ابواهذه الامه
۱۶. قل ما سالتکم من اجرا فهو لکم ان اجری الا علی الله و هو علی کل شی شهید ( سوره سبا آیه ۴۷ )
۱۷ . همان

اعظم طاهری قاهانی

همچنین ببینید

ماهنامه موعود شماره 280 و 281

شماره ۲۸۰ و ۲۸۱ مجله موعود منتشر شد

با امکان دسترسی سریع دیجیتال ؛ شماره ۲۸۰ و ۲۸۱ مجله موعود منتشر شد ماهنامه …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *