انتظار فرج واژه آشنایی است که یکی از بزرگترین دگرگونیهای جهان را به همراه دارد، دگرگونی برای آن عده از افراد که بیصبرانه در اقیانوس متلاطم زندگی، سفینه نجات را میطلبند تا با تنها ناخدای کشتی حق و عدالت به سرزمین خوشبختیها قدم گذارند، در همان سرزمینی که صلح، صفا، برابری، برادری، امنیت، رفاه و آسایش و … حاکم باشد، قرآن کریم هم میفرماید: ” ما از پیش اطلاع دادهایم که وارث اصلی زمین، بندگان صالح و شایسته ما خواهند بود.
مقدمه
انتظار فرج واژه آشنایی است که یکی از بزرگترین دگرگونیهای جهان را به همراه دارد، دگرگونی برای آن عده از افراد که بیصبرانه در اقیانوس متلاطم زندگی، سفینه نجات را میطلبند تا با تنها ناخدای کشتی حق و عدالت به سرزمین خوشبختیها قدم گذارند، در همان سرزمینی که صلح، صفا، برابری، برادری، امنیت، رفاه و آسایش و … حاکم باشد، قرآن کریم هم میفرماید: ” ما از پیش اطلاع دادهایم که وارث اصلی زمین، بندگان صالح و شایسته ما خواهند بود. برای همیشه زمین در اختیار ارباب شهوت و غضب و بندگان جاه و مقام و اسیران هوای نفس نخواهد بود”.
انتظار فرج در مذاهب مختلف جهان
ما با سیری گذارا در کتب مقدسه ادیان و مذاهب مختلف جهان، به این حقیقت میرسیم که اعتقاد به ظهور مصلحی که در آخر الزمان ظهور کرده و جهانی را که پر از ظلم و بیعدالتی گشته، اصلاح کرده و عدالت را بر آن حاکم خواهد نمود، یک اعتقاد جهانی و همگانی است. به عنوان مثال در زبور میخوانیم که “قومها را به انصاف داوری خواهد کرد و یا در تورات آمده “اگر چه تاخیر کند برایش منتظر باش زیرا که البته خواهد آمد” در انجیل نیز آمده “آنگاه پسر انسان را ببنید که با قوت و جلال عظیم میآید” در کتب مقدسه هندوها نیز میخوانیم “کالکی مظهر دهم و یشنو، در انقضای کلی یا عصر آهن، سوار بر اسب سفید در حالیکه شمشیر برهنه درخشانی بصورت ستاره دنبالهداری در دست دارد ظاهر میشود و شریران را تماما هلاک میسازد” در کتب مقدسه مانویه نیز هست که “خرد شهر ایزد، در آخر الزمان ظهور کرده، عدالت را در جهان میگستراند” و کتب مقدسه زردشتیان بیان میدارد که “سوشیانس دین را به جهان رواج دهد”.
البته اگر چه ما نتوانیم از همه نویدها در نگاه کلی جهان نسبت به شخص مصلح در آخر الزمان به وجه مشترکی برسیم ولی سوای از شخصیت آن، همه آنها از یک حقیقت مسلم حکایت دارد و آن اینکه؛ نوید مصلح جهانی به گوش همه ملل و اقوام جهان رسیده.
انتظار فرج در دین اسلام
در اسلام نیز مسئله انتظار فرج، بسیار قدیمی است که یکی از نشانههای سابقه داشتن این اعتقادها، همانا ظهور عدهای از مدعیان مهدودیت، از اوائل اسلام به این طرف میباشد. در اسلام تا حدی به انتظار فرج اهمیت داده شده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آن را برترین اعمال امتش معرفی نموده و امام صادق علیهالسلام یکی از شرایط پذیرفته شدن اعمال بندگان را انتظار حکومت مهدی عجلالله (انتظار فرج) میدانند و در جایی دیگر میفرمایند که: صبح و شام در انتظار فرج و ظهور باش” همچنانکه در مقدمه نیز یادآور شدیم قرآن کریم هم میفرماید: __ ” ما از پیش اطلاع دادهایم که وارث اصلی زمین، بندگان صالح و شایسته ما خواهند بود. برای همیشه زمین در اختیار ارباب شهوت و غضب و بندگان جاه و مقام و اسیران هوای نفس نخواهد بود”.
انتظار فرج در آئینه روایات
دربارهی انتظار فرج روایات زیادی از سوی امام معصوم در تاریخ موجود است، از جمله:
ابوبصیر از امام صادق علیه السلام پرسید:« فرج چه وقت است؟»
امام علیه السلام فرمود:« هر کس این امر را بشناسد، با انتظار، برایش فرج حاصل شده است.»
امام سجاد علیه السلام فرمود:« انتظار فرج بزرگترین فرج است.»
امام رضا علیه السلام فرمود:« آیا انتظار فرج، فرج نیست؟ خداوند عزوجل می فرماید: « فانتظروا انی معکم من المنتظرین »؛ ( منتظر باشید؛ همانا من نیز با شما از جمله منتظران هستم.)»
امام کاظم علیه السلام فرمود:« دویست سال است که شیعه با آرزو ( و امید فرج مهدی علیه السلام ) تربیت میشود.»
در توقیع ای که از سوی امام زمان علیه السلام به وسیله محمد بن عثمان برای اسحاق بن یعقوب صادر گردید، چنین آمده است: « برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید، چرا که خود آن، برای شما فرج و گشایش است.»
آری اینست فلسفه بزرگ مهدویت، در عین اینکه پیشبینی یک سلسله تکانهای شدید و نابسامانیها و کشتارها و بیعدالتیها است: پیش بینی یک آینده سعادت بخش و پیروزی کامل عقل بر جهل، توحید بر شرک، ایمان بر شک، عدالت بر ظلم، سعادت بر شقاوت است.
البته در دین مقدس اسلام باب ویژهای در انتظار فرج گشوده و برای کسانی که منتظرند ویژگیها و دستوراتی را بیان کرده که اینک به عنوان مشتی نمونه خروار به بعضی از وظایف منتظران واقعی میپردازیم:
وظایف منتظران
خودسازی، و البته اصلاح نفس و پاکسازی درونی در صورتی به تکامل و اوج خود خواهد رسید که انسان در آرزوی پاکسازی جهان بوده و تنها به تهذیب خویش نپردازد، در واقع کسی منتظر ظهور میباشد که علاوه بر اعتقاد، امید و انتظار، بر اساس انتظار و امید، عمل نماید.
امام صادق علیهالسلام میفرمایند: هر کس دلشاد است که از یاران حضرت قائم به شمار آید، باید چشم به راه بوده و به پارسایی و نیکوئی رفتار کند چنین کسی منتظر حقیقی است…
دعا کردن از برای حفظ وجود آن مصلح حقیقی در آخر الزمان از شر شیاطین جن وانس و تعجیل ظهور ایشان.
صدقه دادن با هر چیزی که ممکن باشد برای حفظ وجود مبارک آن حضرت.
برخاستن از برای تعظیم، زمان شنیدن نام ایشان بخصوص شنیدن لقب قائم.
مسئلت از خداوند برای حفظ دین و ایمان در آخر الزمان در زمان غیبت.
و آخر اینکه: اللهم اجعل اعوانه و انصاره
منابع
علامه مجلسی، بحارالانوار
شیخ عباس قمّی، منتهی الامال، انتشارات هجرت، چاپ ششم
فریده گل محّمدی، رسالت جهانی حضرت مهدی عجلالله، دانش اسلام، چاپ هفتم
سید مرتضی مجتهدی سیستانی، صحیفه مهدیه، مترجم موسسه اسلامی ترجمه، نشر الماس، پاییز ۸۲
عمران علیزاده، سخنان حضرت مهدی عجل الله، انتشارات خضراء، اردیبهشت ۱۳۶۳
شهید مطهری، امدادهای غیبی در زندگی بشر به ضمیمه چهار مقاله دیگر.