رمضان بهترین بخشش خداوند بعد از آن مقدمه مىفرماید: یکى از بهترین بخششهاى خداوند سبحان، ماه مبارک رمضان و روزه در این ماه است: «و انت جعلت من صفایا تلک الوظائف و خصائص تلک الفروض شهر رمضان… و قد اقام فینا هذا الشهر مقام حمد و صحبنا صحبه مبرور.» (1) خدایا، نعمتهاى فراوانى به ما دادى؛ یکى از آن برجستهترین نعمتها ماه مبارک رمضان است و یکى از بهترین فضیلتها روزه این ماه است که نصیب ما کردى. و هیچ زمانى به عظمت زمان ماه مبارک رمضان نیست، گذشته از آن که شب قدر را در آن قرار دادى، این ماه را ظرف نزول قرآن کریم قرار دادى که این فیض دراین ماه نازل شده است، اگر کسى با قرآن باشد همراه قرآن بالا مىرود، و این را بر ملت مسلمان منت نهادى، زیرا دیگر ملل در ماه مبارک رمضان روزه نمىگرفتند و این نعمت را مخصوص مسلمین کردى.
و این ماه مبارک در بین ما اقامت داشت و جاى حمد و ثنا بود؛ زیرا به همراه خودش رحمت آورد و رفیق بسیار خوبى براى ما بود. ما در صحبت با او به فضایل و نعمتهایى رسیدیم. دوستى بود که به همراهش رحمت و مغفرت و برکت آورد. این که رسول خدا – علیه آلاف التحیه و الثناء – درخطبه شعبانیه فرمود: «قد اقبل الیکم شهرالله بالبرکه و الرحمه و المغفره»؛ این ماه، برکت و رحمت و مغفرت آورد؛ کسى که رفیق این ماه بود، برکت و رحمت و مغفرت این ماه را هم دریافت مىکند.
رمضان ماه منفعت «و اربحنا افضل ارباح العالمین»؛ «ماه رمضان» برترین سودهاى جهانیان را به ما ارزانى داشت که هیچ تاجرى درهیچ گوشه دنیا نبرده است. هیچ کسى در سراسر عالم بهاندازه ما از این ماه مبارک رمضان استفاده نکرد. اگرانسان یک مسافرى است که سفر ابدی در پیش دارد، ره توشه آن سفر ابدی را باید همین چند روز تهیه کند و اگر درهاى آسمان به چهره مؤمن باز مىشود و اگر مؤمن مىتواند با وارستگى به باطن عالم راه پیدا کند و اگر بهترین فرصت ماه مبارک رمضان است؛ پس بهترین سود را ماه مبارک رمضان و اهلش دارند. ماه حسابرسى از «ابن طاووس» نقل شده است که فرمود: عدهاى اول سالشان اول فروردین است.
یک نوجوان اول سال او اول فروردین است که تلاش مىکند لباس نو در بر کند؛ درختها اول سالشان فروردین است که لباسهاى نو و تازه در بر مىکنند؛ اول سال یک کشاورز اول پاییز است که درآمد مزرعه را حساب مىکند؛ یک تاجرى که کارگاه تولیدى دارد، اول سال را در فرصت دیگرى تعیین مىکند؛ اما آنها که اهل سیر و سلوکاند، اول سالشان ماه مبارک رمضان است؛ حسابها را از ماه مبارک تا ماه مبارک بررسى مىکنند که ماه مبارک رمضان گذشته، چه درجهاى داشته و امسال چه درجهاى دارند؟ چقدر مطلب فهمیده و چقدر مسایل براى آنها حل شده است؟ چقدر در برابر گناه قدرت تمکین داشته و چقدر در برابر دشمن، قدرت تصمیم دارند؟ ماه مبارک رمضان براى سالکان الى الله، ماه محاسبه است؛ لذا امام سجاد(ع) فرمود: هیچ کس در سراسر جهان بهاندازه ما در این ماه استفاده نکرد.