موعود پایگاه اینترنتی موعود
پیامبر (ص) در ابطح بود و برای آن حضرت (ص) خیمه‌ای سرپا کرده بودند، در این حال بلال اذان نماز را سرود و سپس مانده آب وضوی پیامبر (ص) را آورد، مردم هجوم آورده آن را گرفتند و بدان تبرک جستند.
تبرک جستن یکی از باورهای اصیل اسلامی است که مذاهب مختلف اسلامی‌به ویژه شیعیان به آن اعتقاد دارند؛ در این راستا وهابیت که از هر دستاویزی برای خدشه وارد کردن به آموزه های اصیل شیعی کوتاهی نمی ورزد، انگشت بر این موضوع گذاشته و شیعه را محکوم به شرک می‌کند؛ این در حالی است که خود به اموری خاص تبرک جسته و عملی متناقض با گفتار خویش دارد؛ در این خصوص با حجت الاسلام حسن اسدالهی سلطان آبادی، کارشناس ارشد کلام اسلامی، پژوهشگر و مدرس فرق و ادیان، به گفتگو نشسته ایم. گفتگوی ما را با این استاد حوزه و دانشگاه می خوانید:
اگر تبرک به اعتقاد وهابیون امری شرک آمیز و بدعت است چرا خود به سنگ حجرالاسود تبرک جسته و آن را گرامی می دارند؟
وهابیت یک فرقه ساختگی توسط انگلیس بوده و طبیعی است از ایدولوژی محکمی‌برخوردار نباشد؛ در واقع این جریان منحرف منظومه فکری منسجمی ندارند و حرف های متناقض در اعتقادات، رفتار و گفتار آنها بسیار به چشم می خورد تا جایی که این آراء و باورهای آنها ضد منطق و علوم بدیهی است. وهابیت خود به اموری تبرک می جوید که از جمله آنها می توان به حجرالاسود، مقام ابراهیم (ع) و آب زمزم اشاره کرد اما از سوی دیگر تبرک ما شیعیان را به اموری همچون حرم امامان (ع) شرک و بدعت می داند. اگر اصل تبرک شرک است پس خود آنها نیز نباید این عمل را به جای آورند. البته لازم به ذکر است که وهابیت به صورت مستقیم تصریح به شرک در تبرک نمی‌کند بلکه نگاه شرک آلود به این موضوع دارد.
در پاسخ دلایل زیادی وجود دارد که در قرآن و روایات به چشم می خورد. به طور مثال حضرت یعقوب (ع) با تبرک به پیراهن حضرت یوسف (ع) چشمشان شفا گرفته و بینایی خود را باز می‌یابد. از این موضوع چند نکته برداشت می‌شود؛ نخست آن که این نابینایی در اثر گریه و عزاداری بر فراق یوسف (ع) بود و این قضیه اصل صحت عزاداری را که وهابیت بر آن اشکال وارد می‌کند، اثبات می‌کند. دوم آن که این لباس است که به اذن خدا شفا می دهد نه اینکه خدا به صورت مستقیم خودش شفا دهد، بلکه به وسیله شی ای چشمان پیامبر خود را شفا می دهد. سوم آن که این شفا به وسیله شی بی جان و مرده صورت می‌گیرد بنابراین به طریق اولی امواتی که دارای مقام و منزلتی نزد پروردگار هستند، می توانند شفاعت را کنند و این شبهه نفی شفاعت اموات که وهابیت وارد می‌کند را نفی می سازد.
از سوی دیگر مدارک فراوانی در منابع روایی اهل سنت وجود دارد که که صحابه به آب وضوی پیامبر(ص)، موی بدن و سر ایشان، ظرف غذای آن حضرت (ص) و … تبرک می جستند، این در حالی است که وهابیت که خود را دنباله رو صحابه و سیره سلف می داند، اعتقادات، رفتار، گفتار و کردارش با سیره سلف صالحان صحابه و ایات قرآن و روایات در تضاد است.
برای نمونه به مواردی از تبرک در منابع روایی اهل سنت اشاره بفرمایید.
آب وضوی پیامبر (ص) از جمله مواردی بود که صحابه به آن تبرک می جستند. در صحیح بخاری باب صفات پیامبر (ص)، جلد ۱، صفحه ۳۳ و مسند احمد، جلد ۴، صفحه ۳۲۹ و ۳۳۰ روایتی را از قول «ابی جحیفه» آورده که گفت:”پیامبر در ابطح بود و برای آن حضرت خیمه ای سرپا کرده بودند، در این حال بلال اذان نماز را سرود و سپس مانده آب وضوی پیامبر (ص) را آورد، مردم هجوم آورده آن را گرفتند (و بدان تبرک جستند)”.
در صحیح مسلم، جلد ۲، صفحه ۹۲۴ و سنن نسائی جلد ۲، صفحه ۴۰۳ موضوع تبرک رسول خدا (ص) به رکن یمانی و سنگ حجرالاسود ذکر شده است.
در ارشاد الساری لشرح صحیح البخاری جلد ۳ صفحه ۳۵۲، روایت داریم که خود حضرت فاطمه (س) به قبر پیامبر (ص) تبرک کردند. همچنین این روایت در وفاء الوفاء جلد ۴ صفحه ۱۰۴، نیز وارد شده است.
همچنین تبرک به تار موی پیامبر (ص) در سیر اعلام النبلا نوشته ذهبی جلد ۱۱ صفحه ۲۱۲ و در کتاب صحیح بخاری جلد سوم صفحه ۳۵ تبرک به ظرف غذای پیامبر (ص) عنوان شده است.
بزرگان اهل تسنن هم به این مطلب اذعان داشته و برای نمونه ابن حجر در کتاب “صواعق المحرقه”، صفحه ۵۹۵ عنوان کرده است:”هنگامی‌که امام رضا (ع) به نیشابور رسیدند، مردم لباس حضرت (ص) را برای تبرک پاره کردند و برخی خاک زیر مرکب ایشان را به عنوان تبرک بر می داشتند.
همچنین ابن سعد از علمای اهل سنت در طبقات کبری، جلد ۵، صفحه ۱۴۴ می نویسد:” امام حسین (ع) هنگام خروج از مدینه ابن مطیع را دید که مشغول حفر چاه ابود. او عرض کرد: پدر و مادرم به فدای شما، عازم کجا هستید؟ ایشان فرمودند: مردم از من دعوت کردند تا به سوی آنها بروم. ابن مطیع گفت: این چاه را هر چه حفر می‌کنم آبی ندارد، اگر محبت کنید دعایی بفرمایید.حضرت (ع) مقداری آب خواستند و آن را مزه مزه کردند و در چاه ریختند و چاه پر آب شد.
این دست اعمال و نمونه هایی که ذکر شد بر صحت تبرک جستن دلالت کرده و آراء پوچ وهابیت را ابطال می‌کند.
آیا موارد دیگر از تبرک وجود دارد که در قرآن به آن اشاره شده باشد؟
بله؛ تابوتی که حضرت موسی (ع) عهدین (تورات) را در آن قرار داد، این تابوت را سپاهیان موسی(ع) در جلوی لشکر حرکت می دادند و با تبرک به آن کسب آرامش می‌کردند. همچنین در این تابوت ضمن عهدین، عصا، زره، پیراهن، الواح مقدس و کفش های حضرت موسی(ع) نیز وجود داشت. خداوند در آیه ۲۴۸ سوره بقره به این موضوع اشاره و می فرماید:” وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَهَ مُلْکِهِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فیهِ سَکینَهٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ بَقِیَّهٌ مِمَّا تَرَکَ آلُ مُوسى وَ آلُ هارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِکَهُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَهً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛ و پیامبرشان به آنها گفت: همانا نشانه فرمانروایی او این است که آن تابوت ( صندوق عهدی که موسی را در داخل آن به آب افکنده بودند ) نزد شما بیاید که در آن آرامش دلی از جانب پروردگارتان ( برای شما ) است و بازمانده ای از آنچه خاندان موسی و خاندان هارون به جای نهاده‌اند ( از قبیل عصا و زره و نعلین موسی و الواحی از تورات و عمامه هارون ) که آن را فرشتگان حمل می‌کنند. البته در آن نشانه ای است ( از صدق حاکمیت طالوت ) برای شما اگر اهل ایمان باشید.”
بنابراین اینجاست که باید گفت تابوتی که یاد شد دارای ارزش و مقامی است که به وسیله آن می توان تبرک جست اما حرم و ضریح امام رضا (ع) که مدفن انسانی معصوم و برگزیده است، این منزلت را ندارد؟ صد البته که در اینجا عقاید باطل وهابیت به صورت بدیهی آشکار می‌شود.
اما ما سوالی از این جریان ضاله داریم و آن اینکه اگر تبرک شرک است چرا ابوبکر، عمر را کنار مرقد پیامبر (ص) دفن کرد؟ آیا این مساله غیر از تبرک جستن است؟ آیا غیر این است که با این کار به نوعی بهره و تبرک جستن از وجود با برکت پیامبر (ص) بود؟ بنابراین وهابیت چیزی را شرک می داند که خود بدان معتقد است و هر انسان صاحب عقلی متوجه می‌شود آنها دچار تناقض گویی فراوانی هستند که خود هنوز تکلیفشان با اعتقاداتشان مشخص نیست.
شبستان
