از صفات رذیله و متعلهق به قوهه شهویه، مال حرام خوردن و از آن اجتناب نکردن است.
بیشتر کسانی که به هلاکت رسیدهاند، سببش آن بوده و اکثر مردم که از فیضها و سعادتها محروم ماندهاند، به واسطه خوردن مال حرام است. سدهی از این محکمتر در راه توفیق نیست و کسی که تأمهل کند، میداند که خوردن حرام، اعظم حجابی است که بندگان را از وصول به درجه ابرار و اتهصال به عالم انوار منع میکند.
••• قابل توجهه کسانی که میخواهند یک شبه ره صد ساله را طی کنند.
۱. حرامخواری، سبب از بین رفتن برکت مال
قال الصهادق(ع):
«مَنْ کَسَبَ مَالًا مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ سَلَّطَ عَلَیْهِ الْبِنَاءَ وَ الطِّینَ وَ الْمَاء؛ ۱
کسی که مالی را از راه نا مشروع به دست آورد، ساختمان، آب و خاک براو مسلهط میشوند.» یعنی چنین مالی برای او رفاه و آسایش نمیآورد، بلکه او را اجیر و گرفتار خود مینماید.
۲. لقمه حرام و تاریکی قلب و دل می آورد
علهت اینکه انسان لازم است از خوردن مال حرام اجتناب کند، این است که مال حرام، قلب را تاریک میکند و بصیرت را از انسان میگیرد.
۳. لقمه حرام، باعث عدم استجابت دعا
وقتی پیامبر(ص) از حریص بر دنیا یاد کرده و فرمودند: «چه بسیار آدم ژولیده موی، خاکآلوده و دورافتاده در سفرها که طعام و لباسش حرام و خوراکش حرام است و دستهایش را بلند میکند و یاربه یاربه میگوید. پس کجا آن دعا مستجاب میشود؟!»۲
۴. لقمه حرام، عامل قبول نشدن نماز
غزهالی گوید: … ابن عبهاس به نقل از پیامبر(ص) میگوید:
«خداوند نماز کسی را که در شکمش مال حرام باشد، قبول نمیکند.»۳
۵. لقمه حرام، آتش دوزخ را به همراه دارد
پیامبر اکرم(ص) میفرمایند:
«هر گوشتی که از حرام بروید، آتش او را سزاوارتر است.»۴
۶. لقمه حرام، مانع رسیدن به سعادت و توفیق
از صفات رذیله و متعلهق به قوهه شهویه، مال حرام خوردن و از آن اجتناب نکردن است.
بیشتر کسانی که به هلاکت رسیدهاند، سببش آن بوده و اکثر مردم که از فیضها و سعادتها محروم ماندهاند، به واسطه خوردن مال حرام است. سدهی از این محکمتر در راه توفیق نیست و کسی که تأمهل کند، میداند که خوردن حرام، اعظم حجابی است که بندگان را از وصول به درجه ابرار و اتهصال به عالم انوار منع میکند.
۷. لقمه حرام، سبب قبول نشدن واجبات و مستحبهات
از حضرت پیغمبر(ص) روایت شده است که: «در بیتالمقدهس فرشتهای هست که هر شب ندا میکند که هر که بخورد مالی را که از حرام باشد، خدا از او قبول نمیکند نه عمل مستحبی را و نه واجبی را.»۵
۸. لقمه حرام، سبب گلایه زن و فرزند در روز قیامت
وارد شده است که زن و فرزندان آدمی در روز قیامت به او می آویزند و او را در موقف حضور پروردگار باز می دارند و میگویند: پروردگارا! حقه ما را از این شخص بستان. به درستی که ما جاهل به احکام شریعت بودیم و او ما را تعلیم نکرد و غذای حرام به ما خورانید و ما عالم به آن نبودیم.
۹. لقمه حرام و نسبت آن با درد و رنج جسمی
ابوالقاسم جعفربن احمـد الرهازی گوید: ابوالخیر عَسقــــلانی را ماهی ای آرزوی همی آمد به چندین سال. چون از جایی پدیدار آمد حلال، دست فرا کرد تا بخورد. استخوانی از استخوانهای ماهی به انگشت وی فرا شد. بدان سبب دست از وی بداشت. گفت: یاربه! کسی دست به شهوتِ حلال دراز کند، چنین کنی. آنکه دست به شهوت حرام دراز کند، با وی چه کنی؟!۶
۱۰. لقمه حرام و اثر سوء آن بر روی اولاد
قال الصهادق (ع):
«کَسْبُ الْحَرَامِ یَبِینُ فِی الذُّرِّیَّه؛ ۷
نتیجه لقمه و کسب حرام را در فرزندان خود میبینید.»
از قصهه پر غصهه آدم که گندم بهشت خورد، حکایت قابیل که میگویند نطفه وجود او از آن گندم بسته بود، به عبرتی برگیر. خاصیهت دو دانه گندم منهیه مباح بهشت که آن باشد، خاصیهت چرب و شیرین مهملات حرام و شبههدار دنیا چه خواهد بود.
۱۱. لقمه حرام سبب باطل شدن روزه
غیبت، دروغ، بهتان و لقمه حرام، روزه را باطل میکند؛ به دلیل قرآن که می فرماید:
قال الله تعالی:
«سَمَّاعُونَ لِلْکَذِبِ أَکَّالُونَ لِلسُّحْت؛ ۸
شنوندگان دروغ و حرام خوران»
خداوند دروغ و خوردن حرام را با یکدیگر مقرون کرده است.
در خبر است که دو زن در عهد رسول خدا(ص) روزه بودند. در آخر روز گرسنگی ایشان را چنان به رنج آورد که نزدیک بود، هلاک شوند. دستوری خواستند از رسول اکرم(ص) که روزه بگشایند. رسول خدا(ص) اجازه فرمودند. چون روزه بگشادند، قدحی برای ایشان فرستاد و به هر دوی آنها فرمود: «در این قدح، قی کنید.» قدح پر از خون تازه و گوشت تازه کردند. مردمان شگفت بماندند. رسول خدا(ص) فرمودند: «عجب مدارید از این حال که ایشان از رزق حلال به روزه بودهاند و به رزق حرام روزه بگشادند.»
۱۲. لقمه حرام و بسته شدن درهای حکمت بر دل
در حدیث است که هر کس طعامی را از روی شهوت و خواهش نفس (نه از روی نیاز بدن) بخورد، خداوند، حکمت را بر دل او حرام فرماید.
۱۳. لقمه حرام، دین را تباه میکند
غذایی که انسان میخورد به منزله بذری است که در زمین ریخته میشود و اگر حلال و پاکیزه باشد، اثرش در قلب که به منزله سلطان بدن است، ظاهر خواهد شد و قلبی مملوه از صفا خواهد داشت و از اعضا و جوارحش، جز خیر و نیکی تراوش نخواهد کرد، لیکن اگر آن خوراک پلید و حرام باشد، قلب را کدر و تیره خواهد نمود. لقمه حرام با زمینهسازی گناه، انسان را به تباهی میکشد.
حجت الاسلام و المسلمنی مصطفی دماوندیان
پینوشتها:
۱. المحاسن، قم، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱، ج۲، ص ۶۰۹.
۲. إرشاد القلوب، ترجمه سلگى، قم، ناصر، ج ۱، ص ۱۸۳.
۳. ابن فهد حلی، احمدبن محمهد، آداب راز و نیاز به درگاه بینیاز (ترجمه عده الداعی)، تهران، انتشارات کیا، چاپ اوهل، ۱۳۸۱، ج۱، ص۱۳۶.
۴. ورامبن أبی فراس، مسعودبن عیسی، مجموعه ورهام، قم، مکتبه فقیه، چاپ اوهل، ۱۴۱۰ ق. ج ۱، ص ۶۱.
۵. ابن فهد حلهی، همان.
۶. معراج السعاده، انتشارات مطبوعاتی حسینی، ص ۳۱۳، چاپ ۷۵..
۷. کلینی، محمهدبن یعقوب، الکافی (ط – الإسلامیه)، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق. ج ۵، ص ۱۲۵.
۸. سوره مانده، آیه ۴۲.