او «عثمان بن عنبسه» از فرزندان «خالد بن یزید بن معاویه است و چون از نسل ابوسفیان است، معروف به «سفیان» است.
سفیانی چه ویژگیهای ظاهری دارد؟
او مردی است با چهرهای ترسناک که آبله روست و چشمانی کبود دارد.
سفیانی از کجا خروج میکند؟
از سرزمینی خشک یعنی «بیدا» که سرزمینی بی آب و علف در بین مکه و شام است، خروج میکند.
عثمان بن عنبسه کیست و ادعای او چیست؟
او سفیانی از فرزندان یزید بن معاویه بن ابوسفیان
ـ لعنه الله علیهم ـ است. در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است که فرمود:
«آنگاه که خورشید به مغرب خود نزدیک میشود، کسی از مغرب فریاد میزند: ای مردم، مولای شما در بیابان خشک (بیدا) ظهور کرد و او عثمان بن عنبسه از فرزندان خالد بن یزید بن معاویه بن ابوسفیان است. با او بیعت کنید تا هدایت شوید و با او مخالفت نکنید که گمراه میشوید. پس ملائکه و جن او را تکذیب میکنند. هر آنکه در شک و تردید است و هر کافر و منافقی با ندای او گمراه میشود».
تصرفات سفیانی چه مناطقی را شامل میشد؟
شیخ صدوق از ابو منصور البحبی نقل کرده است که میگوید: از امام صادق(ع) درباره اسم سفیانی سؤال کردم. فرمود: «تو را با اسمِ او چه کار؟ هر گاه مناطق پنجگانه شام: دمشق، حمص، فلسطین، اردن و حلب را تصرف کرد، منتظر فرج باشید.» گفتم: آیا ۹ ماه این را در تصرف دارد؟ فرمود: «خیر بلکه تصرف او ۸ ماه است که یک روز هم بر آن اضافه نمیشود.»
و برخی گفتهاند بعد از تسلط بر شام، هفت ماه حکمرانی میکند.
چگونه امام مهدی(ع) بر عراق مسلط میشود؟
بعد از اینکه سفیانی تسلیم پیشنهاد اطرافیان خود میشود، در مقابل امام مهدی(ع) میایستد و آن حضرت (ع) را به مبارزه میخواند. پس امام مهدی(ع) او را از جنگ بیم میدهد. اما سفیانی بر جنگ علیه امام (ع) پا فشاری میکند. بدین ترتیب بین لشکر سفیانی و لشکر امام (ع) جنگی در میگیرد، که پیروز آن مهدی(ع) است. حکمرانی سفیانی پایان مییابد و اسیر میشود و امام (ع) او را به درک واصل میکند. و این گونه امام (ع) بر عراق مسلط میشود.
[قول دیگر درباره کشته شدن سفیانی] این است که او به شام فرار میکند و امام (ع) عدهای از یاران خود را به دنبال او روانه میکند و آنان پس از دستگیری سفیانی او را به قتل میرسانند.
آیا سفیانی و دجال هم عصر هستند؟
بله. این دو، هم عصر هم هستند و به شکلی با یکدیگر رابط داردند.
چه مدت طول میکشد تا امام (ع) بعد از ظهورشان در [مقابل سفیانی] پیروز شوند؟
این پیروزی در یک شب واقع میشود. از همان عصری که در بین رکن و مقام خطبه ایراد میکنند.
فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین در چه زمانی رخ میدهد؟
این واقعه ـ خسف ـ چند روز پس از ظهور صورت میگیرد و معجزه بزرگی است که امدادی الهی برای قیام مهدی(ع) است و با این رخداد مردم به صراحت به عدالتِ دعوت او (ع) و حقانیت قیامش ایمان میآورند.
آیا با فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین مردم تحت تأثیر [این واقعه] قرار میگیرند؟
در روایات به تأثیر این معجزه بر روح و روان انسانها تصریح شده است:
«پس هنگامیکه مردم [این واقعه] را میبینند بزرگان اهل شام و گروههایی از اهل عراق به نزد امام(ع) شرفیاب شده و با آن حضرت(ع) بیعت میکنند.
و قالوا آمنّا به.
(یعنی به قائم آل محمّد(ع) ایمان میآوردند در حالی که
به آن حضرت(ع) کافر بودند).
آیا معجزه خسف (فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین) خودِ سفیانی را هم تحت تأثیر قرار میدهد؟
بله. معجزه خسف سفیانی را هم تحت تأثیر قرار میدهد، و عاطفه او را درباره مهدی(ع) قلیان میدهد. این امر چند نتیجه دارد که مهمترینِ آنها فتح عراق بدون خونریزی است.
سیوطی۴ به نقل از نعیم بن حمّاد به نقل از ولید بن مسلم از امام باقر(ع) نقل میکند که میفرماید: «وقتی خبر واقعه خسف به کسی که آن لشکر را روانه کرده است [سفیانی] میرسد میگوید: به خدا سوگند خداوند در این مرد عبرتی قرار داده است. لشکری را به سوی او روانه کردم، اما زمین آنان را در خود فرو برد، در این واقعه عبرت و نصرتی است که سفیانی را به طاعت وامیدارد». این روایت در پایان به نقض بیعتِ سفیانی و جنگش با امام (ع) اشاره میکند.
از این خبر روشن است که بیعتِ سفیانی با امام مهدی(ع) و اتخاذ موضع ملایم در قبال امام (ع) در نتیجه فرو رفتن لشکرش در زمین است.
بعد از این که سفیانی به شام فرار میکند آیا امام (ع) به تعقیب او میپردازد؟
بله. آن حضرت (ع) عدهای را به دنبال او روانه میکند. این افراد در بیت المقدس به سفیانی میرسند و در آنجا بر روی صخرهای او را گردن میزنند.
سفیانی پس از خروجش چه مناطقی را تحت تصرف خود در میآورد؟
مناطق پنج گانه شام: دمشق و حمص در سوریه، فلسطین، اردن و حلب.
آیا بر این مناطق پنج گانه اکتفا میکند یا تصرفات خود را توسعه میدهد؟
بر این مناطق اکتفا نمیکند. بلکه لشکریان خود را به اطراف گسیل میدارد که بخش بزرگی از لشکریان او به طرف بغداد و کوفه میروند و در آنجا قتل و فساد به راه میاندازند و اهل آنجا را تارومار میکنند. در کوفه و نجف اشرف نیز قتل عام میکنند.
پس از آن، قسمتی از لشکر آن ملعون به شام و قسمتی دیگر به مدینه میروند.
وقتی لشکریان سفیانی به مدینه میرسد چه اتفاقی رخ میدهد؟
با رسیدن لشکر سفیانی به مدینه، به مدت سه روز هر عملی را در این شهر مباح اعلام میکنند و در آن به قتل و ویرانی مشغول میشوند.
آیا به همین امر اکتفا میکنند یا فراتر از آن میروند؟
هرگز به این مقدار اکتفا نمیکنند. بلکه بعد از آن به سوی مکه میروند، اما به آن نمیرسند.
سرنوشت بخشی از لشکر سفیانی به سوی شام میروند، چه میشود؟
لشکری که به شام میرود [با لشکر امام (ع) مواجه میشود که]، لشکر حضرت حجت (ع) بر آن پیروز شده و آن را نابود میکند و اموال آنان به غنیمت گرفته میشود.
فتنه سفیانی تا کجا گسترش مییابد و این فتنه بر چه کسانی سخت خواهد بود؟
فتنه این ملعون در نواحی مختلف بلاد اسلامیگسترش مییابد و در این فتنه به طور خاص بر اصحاب علی(ع) و شیعیان آن حضرت (ع) سخت میگذرد تا جایی که ندا دهندهای از سوی سفیانی ندا میدهد: «آگاه باشید هر کس سرِ شیعهای از شیعیان علی(ع) را بیاورد هزار درهم جایزه میگیرد.» در این اوضاع همسایه بر همسایهاش هجوم میبرد و میگوید: او از شیعیان علی(ع) است. پس گردنِ او را میزند و هزار درهم جایزه میگیرد.
علت نرسیدن لشکری که از طرف سفیانی به سوی مکه روانه میشود، به این شهر چیست؟
زیرا این لشکر هنگامیکه به سرزمین «بیدا» که در بین مکه و مدینه قرار دارد میرسد، زمین تمام آنان را در خود فرو میبرد و میبلعد. و این واقعه همان است که به «خسف» مشهور است.
ماهنامه موعود شماره ۷۵