موعود پایگاه اینترنتی موعود
همزمان با موج جدید مهاجرت و تحول جامعه تایوان، اقلیت مسلمانان این کشور در تلاشند تا هویت خود را بازتعریف کنند.
آتنا تاست در الجزیره نوشت: بعد از ظهر هر جمعه، حدود ۱۰۰۰ مسلمان برای شرکت در فریضه نماز جمعه در مسجد جامع تایپه گردهم می آیند.
فقط ۲۰ درصد از آنها بومی تایوان هستند؛ اغلب آنها از اندونزی، پاکستان، مالزی و چند کشور دیگر خاورمیانه و شمال آفریقا به تایوان آمده‌اند.
مسجد جامع که در قلب پایتخت جای گرفته، به لطف اعانه های محلی و کمک مالی پادشاه اردن و شاه مخلوع ایران در سال ۱۹۶۰ ساخته شده است. ملک فیصل، پادشاه سابق عربستان نیز در سال ۱۹۷۱ از این مسجد بازدید به عمل آورد.
حدود ۹۰ درصد از جمعیت جزیره خود مختار تایوان را بودایی ها تشکیل می دهند. به گفته عمر یانگ، رییس هیات مدیره مسجد، بحران “سستی اعتقاد و ایمان” نزد اقلیت مسلمانان تایوان، از ناآگاهی و فقر آموزشی نسل جدید درباره اسلام، و همچنین نفوذ فرهنگ و سنن چینی ناشی می‌شود. این عوامل باعث شده تا انجام فرایض و واجبات اسلامی‌کم رنگ شود.
یانگ در مصاحبه با الجزیره داستان خانواده ای اهل بخش مرکزی تایوان را نقل می‌کند که متوجه شدند اجداد و نیاکان آنها مسلمان بوده‌اند. آنها به سنن و احکام مختلف اسلامی، از جمله اجتناب از مصرف گوشت خوک، احترام می‌گذارند و هرگز این سنن را زیر سوال نبرده‌اند.
یک روز آنها بسته پیشکشی را که از نیاکان شان در مقبره خانوادگی به جا مانده بود، باز کرده و نسخه ای از قرآن را پیدا کردند که به زبان عربی نوشته شده بود.
یانگ می‌گوید: “آگاهی درباره اسلام به نسل بعد منتقل نشده است؛ مساله واقعی همین است.”
جنگ داخلی
گمان می رود که نخستین مسلمانان در سال ۱۶۸۳ میلادی، در زمان سلسله “چینگ” (Qing) در تایوان اسکان یافته‌اند. اما اکثر آنها به تدریج جذب فرهنگ غالب تایوان شدند و از انجام فرایض و سنن اسلامی‌باز ماندند.
امروز اغلب مسلمانان تایوان فرزندان و نوه های سربازان “کومینتانگ” (حزب ناسیونالیست چینی به رهبری چیانگ کای- شک) هستند. آنها پس از شکست از حزب کومونیست چین به رهبری مائو زدونگ در سال ۱۹۴۹، در تایوان اسکان یافتند.
این مسلمانان که در خود تایوان از آنها با عنوان “مسلمانان هوی” (Hui) یاد می‌شود، حدود ۲۰ هزار نفر هستند که از ۶۰ هزار سرباز اسکان یافته در جزیره، به جا مانده‌اند.
بر اساس گزارش مرکز تحقیقاتی پیو (PEW) در سال ۲۰۱۲، مسلمانان تایوان فقط یک دهم درصد از جمعیت ۲۳ میلیون نفری تایوان را تشکیل می دهند.
یانگ به الجزیره می‌گوید: “به عنوان افرادی که ملیت آنها تایوانی است، مسلمانان تایوان کمتر به دین گرایش داشته‌اند، زیرا اولویت آنها، بقای یک ملت بوده است.”
تایوان عضو سازمان ملل متحد نیست و جایگاه آن به عنوان یک کشور مستقل، به دلیل استمرار مناقشات سیاسی با چین، هنوز با چالش روبروست.
تایوان سعی کرده به لحاظ سیاسی فاصله خود را با سرزمین اصلی یعنی چین کمونیستی حفظ کند. یکی از بزرگترین دستاوردهای تایوان، استقرار دموکراسی است که رسما ۲۶ دین و مذهب از جمله اسلام را به رسمیت می‌شناسد.
مدارا و تحمل مذهبی
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۲ موسسه پیو، تایوان بعد از سنگاپور در رتبه دوم “تنوع دینی” قرار می‌گیرد. اناس چائو، یک طراح ۲۸ ساله که خانواده اش همراه با سربازان حزب کومینتانگ در جزیره ساکن شده‌اند، می‌گوید: “فرهنگ مدارا و تحمل، در تایوان بسیار بالاست.”
اما به گفته وی، این مسوولیت مسلمانان تایوان است که درباره راه های تعلیم و حفظ اسلام بیاندیشند، بی آنکه سنت های محلی تایوان را مخدوش یا تحت تاثیر قرار دهند.
مردم بومی تایوان که حضورشان در این جزیره به بیش از هزار سال می رسد، کمتر به دین و فرهنگ علاقه دارند. آنها ترجیح می دهند اوقات فراغت محدود و اندک خود را به موسیقی، کافه و کلوب بگذرانند.
شریفه یانگ، دانشجوی ۲۱ ساله، می‌گوید: “به عنوان فردی که در تایوان متولد و بزرگ شده، همیشه درباره هویت خودم سردرگم بوده ام و تضادی را بین فرهنگ تایوانی و اسلام حس کرده ام.”
به عقیده او، همین سردرگمی و تناقض هاست که باعث می‌شود مسلمانان جوان تایوانی فرهنگ این کشور را به هویت اسلامی خود ترجیح دهند.
او می افزاید: “به نظر من، جوانان مسلمان تایوانی به این دلیل از اسلام ناآگاهند که به مسجد نمی آیند تا بیاموزند. در عین حال، فضا و فرهنگ تایوانی نیز آنها را تحت نفوذ و تاثیر خود قرار داده است.”
ناآگاهی درباره اسلام، به طور کلی از بی تمایلی آنها ناشی می‌شود، اما عامل دیگر این است که مسلمانان تایوانی گمان می‌کنند از دین عایدی چندانی نخواهند داشت، زیرا در فرهنگ چینی، موفقیت با سختکوشی، ثروت و مقام و منزلت تعریف شده است.
مهاجرت مسلمانان
آینده اسلام در تایوان، تحت تاثیر دگرگونی در بافت جمعیتی این کشور و ورود کارگران خارجی مهاجر از کشورهای اسلامی در آستانه تغییر و تحول است.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ هزار نفر زن کارگر اندونزیایی که اغلب در مشاغل خانگی مثل خدمتکاری فعال هستند، در تایوان ساکن شده‌اند.
این گروه جمعیتی اکنون چنان اهمیتی پیدا کرده که زبان باهاسای اندونزی، بعد از زبان های ماندارین و عربی، سومین زبان رایج در مسجد جامع تایپه به شمار می رود.
به گفته عمر عایش، امام جماعت مسجد جامع تایپه که متولد سوریه است، آموزش اسلام به این نسل جدید که در معرض شیوه های سنتی گذشته نبوده‌اند، آسان تر است.
او می‌گوید: “اسلام در تایوان، با مجموعه ای از آموزه های کنفوسیوسی، بودایی، و آیین تائو ترکیب شده است.” به گفته وی، این وضعیت کار آموزش اسلام به نسل قدیمی تر بدون لطمه به سنت های آنها را دشوار می سازد.
با موج مهاجرتی اخیر، یک دورنما و چشم انداز جدید اجتماعی و مذهبی به آرامی در تایوان در حال شکل گیری است.
اناس چائو می‌گوید: “به تدریج، با کاهش تعداد مسلمانان چینی که همراه با سربازان حزب کومینتانگ به تایوان آمده‌اند از یک سو و افزایش خارجی هایی که در تایوان اسکان می‌یابند، وضعیت اینجا مثل ژاپن و کره می‌شود.”
او می افزاید: “آنگاه فرهنگ کنونی مسلمانان تایوانی جای خود را به یک فرهنگ ترکیبی جدید می دهد؛ فرهنگی که مخلوطی از فرهنگ های تایوانی-اندونزیایی، تایوانی-پاکستانی، تایوانی-مراکشی و مانند آن است. به این ترتیب شیوه ای جدید برای ادامه حیات اسلامی در تایوان به وجود می آید.”
____________________
الجزیره_فرهاد فرجاد- شفقنا
