امام خمینی (ره) و عزاداری حسینی

یکی از نقاط برجسته زندگانی امام خمینی، عشق والای او نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، به ویژه ساحت مطهر حضرت سیدالشهدا(ع) بود. به یاد دارم پس از بازگشت امام به قم در روز هشتم محرم، ایشان در بیت قدیمی خود واقع در یخچال قاضی حاضر شدند و در مجلس عزاداری شرکت جستند. با ورود امام به مجلس، مردم که از حضور امام به وجد آمده بودند، به سمت ایشان نشستند، امام با صدای بلند فرمود: به سمت منبر بنشنید. خطیب منبر آقای یثربی بود، پس از مقدمه‌چینی، روضه حضرت علی‌اکبر(ع) را خواند، در این هنگام حضرت امام دستمال سفیدی را از جیب خود بیرون آورده و گریه کردند، در این اثنا خطیب منبر از وقت استفاده کرد و یادی از فرزند امام مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی کرد، دیدم امام دستمال را از روی پیشانی خود برداشت و در حدود یک دقیقه که سخن از فرزند دلبند وی بود به آرامی نشست، آنگاه که خطیب منبر روضه علی‌اکبر(ع) را از سر گرفت باز دستمال را بر پیشانی نهاد و گریه کرد. متوجه شدم که این مرد بزرگ نمی‌خواست به‌اندازه یک دقیقه هم اشک بر علی‌اکبر(ع) را با اشک بر فرزندش درهم آمیزد.به هنگام حضور در نوفل‌لوشاتو در فرانسه نیز مجلس عزای حسینی را بپا کرد و خبرگزاری‌های جهان که برای اولین بار با این صحنه مواجه شده بودند، گریه وی را در ماتم حسین‌بن‌علی(ع) دیدند و مخابره کردند.پیش از آن حضور ۱۴ ساله وی در عراق، حضور پیوسته شبانه در حرم امیرمؤمنان علی(ع) و حضور شب‌های جمعه در حرم سیدالشهدا(ع) نشان از عمق ولای او دارد.و پیش از آن، این جریان ـ که مربوط به دوره طلبگی ایشان است ـ از مرحوم آیت‌الله نجفی مرعشی نقل شده است: در دوره ممنوعیت برگزاری مجالس عزای امام حسین(ع) ـ در دوره رضاخان ـ، با آقای خمینی در حجره نشسته بودیم. ایام عزای حسینی بود و مجالس ممنوع، دلمان گرفته بود، تصمیم گرفتیم یک مجلس دو نفری تشکیل بدهیم، قدری ایشان روضه خواند و من گریه کردم، قدری من روضه خواندم و ایشان گریه کرد، قدری ایشان نوحه خواند و من سینه زدم و مقداری من نوحه خواندم و ایشان سینه زد.عمق ارتباط وی و میزان خلوص وی به قدری بود که مرحوم آیت‌الله اراکی می‌فرمود: اگر ایشان در کربلا حاضر بود نفر ۷۳ شهدای کربلا می‌بود.

امام خمینی(ره) درباره عظمت تأثیر عزاداری بر مصائب سید شهیدان(ع) می‌فرمایند: – «اسلام را تا حالایی که شما می‌بینید… سیدالشهدا زنده نگه داشته است. سیدالشهدا ـ سلام الله علیه ـ … همه جوانان خودش را، همه مال و منال، هرچه بود، هرچه داشت … در راه خدا داد و برای تقویت اسلام، و مخالفت با ظلم، قیام کرد … ما که دنبال او هستیم و مجالس عزا را از آن وقت به امر امام صادق ـ سلام الله علیه ـ و به سفارش ائمه هدی ـ علیهم السلام ـ ما به پا می‌کنیم این مجالس عزا را … اینها را باید حفظ کنید، اینها شعائر مذهبی ماست که باید حفظ بشود، اینها یک شعائر سیاسی است که باید حفظ بشود. بازی‌تان ندهند این قلم‌فرساها، بازیتان ندهند این اشخاصی که با اسماء مختلفه و با مرام‌های انحرافی می‌خواهند همه چیز را از دستتان بگیرند و اینها می‌بینند که این مجالس، مجالس روضه، ذکر مصائب مظلوم در هر عصری مقابل ظالم قرار می‌دهد»…1
«باید ماه محرم و صفر را زنده نگه داریم به ذکر مصائب اهل بیت ـ علیهم السلام ـ که با ذکر مصائب اهل بیت ـ علیهم السلام ـ زنده مانده است این مذهب تا حالا، با همان وضع سنتی، با همان وضع مرثیه‌خوانی … ما باید حافظ این سنت‌های اسلامی، حافظ این دسته‌جات مبارک اسلامی، که در روز عاشورا، در محرم و صفر، در مواقع مقتضی به راه می‌افتد تأکید کنیم که بیشتر دنبالش باشند. محرم و صفر است که اسلام را نگه داشته است، فداکاری سیدالشهدا(ع) است که اسلام را برای ما زنده نگه داشته است. زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتی خودش از طرف روحانیون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق، و از طرف توده‌های مردم با همان ترتیب سابق که دستجات معظم و منظم، دستجات عزاداری به عنوان عزاداری راه می‌افتاد. باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند، باید این سنت‌ها را حفظ کنید. البته اگر چنانچه یک چیزهای ناروایی بوده است سابق و دست اشخاص بی‌اطلاع از مسائل اسلام بوده، آنها باید یک مقداری تصفیه بشود، لکن عزاداری به همان قوت خودش باید باقی بماند و گویندگان پس از این‌که مسائل روز را گفتند روضه را همانطور که سابق می‌خواندند ومرثیه را همانطور که سابق می‌خواندند بخوانند و مردم را مهیا کنند برای فداکاری. این خون سیدالشهداست که خون‌های همه ملت‌های اسلامی را به جوش می‌آورد و این دستجات عزیز عاشوراست که مردم را به هیجان می‌آورد و برای حفظ مقاصد اسلامی مهیا می‌کند. در این امر نباید سستی کرد…».2

پی‌نوشت‌ها:
٭ برگرفته از پایگاه اینترنتی تابناک.
۱. صحیفه نور، ج ۱۰، صص ۳۰-۳۲.
۲. همان، ج ۱۵، ص ۲۰۳.

ماهنامه موعود شماره ۸۴