موعود پایگاه اینترنتی موعود
به گزارش «موعود»، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده فاصله گرفتن از سبک زندگی اسلامی و نیز کمرنگ شدن باورهای دینی در جامعه را دلیلی بر گریز جوانان از مسئولیت پذیری و رغبت به ازدواج دانست و گفت: متاسفانه نه در آداب همسرگزینی و نه معیارهای انتخاب همسر، معیارهای دینی لحاظ نمی‌شود و برخی از آموزه های مدرن مثل فردگرایی در تقابل مستقیم با تعهد قرار دارد.
فاطمه قاسمپور در گفتگو با خبرنگار شفقنا زندگی، به بیان دلایل ازدواج دیرهنگام پرداخت و اظهار داشت: از دلایل عمده گرایش جوانان به تجرد، تغییر سبک زندگی و ذائقه افراد است. با گسترش مدرنیته، ما با اقبال جوانان به آموزه های مدرنیته مواجه شدیم که یکی از این آموزه های جدی، فردگرایی است لذا قبول مسئولیت و تعهد در قبال دیگری کمرنگ شده است و این امر از دلایل کم توجهی به ازدواج است.
او ابراز داشت: در کنار این امر، مدرن شدن موجب تخصصی شدن حرفه در جوامع شده است که این باعث می‌شود تا افراد به سنی برسند که بتوانند در حرفه ای متخصص و مشغول به فعالیت اقتصادی شوند زمان زیادی صرف شود و این موراد باعث بالارفتن سن ازدواج شده است.
این استاد حوزه درباره نقش سیاست های فرهنگی و اجتماعی در این مساله عنوان کرد: قطعا در این شرایط باید با توجه به عوامل بالارفتن سن ازدواج برنامه ریزی صورت بگیرد. عوامل شناسایی شوند و برای هر کدام از این عوامل ببینند چه برنامه هایی می توانند در کم اثر کردن آن عامل بر کاهش یا عدم اقبال به ازدواج موثر باشد.
او افزود: علیرغم اینکه سیاستگذاران بر اهمیت سیاستهای فرهنگی صحه می‌گذارند؛ عمده سیاستگذاری ها، سیاستگذاریهای اقتصادی است و باید بدانیم هرچه سیاستگذاری های اقتصادی صورت می‌گیرد چون عامل فرهنگی کنترل نشده است سیاستگذاری اقتصادی، مشکل را حل یا کمرنگ نمی‌کند.
عوامل اقتصادی نقش موثری در کاهش ازدواج دارند
قاسمپور فاصله گرفتن از سبک زندگی اسلامی و نیز کمرنگ شدن باورهای دینی در جامعه را دلیلی بر گریز جوانان از مسئولیت پذیری و رغبت به ازدواج دانست و ابراز کرد: متاسفانه نه در آداب همسرگزینی و نه معیارهای انتخاب همسر، معیارهای دینی لحاظ نمی‌شود و برخی از پژوهشها نشان می دهد اتفاقا معیارها مخالف با معیارهای دینی است گرچه باید گفت برخی از آموزه های مدرن مثل فردگرایی در تقابل مستقیم با تعهد است.
او حاکم بودن روحیه تفاخر و چشم و هم چشمی در جامعه و به ویژه در مقوله ازدواج را از جمله سخت گیری ها در این امر مقدس برشمرد و افزود: متاسفانه در امر ازدواج هم با تعدد مناسک مواجهیم و هم توقع بالا در خصوص اعمال این مناسک؛ و افراد در پی این هستند که کیفیت این مناسکی که اجرا می‌کنند نسبت به اطرافیانشان به نحو بهتری باشد قطعا این امر باعث می‌شود که هزینه یک واقعه ازدواج بالا باشد و تا فرد بخواهد به سنی برسد که بتواند این هزینه ها را تامین کند زمان ببرد.
این پژوهشگر حوزه تحقیقات خانواده ادامه داد: هرچند بخش عمده هزینه های ازدواج مربوط به اموری است که می تواند حذف شود و به اصل مسئله هم خدشه وارد نشود ولی امروزه ازدواج کلا پرهزینه تر شده است. در گذشته زوجین می توانستند مدتی را در منزل پدر زوج زندگی کنند چون فضای خانه امکان در اختیار گذاشتن اتاقی برای آنها را داشت ولی امروزه با گسترش آپارتمان نشینی و کوچک شدن متراژ خانه ها این امر امکان کمتری دارد و همچنین در خصوص تامین معیشت و درآمد در گذشته مشاغل نیاز به تخصص زیادی نداشت ولی امروزه به این شکل نیست. پس نباید از این امر غافل شویم که هرچند نقش عوامل فرهنگی در پایین آمدن نرخ ازدواج بسیار بالاست ولی نقش عوامل اقتصادی هم کم نیست.
دسترسی به ازدواج بدون ازدواج برای افراد در جامعه مهیاست
او در پاسخ به این سئوال که چرا نهادهای فرهنگی ما نتوانسند الگویی از ازدواج موفق ارائه دهند، گفت: زیرا از ازدواج تصویری که داریم یک امر پرهزینه پر مسولیت است که نهایتا باید تلاش شود هزینه های آن کم شود و همچنین، با توجه به رواج سبک ها و معیارهای نامتعارف ازدواج و برخی عوامل دیگر استحکام خانواده و در نهایت اطمینان به ازدواج موفق کاهش یافته است لذا تعدادی از افراد سعی می‌کنند از مزایای ازدواج بدون ازدواج بهره مند شوند و متاسفانه در جامعه دسترسی در این زمینه هم برای برخی مهیاست و افردادی که از این مسیر دنبال برطرف کردن نیازهای خود نباشند در مضیقه ازدواج قرار می‌گیرند.
قاسمپور در خصوص ریختن طرحی برای امتزاج سبک سنتی ازدواج و سبک جدید آن ابراز کرد: در امر ازدواج برخی از عرف ها و اصول، اصول قطعی به شمار نمی آیند و فرهنگی هستند که از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است و همچنین ممکن است در جوامع نیز با تغییرات اجتماعی متفاوت شود.
شناخت زوجین قبل از ازدواج ضامن ازدواج موفق است
اوادامه داد: آنچه مهم و قابل اعتناست اینکه برخی از اصول جزء لاینفک هستند و با تغییر شکل نباید تحت الشعاع قرار گیرند مثلا نقش خانواده در امر ازدواج از این اصول است؛ امروزه دیگر سبکهای سنتی همسریابی پاسخگو نیست و باید از سبک های جدید هم بهره برد ولی باید نقش خانواده در این امر لحاظ شود و یا اینکه برخی از عرفهای اجتماعی مثلا حدود ارتباط قبل از ازدواج باید با توجه به اقتضائات روز مورد توجه قرار گیرد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده تصریح کرد: در جامعه امروزی که افراد کمتر همدیگر را می‌شناسند و امکان شناخت کمتر است نیاز به ارتباط قبل از ازدواج بیش از پیش است تا افراد خلق و خو و خصوصیات یکدیگر را بهتر بشناسند ولی نباید از این اصل تخطی شود که این ارتباطات می‌بایست در چارچوب شرعی و تحت نظارت والدین باشد.
او تصریح کرد: در این زمینه چند نکته مهم است؛ اول اینکه این آشنایی نباید بدون اطلاع خانواده باشد و ثانیا اینکه دختر و پسر حد روابط را رعایت کنند قطعا این روابط و زمینه های آشنایی باید در فضایی صورت گیرد که منجر به شناخت روحیات و خصوصیات اخلاقی و نقاط ضعف و قوت دو طرف باشد. به عبارت دیگر افراد باید به قدری توانمند شده باشند که بدانند منظور از این ارتباطات شناخت است و باید متمرکز بر مسئله شناخت باشند.
۳۷درصد ازدواج ها خویشاوندی است
قاسمپور با بیان اینکه جامعه ایرانی این مسئله را مهم می داند، ابراز داشت: در شرایط حاضر ۳۷ درصد ازدواج ها با خویشاوندان صورت می‌گیرد این آمار اهمیت شناخت طرف مقابل در جامعه را نشان می دهد لذا اگر بشود ایده هایی به جامعه ارائه داد که منطبق بر آن بتوانند به شناخت بیشتر برسند قطعا این ایده ها استقبال خواهد شد در کنار این مسئله باید به وجه توانمندی دختران و پسران در این فرایند نیز توجه کرد تا بتوانند به شناخت صحیح برسند و بدانند این فرایند برای شناخت است.
او در مورد تسرَی طلاق به جوامعی که مذهبی تر بوده‌اند و در آمارهای کشوری با نرخ صفر درصد مواجه بودند، گفت: متاسفانه ما هرچه به سمت سبک زندگی جدید می رویم با افزایش طلاق مواجه هستیم ممکن است در برخی مناطق با ظاهر سبک زندگی مدرن مواجه نباشیم ولی مظاهر این سبک زندگی، تکنولوژی ها ارتباطی در همه جا حاضر هستند و ذائقه و اراده افراد را تحت تاثیر قرار داده‌اند.
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: البته در خصوص این افرایش باید کار دقیق میدانی صورت بگیرد ولی به نظر می رسد به هر جهت ما در حال فاصله گرفتن از سنتهایمان هستیم.
او در مورد نقش شبکه های اجتماعی در امر فروپاشی خانواده ها اظهار داشت: شبکه های ارتباطی جدید فرایند برقراری ارتباطات خارج از عرف را تسریع کرده‌اند. من ندیدم کار دقیق آماری و پژوهشی در این مورد صورت گرفته باشد ولی با برخی از اخباری که منتشر می‌شود که حاکی از خیانتهایی است که توسط این ابزار صورت گرفته می توان به نقش این ابزار در کاهش تحکیم خانواده پی برد مضافا بر اینکه ورود این آپ ها باعث شده است ارتباطات کلامی و عاطفی همسران و اعضای خانواده هم به شدت کاهش یافته و افراد اوقاتشان را در این شبکه ها بگذرانند.
منبع: شفقنا
