موعود پایگاه اینترنتی موعود
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان با اشاره به اینکه جنگ عامل اصلی محرومیت دانش آموزان از تحصیل است، اعلام کرد: طی ۵ سال گذشته نرخ سواد زنان و دختران افغانستانی ۱۵ تا ۲۴ ساله ۳۰ درصد افزایش یافته است.
به گزارش «موعود»، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان طی گزارشی به بررسی پدیده مهاجرت مردم افغانستان و نیز آموزش و پرورش پناهندگان افغانستانی، پرداخت.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در ابتدای گزارش خود به «عاقله آصفی» معلم ۴۹ ساله افغانستانی که برنده جایزه «نانسن» شد، اشاره کرد و نوشت: این جایزه از سوی سازمان ملل به فردی که در جهت حمایت از مهاجرین اقدام به کارهای بشردوستانه کرده باشد، اهدا می‌شود.
آصفی در سال ۱۳۷۱ و همزمان با آغاز جنگ‌های داخلی افغانستان به ایالت «پنجاب» پاکستان رفت و در آنجا به آموزش دختران افغانستانی محروم از تحصیل، پرداخت.
سازمان ملل در تمجید آصفی گفته که با اقدامات وی بسیاری از دختران افغانستانی که از امکانات تحصیل برخوردار نبودند، به مدرسه رفتند و با کمترین امکانات زمینه آموزش آنان فراهم شد.
جنگ؛ عامل اصلی محرومیت دانشآموزان از تحصیل
در ادامه این گزارش آمده است: جنگ یکی از دلایل اصلی محروم شدن دانشآموزان از تحصیل است و نیمی از دانش‌آموزانی که از امکانات آموزشی برخوردار نیستند در مناطق جنگ‌زده زندگی می‌کنند.
آمارها نشان می‌دهد زمانی که جنگ در روند آموزشی دانشآموزان اختلال ایجاد می‌کند، آنها تمایل کمتری به ادامه تحصیل پیدا می‌کنند.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در گزارش خود ادعا کرده کشورهایی که دانشآموزان آن از حق تحصیل محروم هستند، بیشترین کمکهای آموزشی برای بازسازی را دریافت کرده‌اند و افغانستان نیز یکی از این کشورهاست.
افغانستان بیشترین تعداد پناهنده در جهان را دارد
در ادامه این گزارش آمده است: افغانستان بیشترین تعداد پناهجو در جهان را دارد. امروزه حدود ۲.۶ میلیون افغانستانی مسیر مهاجرت را در پیش گرفته‌اند که مقصد اصلی آنها ایران و پاکستان می‌باشد.
اسلام‌آباد اولین کشور پذیرنده پناهجو در جهان است که میزبان ۱.۵ میلیون پناهنده افغانستانی است؛ ایران نیز دومین میزبانی ۹۵۰ هزار افغانستانی را بر عهده دارد.
جمعیت مهاجر افغان در ایران و پاکستان عمدتا جوان هستند و نسل دوم و سوم کودکان افغانستانی در این کشورها به دنیا می‌آیند.
کودکان زیر ۱۴ سال نیمی از ۲.۵ پناهنده افغانستانی مقیم ایران و پاکستان را شامل می‌شوند؛ این در حالی است که جوانان (۲۴-۱۵ سال) بخش قابل توجهی از جمعیت پناهجوی افغان را تشکیل می‌دهند.
این گزارش می‌افزاید: در بهترین شرایط، فراهم کردن زمینه و شرایط آموزش بیش از یک میلیون پناهنده‌ای که آمادگی رفتن به مدرسه را دارند، کار آسانی نخواهد بود.
پاکستان و ایران نیز با وجود تمامی مشکلات، سخاوتمندانه اجازه می‌دهند که کودکان پناهنده کشورشان در مدارس حضور یابند.
۳۳ درصد مهاجرین افغانستانی مقیم پاکستان سواد خواندن و نوشتن ندارند
با این وجود نرخ ثبت‌نام کودکان افغانستانی در مدارس همچنان پایین است؛ در پاکستان ۸۰ درصد جمعیت پناهجوی افغانستان که آمادگی رفتن به مدرسه دارند، از حق تحصیل محروم هستند که در نتیجه ۳۳ درصد از کل مهاجرین در این کشور از سواد خواندن و نوشتن محروم هستند.
این در حالی است که سواد زنان پناهنده افغانستانی به مراتب پایین‌تر است (حدود ۷.۶ درصد).
پاکستان همچنین با ۲۵ میلیون دانش‌آموز محروم از تحصیل که ۶۲ درصد آن را دختران تشکیل می‌دهند، دومین کشور جهان است که کودکان آن از امکانات تحصیلی محروم هستند.
۴۵ درصد جمیعت پاکستان بی‌سواد هستند
در نتیجه این سطح پایین دسترسی به آموزش، ۴۵ درصد جمعیت بزرگسال پاکستان بی‌سواد بوده و کمتر از نیمی از زنان بالای ۱۵ سال این کشور قادر به خواندن و نوشتن نیستند.
بنابر این گزارش، ۹۸ درصد مردم بین ۱۵ تا ۲۴ سال ایران باسواد بوده و پناهجویان افغانستانی مقیم این کشور نیز حق دسترسی به مدارس دولتی را دارند.
در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴، ۳۳۸ هزار و ۲۷۶ کودک پناهنده افغانستانی و عراقی از امکانات آموزشی ایران بهره‌مند شدند که نسبت به سال ۲۰۱۲ رشد ۷ درصدی داشته است.
پیشرفت چشمگیر روند آموزشی افغانستان پس از سقوط طالبان
این گزارش می‌افزاید: آموزش و پرورش در افغانستان پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ پیشرفت چشمگیری داشته است.
میزان ثبت‌نام دانشآموزان دختر افغان در مقاطع ابتدایی از ۴۰ درصد به ۸۰ درصد و در مقاطع تحصیلی بعدی از ۵ درصد به ۳۴ درصد افزایش یافته است.
در طول ۵ سال گذشته سواد زنان و دختران افغانستانی ۲۴-۱۵ ساله ۳۰ درصد در کل کشور و ۴۰ درصد در بین شهرنشینان افزایش یافته است.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان این رقم را کم ارزیابی می‌کند اما معتقد است که افغانستان طی ۵ ساله گذشته در زمینه آموزش و پرورش پیشرفت‌هایی داشته است.
موانع پیش روی تحصیل دانشآموزان
در ادامه این گزارش، فقر، محدویت اجتماعی و فرهنگی بر دختران، زیرساخت‌های ضعیف و عدم کادر آموزشی مجرب به ویژه معلمان زن، به عنوان موانع پیش روی دانش آموزان افغانستانی یاد می‌شود.
بنابر این گزارش، هنگامی‌که کودکان پناهنده افغانستانی فرصت دستیابی به آموزش را پیدا می‌کنند، نه تنها تاثیری مثبت بر زندگی خود آنها خواهند داشت بلکه این امر خانواده، جامعه و به طور گسترده نسل‌های آینده را متاثّر خواهد ساخت.
کودکان و نوجوانانی که از حق تحصیل و آموزش در کشور میزبان برخوردار هستند بعدها به عنوان معلم، پزشک و مهندس مشغول به کار شده و بهتر از سایر افراد، توانایی حمایت از خانواده خود را خواهند داشت.
دختران تحصیل‌کرده افغانستانی در آینده با به عهده گرفتن نقش مادری، قادر به برآمدن از عهده هزینه مالی تحصیل فرزندان خود خواهند بود.
همیشه راهی برای حل مشکلات وجود دارد
در پایان این گزارش آمده است: تلاش خستگی‌ناپذیر معلمان و فعالان اجتماعی مانند برنده جایزه نانسن، نشان دهنده این واقعیت است که با وجود مشکلات و چالش‌های موجود همیشه راه‌حلی برای رفع مشکلات وجود دارد.
در حال حاضر دولت‌های پذیرنده مهاجرین(میزبان)، سازمان‌های غیردولتی، موسسات زیر نظر سازمان ملل، مدارس دولتی و جامعه مدنی امکانات تحصیلی مناسبی را برای پناهجویان افغانستانی به ویژه دختران فراهم کرده‌اند.
منبع: خبرگزاری فارس
