اشاره:
در دعاهای بسیاری که از سوی امامان معصوم(ع) صادر شده است، مضامینی از خداوند در خواست گردیده که در آن، مفهوم رجعت نهفته است. مضامینی همچون، درخواست زنده شدن پس از مرگ، جهاد در رکاب امام زمان(ع)، شهادت زیر پرچم آن حضرت(ع) و…. به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، نمونههایی از این دعاهای شریف را که ویژه این ماه میباشد، تقدیم خوانندگان گرامی موعود میکنیم. باشد که توفیق حضور در دوران ظهور را بیابیم.
۱. درخواست حج و جهاد
در کتاب اقبال الاعمال در میان دعاهایی که در هر شب ماه رمضان خوانده میشود، از ابوبصیر روایت شده است که امام صادق(ع) فرمودند:
در دعاهای بسیاری که از سوی امامان معصوم(ع) صادر شده است، مضامینی از خداوند در خواست گردیده که در آن، مفهوم رجعت نهفته است. مضامینی همچون، درخواست زنده شدن پس از مرگ، جهاد در رکاب امام زمان(ع)، شهادت زیر پرچم آن حضرت(ع) و…. به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، نمونههایی از این دعاهای شریف را که ویژه این ماه میباشد، تقدیم خوانندگان گرامی موعود میکنیم. باشد که توفیق حضور در دوران ظهور را بیابیم.
۱. درخواست حج و جهاد
در کتاب اقبال الاعمال در میان دعاهایی که در هر شب ماه رمضان خوانده میشود، از ابوبصیر روایت شده است که امام صادق(ع) فرمودند:
در شبهای ماه رمضان، پس از مغرب، این چنین برای رفتن به حج دعا کن؛ تا آنجا که میفرماید:
و از تو میخواهم که به وسیله من با دشمنانت و دشمنان پیامبرت کارزار کنی!۱
و از تو میخواهم که به وسیله من با دشمنانت و دشمنان پیامبرت کارزار کنی!۱
و به نقل از محمد بن ابی قره چنین آورده است:
و از تو میخواهم که مردن مرا، کشته شدن در راه خودت، به همراه اولیائت و زیر پرچم پیامبرت قرار دهی و از تو میخواهم که به وسیله من با دشمنانت و دشمنان پیامبرت کارزار کنی!۲
و از تو میخواهم که مردن مرا، کشته شدن در راه خودت، به همراه اولیائت و زیر پرچم پیامبرت قرار دهی و از تو میخواهم که به وسیله من با دشمنانت و دشمنان پیامبرت کارزار کنی!۲
این دعا، درخواستی است از خدای متعال که آن را در دنیا به انجام رساند، نه در آخرت و چنین چیزی نخواهد بود، مگر در رجعت و زیر پرچم حق و در سایه حکومت حقّه آن. در دعاهایی که پس از این خواهد آمد نیز این گونه است.
البته احتمال دارد عبارتی که در دعای دوم آمده است از دعای اول افتاده باشد و ممکن است که اینها دو دعای مختلف باشند.
در دعای افتتاح که در هر شب ماه رمضان خوانده میشود، به نقل از سکونی چنین نقل شده که، از احمد بن عثمان بغدادی درخواست کردم که دعاهای ماه رمضان را که عمویش ابوجعفر محمد بن عثمان عمری ـ نایب خاص امام زمان(ع) ـ میخواند برایم بیاورد. دفتری بیرون آورد که جلدی سرخ رنگ داشت. من دعاهای بسیاری از آن استنساخ نمودم که از آن جمله «دعای افتتاح» بود:
۲. درخواست ظهور و پیروزی
در دعای افتتاح که در هر شب ماه رمضان خوانده میشود، به نقل از سکونی چنین نقل شده که، از احمد بن عثمان بغدادی درخواست کردم که دعاهای ماه رمضان را که عمویش ابوجعفر محمد بن عثمان عمری ـ نایب خاص امام زمان(ع) ـ میخواند برایم بیاورد. دفتری بیرون آورد که جلدی سرخ رنگ داشت. من دعاهای بسیاری از آن استنساخ نمودم که از آن جمله «دعای افتتاح» بود:
این دعا را در تمام شبهای ماه رمضان بخوان که در این ماه، فرشتگان دعا را میشنوند و برای صاحبش استغفار میکنند. در این دعای شریف، پس از حمد و ثنای خدا، صلوات بر امامان(ع) و امام عصر(ع) آمده است:
… و ما را به واسطه او، بر دشمنانت و دشمنان ما پیروز گردان، ای پروردگار راستین، آمین!
پروردگارا! ما حکومت ارجمندی را از تو آرزومندیم که به وسیله آن، اسلام و مسلمین را عزّت بخشی، نفاق و منافقین را خوار گردانی و ما را در آن، از دعوتکنندگان به سوی خود و پیشوایان راهت قرار دهی و به آن وسیله، کرامت دنیا و آخرت را به ما عنایت فرمایی!پروردگارا! ما از نبودن پیامبرمان و غیبت ولیّمان و بسیاری دشمنانمان و کمی افرادمان و همپشتی مردم زمانه بر ضدّمان به تو شکایت میکنیم؛ پس بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را بر این سختیها یاری ده با پیروزیای که در آن شتاب نمایی و یاریای که شکستناپذیرش سازی و فرمانروای راستینی که پدیدش آری… ۳
پروردگارا! ما حکومت ارجمندی را از تو آرزومندیم که به وسیله آن، اسلام و مسلمین را عزّت بخشی، نفاق و منافقین را خوار گردانی و ما را در آن، از دعوتکنندگان به سوی خود و پیشوایان راهت قرار دهی و به آن وسیله، کرامت دنیا و آخرت را به ما عنایت فرمایی!پروردگارا! ما از نبودن پیامبرمان و غیبت ولیّمان و بسیاری دشمنانمان و کمی افرادمان و همپشتی مردم زمانه بر ضدّمان به تو شکایت میکنیم؛ پس بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را بر این سختیها یاری ده با پیروزیای که در آن شتاب نمایی و یاریای که شکستناپذیرش سازی و فرمانروای راستینی که پدیدش آری… ۳
۳. درخواست شهادت همراه امام(ع)
در اقبال الاعمال، همچنین در میان دعاهای این ماه مبارک، آمده است:
و به ما توفیق کشته شدن در راه خودت را عنایت فرما!۴
۴. درخواست یاری دین خدا
امام صادق(ع) در دعایی، پس از درخواست مطالبی، چنین میفرمایند:
… و مرا از آنانی قرار ده که برای دینت از ایشان یاری میخواهی و دیگران را جایگزین من نساز!۵
۵. درخواست یاری و همراهی امام(ع)
درباره درود فرستادن بر پیامبر(ص) در اول هر روز ماه رمضان نقل شده است:
پروردگارا! حکومت آنان ـ ائمه اطهار(ع) ـ را در زمین استواری بخش و ما را از افراد و پیروان و یاران و یاوران راستین ایشان در پنهان و آشکار قرار ده!۶
و از جلمه دعاهایی که در شب دوم ماه رمضان خوانده میشود، این دعا میباشد:
پروردگارا! شکیبایی خاندان محمد(ص) را به من ارزانی دار و مرا چنان قرار ده که چشم به راه حکومت آنان باشم و مرا از یاران و کمککاران ایشان در دنیا و آخرت گردان!۷
پروردگارا! شکیبایی خاندان محمد(ص) را به من ارزانی دار و مرا چنان قرار ده که چشم به راه حکومت آنان باشم و مرا از یاران و کمککاران ایشان در دنیا و آخرت گردان!۷
در ضمن دعاهایی که ویژه سیزدهم ماه رمضان است، درباره تمسک به ولایت پیامبر و امامان(ع) فرموده است:
پروردگارا! من به تو نزدیک میشوم با فرمانبرداری از آنان و پذیرش ولایت ایشان و سر فرود آوردن در برابر برتریهایی که به آنان دادهای، با خشنودی و بیآنکه انکار کنم یا در مورد آنچه در کتابت نازل کردهای، تکبّر ورزم!
پروردگارا! من به تو نزدیک میشوم با فرمانبرداری از آنان و پذیرش ولایت ایشان و سر فرود آوردن در برابر برتریهایی که به آنان دادهای، با خشنودی و بیآنکه انکار کنم یا در مورد آنچه در کتابت نازل کردهای، تکبّر ورزم!
و در ادامه، درخواست میشود:
و مرا و پدرم و فرزندانش و فرزندان مرا از کسانی قرار ده که او را یاری میدهند و در دنیا و آخرت از او یاری میجویند.۸
و مرا و پدرم و فرزندانش و فرزندان مرا از کسانی قرار ده که او را یاری میدهند و در دنیا و آخرت از او یاری میجویند.۸
و در صحیفه سجادیه به نقل از امام زین العابدین(ع) چنین آمده است:
و اینکه مردن مرا، کشته شدن در راه خودت، به همراه اولیائت و زیر پرچم حق از خاندان محمد بن عبدالله(ص) قرار دهی، در حالی در این میدان به پیش بروم و به آن پشت ننمایم و مرا از کسانی قرار دهی که به وسیله آنان، با دشمنان خود و دشمنان آل محمد(ص) پیکار میکنی!۹
و اینکه مردن مرا، کشته شدن در راه خودت، به همراه اولیائت و زیر پرچم حق از خاندان محمد بن عبدالله(ص) قرار دهی، در حالی در این میدان به پیش بروم و به آن پشت ننمایم و مرا از کسانی قرار دهی که به وسیله آنان، با دشمنان خود و دشمنان آل محمد(ص) پیکار میکنی!۹
و در کتاب اقبال الاعمال در میان دعاهای روز هجدهم چنین آمده است:
پروردگارا! ما را با دستان او (صاحب الزّمان) به مسیر هدایت و راه بزرگ رهنمون شو و بر پیروی از او و ادای حقش توانایمان ساز و در میان یاران و یاوران او محشورمان کن که تو شنونده دعایی!۱۰
پروردگارا! ما را با دستان او (صاحب الزّمان) به مسیر هدایت و راه بزرگ رهنمون شو و بر پیروی از او و ادای حقش توانایمان ساز و در میان یاران و یاوران او محشورمان کن که تو شنونده دعایی!۱۰
امیرمؤمنان(ع) در دعای روز نوزدهم چنین فرمودند:
خداوندا! مرا در شمار زندگانی قرار ده که از رزق تو برخوردارند، همانان که به دست سرکشان (دشمنان) و زیر پرچم حق و بیرق هدایت به شهادت میرسند و این در حالی باشد که من در راه یاری آنان گام برمیدارم و به پیش میروم، بیآنکه پشت به دشمن کنم یا تردیدی به وجود آورم و در آن هنگام، به تو پناه میبرم از گناهی که اعمال را نابود میسازد!۱۱
خداوندا! مرا در شمار زندگانی قرار ده که از رزق تو برخوردارند، همانان که به دست سرکشان (دشمنان) و زیر پرچم حق و بیرق هدایت به شهادت میرسند و این در حالی باشد که من در راه یاری آنان گام برمیدارم و به پیش میروم، بیآنکه پشت به دشمن کنم یا تردیدی به وجود آورم و در آن هنگام، به تو پناه میبرم از گناهی که اعمال را نابود میسازد!۱۱
از جمله دعاهای امام زین العابدین(ع) در روز نوزدهم ماه رمضان نیز چنین است:
خداوندا! از تو میخواهم که بر محمد و آل محمد درود بفرستی و مردان مرا، کشته شدن در راه خودت و به همراه دوستانت و زیر پرچم حق از خاندان پیامبرت محمد بن عبدالله(ص) قرار دهی و این در حالی باشد که من بر دشمنان تو هجوم برم و پشت به دشمن ننمایم و مرا از کسانی قرار ده که به وسیله آنان با دشمنان خود و دشمنان پیامبرت پیکار میکنی!۱۲
خداوندا! از تو میخواهم که بر محمد و آل محمد درود بفرستی و مردان مرا، کشته شدن در راه خودت و به همراه دوستانت و زیر پرچم حق از خاندان پیامبرت محمد بن عبدالله(ص) قرار دهی و این در حالی باشد که من بر دشمنان تو هجوم برم و پشت به دشمن ننمایم و مرا از کسانی قرار ده که به وسیله آنان با دشمنان خود و دشمنان پیامبرت پیکار میکنی!۱۲
همچنین به نقل از همان حضرت(ع) این گونه آمده است:
و مرا از کسانی قرار ده که به وسیله آنان دینت را یاری میدهی و توسط آنان با دشمنانت پیکار مینمایی، در صفی که درباره اهل آن، در کتابت چنین فرمودهای: «گویی بنایی ریخته شده از سُرباند» و این در حالی است که من در میان دوست داشتنیترین آفریدگانت نزد تو و دوست داشتنیترین سرزمینها نزد تو باشم و ریختن خون مشرکین و ناکثین و قاسطین و مارقین و نابذین و کافرین و مبدّلین را روزی من کن و رجای خود را در دل من پا بر جا نما و گامهایم را استوار ساز!۱۳
ماهنامه موعود شماره ۹۱
۱. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص ۲۴.
۲. همان، ص ۵۸.
۳. همان.
۴. همان، ص ۶۱.
۵. همان.
۶. همان، ص ۹۷.
۷. همان، ص ۱۱۸.
۸ . همان، ص ۱۴۴.
۹. صحیفه سجادیه، ص ۴۳۱.
۱۰. اقبال الاعمال، ص ۱۶۵.
۱۱. همان، ص ۱۷۰.
۱۲. همان، ص ۱۸۹.
۱۳. همان، ص ۱۹۳.
و مرا از کسانی قرار ده که به وسیله آنان دینت را یاری میدهی و توسط آنان با دشمنانت پیکار مینمایی، در صفی که درباره اهل آن، در کتابت چنین فرمودهای: «گویی بنایی ریخته شده از سُرباند» و این در حالی است که من در میان دوست داشتنیترین آفریدگانت نزد تو و دوست داشتنیترین سرزمینها نزد تو باشم و ریختن خون مشرکین و ناکثین و قاسطین و مارقین و نابذین و کافرین و مبدّلین را روزی من کن و رجای خود را در دل من پا بر جا نما و گامهایم را استوار ساز!۱۳
ماهنامه موعود شماره ۹۱
پینوشتها:
۱. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص ۲۴.
۲. همان، ص ۵۸.
۳. همان.
۴. همان، ص ۶۱.
۵. همان.
۶. همان، ص ۹۷.
۷. همان، ص ۱۱۸.
۸ . همان، ص ۱۴۴.
۹. صحیفه سجادیه، ص ۴۳۱.
۱۰. اقبال الاعمال، ص ۱۶۵.
۱۱. همان، ص ۱۷۰.
۱۲. همان، ص ۱۸۹.
۱۳. همان، ص ۱۹۳.