حال ممکن است این پرسش در نظر آید که چگونه ممکن است عدالت همچون انرژی و حرارت که اتاقی را فرا میگیرد، در سطح جهان جای گیرد و زور و ستم از صفحه گیتی رخت بربندد؟ اگر مردمان عصر تکامل همچون مردمان عصر ما باشند! آیا ممکن است عدالت بر همه جا حاکم شود و زور و تزویر زورگویان، دیگران را به زنجیر نکشد؟!
خداوند در سوره حدید میفرماید:
«لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ…؛ ۱
همانا ما رسولان خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و برایشان کتاب و میزان نازل نمودیم تا مردم به عدالت رفتار نمایند….»
بنابراین هدف از رسالت پیامبران مرسل و نازل شدن کتابهای آسمانی بر آنان، اقامه عدل و داد در میان جامعه بوده است که متأسّفانه با کارشکنیهای قابیلیان از همان ابتدا تاکنون و تا قبل از قیام و حکومت حضرت بقیّـ[ الله الاعظم(عج) عدل و داد بر جامعه بشریّت حکومت نکرده است.۲
عدالت در جامعه یا جامعه عادل؟!
جالب توجّه است که در این آیه شریف، هدف از رسالت پیامبران و فرستادن کتابهای آسمانی را تشکیل جامعه دادپرور قرار داده است که آنان خود به عدل و داد رفتار نمایند، نه آنکه فقط حکومت الهی در میان آنان، عدالت را اجرا نماید.
گسترده شدن بساط عدالت در میان مردم و گرایش امّتها به عدل و داد، آرمان پیامبران بزرگ الهی است که دولت الهی حضرت بقیّـه الله الاعظم(عج) به آن جامه عمل میپوشاند و با حکومت عادلانه آن حضرت در سراسر گیتی و در میان تمامی جوامع بشری، آرزوی پیامبران خدا تحقّق یافته و رنجها، تلاشها، کوششها و زحمتهایی که آن بزرگواران در راه ایجاد حاکمیّت عدل و داد در میان مردم متحمّل شدهاند، به نتیجه میرسد.
در آن عصر شکوهمند، پرونده ستمگران بسته و به حیات آنان خاتمه داده خواهد شد.
در آن روزگار فرخنده، پرچمهای کفر و ضلالت سرنگون گشته و طومار زندگی آنان بسته خواهد شد.
در آن عصر رهایی، همه مظلومان جهان از دست ستمگران عالم نجات یافته و نظام زندگی انسانها تغییر یافته و حیاتی تازه مییابند و به این گونه آرمانهای عالی پیامبران الهی و خاندان وحی(ع) تحقّق یافته و پس از گذشت قرنها در جهان عملی میشود و به همین دلیل حضرت بقیّـ[ الله الاعظم(عج) موعود همه امّتها هستند.
به این جهت در زیارت آن حضرت میخوانیم:
«سلام بر مهدی که خداوند امّتها را به ظهور و حکومت او وعده داده است.»3
عدالت در عصر ظهور
تحوّل عظیم جهانی در حکومت عدل حضرت صاحبالزّمان(ع) آن چنان مهمّ و حیاتی است که نه تنها در سراسر جهان ستمگران و بدعتگذاران نابود شده و از میان برداشته میشوند؛ بلکه آثار ظلم و بدعتهایی که آنها مرتکب شدهاند نیز، از بین خواهد رفت.
این نکتهای بسیار مهم است و درک آن، نیاز به فکر و اندیشه دارد. تاکنون ستمگران و بدعتگذاران چه نقشههای شومی را در جهان، پیاده کردهاند؟! و چگونه کمبودهای اقتصادی و همچنین فقر معنوی و فکری را بر مردم تحمیل نمودهاند؟!
چه تحوّل بزرگی باید در جهان واقع شود تا به همه این جنایتها پایان دهد و عدل و عدالت را جایگزین آن نماید؟!
در روزگار رهایی و عصر نجات، جهان به چه صورتی خواهد بود که نه تنها از ستمگران؛ بلکه از آثار ستم آنان نیز نشانی نخواهد بود؟
ما برای درک آن عصر تکامل و حیات، نیازمند فکر و اندیشهای پر توان هستیم تا بتوانیم هالههایی از نور و درخشندگی عصر ظهور را در ذهن خود ترسیم کنیم.
نکته ارزندهای را که در اینجا طرح کردهایم این است که در عصر حکومت عدل حضرت بقیّـ[ الله الاعظم(عج) حتّی آثار بدعتها و ستمگریها برچیده شده و نشانی از آنها دیده نخواهد شد و این حقیقتی است که آن را از مکتب خاندان وحی(ع) آموختهایم.
حضرت امام باقر(ع) میفرمایند:
«این آیه شریف: «کسانی که اگر قدرت و تمکّن به آنها بدهیم…»، ۵ درباره حضرت مهدی(ع) و یاوران او نازل شده است. خداوند آنان را مالک مشرقها و مغربهای زمین قرار میدهد و به وسیله آنان، دین را ظاهر میسازد تا اینکه اثری از ظلم و بدعت دیده نشود!»
آیا تا آن زمانِ حیاتبخش را نبینیم، میتوانیم جهان را، آن گونه که خواهد بود، درک کنیم؟
گسترش عدالت
همان گونه که میدانیم عصر شکوهمند ظهور، عصری است سرشار از عدل و عدالت و همان گونه که از گفتار خاندان وحی(ع) نقل کردیم، اثری از ظلم و ستم باقی نمیماند و کمبودها، کاستیها و همه گونه فقر و نیاز که از سوی ستمگران بر مردمان جهان تحمیل شده است، نه تنها برطرف میشود، بلکه جبران میگردد.
در سراسر جهان، پرچم عدالت به اهتزاز درمیآید و همه مظلومان عالم از زیر یوغ زورگویان نجات مییابند. حکومت عدل حضرت بقیّـ[ الله الاعظم(عج) سایه رحمت عدالت را بر سر تمامی مردم در سراسر گیتی میگستراند.
نه تنها در دستگاه حکومت و نه تنها در بازار و خیابان و تجارتخانهها بلکه در اندرون خانهها و در هر گوشهای از آنها، عدل و عدالت وجود دارد و نشانی از ظلم و زورگویی وجود نخواهد داشت.
تنها عصر ظهور و زمان حکومت حضرت مهدی(ع) دارای عدل فراگیر است و همان گونه که سرما و گرما در تمام اطراف خانه و زوایای آن داخل میشود، عدل و عدالت آن حضرت نیز با یک قدرت عظیم ناشناخته، همه مکانها را فرا میگیرد.
«… أما والله لیدخلنّ علیهم عدله جوف بیوتهم کما یدخل الحرّ والقرّ؛ ۶
حتماً و قطعاً عدالت آن حضرت در میان خانههای آنان وارد میشود، همان گونه که گرما و سرما وارد میشود.»
حال ممکن است این پرسش در نظر آید که چگونه ممکن است عدالت همچون انرژی و حرارت که اتاقی را فرا میگیرد، در سطح جهان جای گیرد و زور و ستم از صفحه گیتی رخت بربندد؟ اگر مردمان عصر تکامل همچون مردمان عصر ما باشند! آیا ممکن است عدالت بر همه جا حاکم شود و زور و تزویر زورگویان، دیگران را به زنجیر نکشد؟!
در پاسخ باید گفت: تا وقتی که جامعه بشریّت به فطرت سالم و اوّلی خود بازنگشته و عقل و اندیشه او به تکامل نرسیده باشد، ممکن نیست انسانها به یکدیگر ظلم نکنند و عدالت را در سراسر جهان، جایگزین زور و ستم نمایند!
به این جهت، حضرت بقیّـه الله الاعظم(عج) برای استقرار بخشیدن حکوت عدلِ جهانی یک تحوّل اساسی در وجود همه انسانها به وجود میآورند که با ایجاد آن، جامعه بشریّت به تکامل راه یافته و با تمامی وجود از زور و زورگویی متنفّر شده و به سوی عدل و عدالت روی میآورد.
این تحوّل اساسی در صورتی تحقّق میپذیرد که در ساختمان وجود انسانها تکامل ایجاد شود تا آنها بر اثر پدیدار شدن تکامل و به راه افتادن اندیشهها و دیگر قدرتهای روحی و عقلی، نفس امّاره آنها دگرگون شده و با رها شدن از هوای نفس و خواستههای نفسانی، بر تکامل خود بیفزایند.
عدالت در حکومت واحد جهانی
همان گونه که گفتیم حکومت عدل الهی حضرت مهدی(ع) جهانی است و بر سراسر گیتی حکومت میکند؛ به گونهای که در هیچ نقطه زمین حتّی در میان بیابانها و کوهستانها هیچ قدرتی غیر از قدرت حاکم آن حضرت، حکومت نمیکند و تمامی جهان در دولت آن بزرگوار، سرشار از عدالت و برخوردار از دانش و بینش است.
در زیارت آن حضرت در «سرداب مقدّس» چنین میخوانیم:
«… و تمام مملکتها را به وسیله او یکی کنی؛ نزدیک و دور آن را، با عزّت و زیردست و ذلیل آن را، شرق و غرب آن را، دشت و کوه آن را، چراگاهها و بیابانهای آن را، شمال و جنوب آن را، خشکی و دریای آن را، زمینهای درشت و برآمده آن را و راههای سخت و دشوار آن را. همه را پر از عدل و داد میگرداند؛ همان طور که پر از ظلم و جور و ستم شده باشد.»7
بنابراین، آن حضرت تمامی حکومتها را به یک حکومت عادلانه تبدیل مینمایند و همه دولتهای جهان را، چه برخوردار از قدرت باشند یا نباشند، در شرق باشند یا در غرب و دارای هر گونه شرایطی از لحاظ قدرت و توانایی باشند، در لوای حکومت عادلانه خود درمیآورند و با فتح و گشایش شرق و غرب عالم و تشکیل حکومت واحد جهانی، به همه حکومتهای جهان پایان میبخشند.
رسول خدا(ص) فرمودند:
«امامان بعد از من دوازده نفرند؛ اوّل آنان تویی یا علی و آخر آنان قائم است که خداوند که یادش بزرگ باد، با دستان او مشرقها و مغربهای زمین را فتح میکند.»8
با فتح و گشایش همه نقاط جهان در سراسر گیتی، حکومت عدل الهی بر همه جا حاکم میشود و کوچکترین نمونهای از ظلم و ستم در سراسر عالم باقی نخواهد ماند. به این دلیل، حکومت عدالتپرور آن حضرت، امید و آرزوی رسیدن تنها دولتی که میتواند عدالت را در سراسر عالم احیا نماید، است. در زیارت آن حضرت میخوانیم:
«سلام بر تو! ای آنکه برای زنده ساختن دولت شریف، مؤمّل و آرزو برده شده، هستی.»9
حضرت امام باقر(ع) درباره عصر درخشان ظهور و فرا رسیدن زمان حکومت آن بزرگوار میفرمایند:
«همچون شهاب که در شب تاریک شعلهور میشود، ظاهر میشود؛ اگر زمان او را درک کردی، دیدهات روشن شود.»10
همان گونه که در شب بسیار تاریک، اگر شهابی درخشنده ظاهر شود، توجّه همگان را به سوی خود جذب میکند، ظهور حضرت بقیّـ[ الله الاعظم(عج) نیز همان گونه است.
بر اثر فزونیِ گمراهی و تباهی، تاریکی و تیرگی و غوطهور شدن انسانهای سراسر گیتی در حیرت و سرگشتگی، ظهور آن بزرگوار آن چنان برای مردمان درخشندگی دارد که توجّه آنان را به سوی خود جذب میکند، تا با پناه بردن به آن، خود را از تاریکی و تیرگی نجات داده و به روشنایی و فروزندگی دست یابند.
در آن زمان است که چشمان انتظار کشیده، جلا گرفته و روشن میشود. خستگی و بیحالی از آنها گرفته شده و درخشندگی و فروزندگی در آنها ایجاد میشود.
درخشش نور عالمگیر آن حضرت وقتی فرا میرسد که عالم همانند شب تاریک، تیره و تار شده و اختلاف و جنجال مردمان را فرا گرفته و زلزلههای شدید، جنگ و خونریزی بسیاری از مردمان را در کام مرگ فرو برده است. وحشت و اضطراب بازماندگان را فرا گرفته و دلهره مردمان را آزار میدهد. درباره چنین روزگاری رسول خدا(ص) فرمودهاند:
«بشارت باد شما را به مهدی، بشارت باد شما را به مهدی، بشارت باد شما را به مهدی، او خروج میکند در هنگامیکه اختلاف و زلزله شدید مردم را فرا گرفته است. او زمین را از قسط وعدالت پر میکند، همان گونه که از ظلم و جور انباشته شده باشد. قلوب بندگان خدا را سرشار از حالت عبادت و بندگی میکند و عدالتِ او همه آنان را فرا میگیرد.»11
رسول خدا(ص) فرمودند:
«در آخرالزّمان به امّت من از سوی سلاطین آنها گرفتاری شدیدی میرسد که کسی سختتر از آن را نشنیده است، به طوری که انسان پناهگاه و راه فرار از آن را نمییابد. پس خداوند مردی از عترت و اهل بیت من را به سوی آنان میفرستد که زمین را پر از قسط و عدالت مینماید؛ همان گونه که از ظلم و جور پر شده باشد. ساکنان زمین و آسمان او را دوست دارند و آسمان باران خود را میبارد و زمین گیاهان خود را میرویاند و چیزی از آن را در خود نگه نمیدارد…. زندگی آنچنان خوشایند و سرور آفرین است که زندگان آرزو میکنند کاش مردگانشان بودند. این آرزو به خاطر خوبیهایی است که خداوند در آن عصر به مردم زمین مینماید.»12
امیدواریم حکومت عدالتپرور حضرت مهدی(ع) هر چه زودتر فرا رسد و ما شاهد پابرجایی حکومت جهانی آن بزرگوار باشیم.
ماهنامه موعود شماره ۱۱۴
پینوشتها:
۱. سوره حدید (۵۸)، آیه ۲۵.
۲. در زمان حکومت پنج ساله حضرت امیرالمؤمنین(ع) نیز دشمنان تا میتوانستند به کارشکنی میپرداختند به گونهای که فدک همچنان در دست غاصبان باقی ماند.
۳. صحیفه مهدیّه، ص ۶۳۶.
۴. سوره حج (۲۲)، آیه ۴۱.
۵. إحقاق الحقّ، ج ۱۳، ص ۳۴۱.
۶. الغیبـه، نعمانی، ص ۲۹۷.
۷. صحیفه مهدیّه، ص ۶۱۸.
۸. بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۷۸، ح ۱۸۴.
۹. صحیفه مهدیّه، ص ۶۲۰.
۱۰. الغیبـه، نعمانی، ص ۱۵۰.
۱۱. الغیبـه، شیخ طوسی، ص ۱۱۱.
۱۲. إحقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱۵۲.