موعود پایگاه اینترنتی موعود
تماس تلفنی بین دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای وی چرخش و تغییری در موضع این کشور در قبال پرونده سوریه ایجاد کرده است.
عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب با اشاره به روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و ائتلاف دوباره آنکارا با واشنگتن نوشت: به نظر می رسد گفت و گوی تلفنی که شب گذشته میان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان همتای ترکیه ای وی انجام شد به چندین مساله مشترک میان دو طرف از جمله مناطق امن در سوریه و جنگ با “دولت اسلامی” (گروه تروریستی داعش) پرداخت و چه بسا این گفت و گو بر روابط قوی میان مسکو و آنکارا و هماهنگی گسترده میان دو کشور در پرونده سوریه تاثیری منفی بگذارد.
گفت و گوی تلفنی که ۴۵ دقیقه به طول انجامید برای بازگشت مجدد و قریب الوقوع ترکیه به آغوش آمریکا کافی است، آغوشی که اردوغان به رغم میل باطنی اش به دلیل سیاست دولت محتاط کارانه باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا و اتکا کردن بر شبه نظامیان کُرد به عنوان همپیمان قوی آمریکا و پاسخ ندادن به درخواست های مکرر رئیس جمهور ترکیه برای تحویل دادن عبدالله گولن، روحانی ترکیه ای که متهم به دست داشتن در کودتای نظامی اخیر است، آن را رها کرده بود.
اردوغان سیاستمداری است که در مواضع خود دمدمی مزاج است و با گذشت شش سال از عمر بحران سوریه این موضوع را به اثبات رسانده است زیرا وی در یک چشم به هم زدن ابتدا بر اساس منافع شخصی اش و دوم منافع کشورش آماده انتقال از نقضی به نقضی دیگر و تغییر ائتلاف ها و هم پیمانان است.
اردوغان اگر نیاز باشد که از مسکو نیز عذرخواهی کند در ارائه این عذرخواهی از شخص ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه آن هم با زبان روسی تردید نمی ورزد و اگر مجبور شود با نظام سوریه سازش می‌کند و از راهبرد سابقش که برای براندازی نظام سوریه تلاش می‌کرد، عقب نشینی و به طور آشکار نیز به این عقب نشینی اذعان می‌کند و هیچ مانعی برای این کار نمی‌بیند.
نشانه های چرخش و تغییر در موضع ترکیه را می توان در دو مساله اساسی ملاحظه کرد:
نخست، فرود آقای عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان به طور ناگهانی در آنکارا و سخن گفتن با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه ای خود در کنفرانس مشترک مطبوعاتی میان دو طرف درباره هدف بعدی نیروهای سپر فرات که از حمایت گروه ارتش آزاد برخوردارند، درباره اینکه بعد از شهر الباب هدف بعدی شهر الرقه و رویارویی با کُردها است نه “دولت اسلامی” (داعش). الجبیر همچنین بر احتمال مشارکت نیروهای ویژه عربستان و ترکیه در عملیات آزادسازی پایتخت داعش تاکید کرد.
دوم: تاکید ابراهیم کالین سخنگوی ستاد مشترک نیروهای مسلح ترکیه مبنی بر اینکه ترامپ رئیس جمهور آمریکا به پیشنهاد ترکیه به ایجاد منطقه امن عاری از تروریسم در سوریه به عنوان راه حل توقف ورود آوارگان با دید مثبت نگاه می‌کند و این گفته اش که این منطقه شامل متصل کردن خط ارتباطی شهرهای اعزاز، جرابلس و الباب می‌شود به ایجاد این منطقه در مساحت ۵ هزار کیلومتر مربع منجر می‌شود.
ترامپ تایید پیشنهاد اردوغان برای ایجاد منطقه حائل در سوریه را در تبلیغات انتخاباتی خود و سپس در گفت و گوی تلفنی با رئیس جمهور ترکیه پنهان نکرد و همچنین این مساله را روز گذشته در گفت و گوی تلفنی مشابه با سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان بررسی و حمایت و کمک پادشاه عربستان را نه فقط در سوریه بلکه در یمن نیز مشاهده کرد و چه بسا همین مساله بازگشت الجبیر به آنکارا را پس از توقف طولانی سفر به ترکیه تفسیر می‌کند.
نمی دانیم ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه چگونه به این چرخش ناگهانی ترکیه به سمت واشنگتن واکنش نشان می دهد اما آنچه می توان از اظهارات مسئولان روسیه نتیجه گرفت این است که روسیه به روشنی نگران این مساله است و دیپلمات های روسی نیز آن را بیان کردند و رسانه های رسمی نیز این نگرانی را اعلام و تصریح کردند همچنان در مواضع دولت های مسکو و آنکارا درباره بحران سوریه نقاط اختلاف زیادی وجود دارد.
روس ها تاکید کردند آنکارا تلاش می‌کند در کنار جنگ با داعش، به اهداف خاصی دست یابد و در همین راستا لوان جاگاریان سفیر روسیه در تهران تصریح کرد نیروی هوایی روسیه در عملیاتش علیه تروریست ها در سوریه از پایگاه های هوایی ایران استفاده خواهد کرد و همچنین کشورش وارد کردن سیستم های موشکی اس ۳۰۰ به ایران را کامل کرده است.
وجه مشترک ترامپ و اردوغان دمدمی مزاج بودن هر دوی آنها است و اینکه نمی توان گام های بعدی شان را پیش بینی کرد و به نظر می رسد که روابط آنها با یکدیگر بسیار قوی تر از رابطه آنها با دوست قدیمی خود یعنی پوتین خواهد بود.
با این تفاسیر آیا ماه عسل روسیه و ترکیه به پایان خود نزدیک می‌شود تا ماه عسل جدید که چه بسا قوی تر و منسجم تر است میان اردوغان و ترامپ آغاز شود؟ آیا می توان گفته شاعران را تکرار کرد که عشق، فقط عشق نخستین است.
نمی خواهیم در اینجا از حوادث جلوتر برویم و حکم های عجولانه صادر کنیم، اما به نظر می رسد که تحولات به این سمت پیش می رود.. و سلطان اردوغان بهتر می داند.
