مسلمانان میانهرو و فعالان اقتصادی جزیره زیبای «ماداگاسکار» در اقیانوس هند از نفوذ اندیشه تندرو و سیطره افراطیون بر مدارس آموزش قرآن این کشور بسیار نگران هستند.
به گزارش موعود، ماداگاسکار چهارمین جزیره بزرگ جهان است که در اقیانوس هند در نزدیکی سواحل جنوب شرقی آفریقا قرار گرفته و پایتخت آن شهر «آنتاناناریوو» است. جمعیت آن ۲۲ میلیون نفر و زبانهای رسمی این کشور مالاگاسی و فرانسوی است. حدود نیمی از مردم این کشور مسیحی و نیمی دیگر پیرو سنتهای دینی بومی هستند. سنت دینی بومی این کشور بر پیوند میان زندگان و نیاکان در گذشته آنها تمرکز دارد.
ماداگاسکار ۸۸ میلیون سال پیش، از هند جدا شد و پس از آن هیچگاه به خشکیهای دیگر دنیا متصل نبوده است. این جدایی طولانی باعث شده تا اغلب گیاهان و جانورانش بیهمتا باشند و در جای دیگری از دنیا پیدا نشوند.
تاریخ نخستین نشستگاه انسانی در ماداگاسکار احتمالا به سده چهارم پیش از میلاد میرسد. ماداگاسکار از سال ۱۸۹۶ میلادی از جمله مستعمرات فرانسه بوده و این کشور در روز ۲۶ ژوئن ۱۹۶۰ به عنوان «جمهوری مالاگاسی» از فرانسه اعلام استقلال کرد، در ادامه و در سال ۱۹۷۵ نام این کشور به «جمهوری دموکراتیک ماداگاسکار» تغییر کرد.
از دیدگاه نژادی، مردمان ماداگاسکار ترکیبی از عناصر جنوب آفریقا و جنوب شرقی آسیا هستند. بعدها بازرگانان عرب نیز به شمال ماداگاسکار آمده و اسلام را معرفی کردند. بخش کوچکی از جمعیت ماداگاسکار نیز از نوادگان مهاجران اروپایی، هندی، کرئولی، قمری و چینی هستند.
روزنامه کویتی «القبس» گزارشی از مشاهدات میدانی خبرنگار روزنامه «فیگارو» فرانسه به جزیره زیبای مادگاسکار را به زبان عربی ترجمه کرده که در این نوشتار متن فارسی این گزارش تقدیم مخاطبان میشود:
خبرنگار فیگاور در این گزارش میدانی خود آورده؛ در سفر به جنوب شرقی ماداگاسکار به شهرک «فوهیبینو» رسیدیم، در نگاه نخست، شهرکی فقیر به نظر میرسید، اما این شهرک با عطر دلانگیز گلهای میخک، مکانی جذاب برای گردشگران محسوب میشود، ما این شهرک را در حرکت به سمت جنوب شهر «ماناکارا» کشف کردیم. منطقهای که پرچمهای سفید و قرمز آن از زمان استعمار فرانسویها همچنان تغییر نکرده است.
در طول مسیر درختهای نخلی را مشاهده کردیم که یکی پس از دیگری پشت سر یکدیگر صف کشیده و خانههایی که از چوب ساخته شدهاند و هنوز از نعمت برق بیبهرهاند. در مسیر خود به سمت ساحل دریا، ناگهان به مناره فرسوده مسجدی برخوردیم که در کنار آن ساختمانی جدید ساخته شده و مردی که دشداشه سیاه به تن داشت و با دیدن ما خود را پنهان کرد.
در کنار مسجد «فاتوماسینا»(به معنای سنگ مقدس) که در سال ۱۹۹۰ میلادی توسط معمر قذافی، رئیسجمهور سرنگونشده لیبی بنا شده، مدرسه قرآنی «النجاح»(موفقیت) قرار دارد. ساختمانی تمیز که مشرف به زمین فوتبال وابسته به شهرداری که کودکانی با لباسهای کهنه درحال بازی در آن هستند، است.
در سالن بزرگی واقع در طبقه همکف این مدرسه قرآنی، حدود ۴۵ کودک ۷ تا ۱۴ ساله در حالی که همه کلاه به سر گذاشتهاند، بر روی زمین نشستهاند و با صدای بلند قرآن تلاوت میکنند.
این کودکانی که به درخواست خانوادههای فقیر خود در این مکان حاضر شدهاند و قرآن را به دو زبان عربی و اردو میآموزند. زبانهایی که زبان مادری این کودکان نیست و آنها آن را نمیفهمند.
نمای مسجدی در ماداگاسکار
«ندیم دولیب»، که اصالتا از اهالی جزیره موریس است و مدیریت مدرسه قرآنی «النجاح» را برعهده دارد، در این باره میگوید: مسلمان شدن در این روستا بسیار آسان است و هر جوانی که بخواهد مسلمان شود، حمام کرده و شهادتین را بر زبان میآورد.
ندیم یک مبلغ اسلامی است که از اهالی ماداگاسکار نیست، اما زبان آنها را آموخته است. وی در این باره میگوید: این کار برای من بسیار آسان بود من حقیقتا خادم این مدرسه قرآنی هستم. این زندگی من است و از نظر من هیچ چیز جز حقیقت در قرآن وجود ندارد.
چشمان ندیم برق میزند. گویی دو شعله از آتش در چشمان او شعلهور است. این جوان وطن خود یعنی جزایر موریس را به قصد فرانسه ترک کرد و در آنجا توانست مدرک لیسانس را اخذ کرده و ازدواج کند وصاحب دو فرزند دختر شود، اما این ازدواج با تصمیم او برای ترک فرانسه از هم فروپاشید، اما سؤال این است که این مرد چرا این منطقه دوردست را برای سکونت انتخاب کرد و چرا فرزندان خود را ترک کرد؟
داستان ندیم خیلی عجیب است. این مرد هیچ ذهنیت خوبی نسبت به تساوی زن و مرد که یکی از مبانی قانون اساسی فرانسه است، ندارد. او زنان را مکمل مردان میداند و نه مساوی با آنها.
حضور نماینده آیتالله حکیم در ماداگاسکار
در ادامه به مناطق حومه شهر «فوهیبینو» در جنوب شرق ماداگاسکار سفر میکنیم و به اتومبیلی برمیخوریم که از سوی صندوق کودکان ملل متحد(یونیسف) به هنری لیس راکوتوناریفو، مدیر منطقهای آموزش ملی اهدا شده است. مأموریت وی نظارت و بازرسی دروسی است که در مدارس قرآنی این منطقه تدریس میشود. این مدارس طی ۱۲ سال اخیر تأسیس شدهاند و به آموزش قرآن به علاقهمندان میپردازند.
هنری جانشین «اونیسی راتسیتو فاهانا»، شده است، چرا که وی سال گذشته به علت اجرای برنامههایی بدون مجوز وزارت آموزش ماداگاسکار در سفر به عربستان با هدف تأمین سرمایه و منابع مالی مدارس قرآنی اخراج شد. این اقدام همچنین تعطیلی ۱۴ مدرسه قرآنی را به دلیل اجرای برنامههای آموزشی بدون مجوز و بیمحتوا به دنبال داشت.
وی با بیان این که برخی مبلغان از فقر ساکنان برای تأیید و دستیابی به اهداف خود سوءاستفاده میکنند، تصریح کرد: عقیده به دین اسلام و داشتن حجاب برای دختران تنها شروط لازم برای تحصیل در این مدارس و رایگان بودن آنها یکی از دلایل مهم مراجعه ساکنان به این مدارس است.
نظارت آمریکایی
ساکنان محلی میگویند: در ماه می سال ۲۰۱۷ میلادی، یک هیئت آمریکایی به منظور نظارت بر امنیت ساختمانهای آموزشی که از سوی یونیسف حمایت میشود از شهرک «فوهیبینو» دیدن کرد. این که جاسوسان سی آی ای نیز در میان افراد این هیئت حضور داشتند یا خیر، مشخص نیست، اما آنها در این بازدید از پهباد و هواپیماهای بدون سرنشین استفاده کردند. این موجب شد بزرگترین روزنامه ماداگاسکار با نام «لیکسبرس» تیتر صفحه نخست خود را این گونه بیاورد: «مدارس قرآنی با نظارت آمریکایی».
شهردار فوهیبینو یک جوان مسلمان است و این عجیب نیست، زیرا این شهرک محل استقرار قدیمیترین اقلیت مسلمان در منطقه است که همه آنها از زنگبار به این منطقه آمدهاند. آنچه در ارتباط با این جوان مهم است، سرنوشت اوست. او در یک خانواده مسیحی کشاورز و به شدت فقیر به دنیا آمد . او یک دانشآموز خوب در مدرسه بود، اما خانوادهاش توان پرداخت هزینههای تحصیلی او تا مرحله لیسانس را نداشتند. او به دین اسلام روی آورد و برای تحصیل به عربستان سعودی که دومین مقصد برای دانشجویان ماداگاسکاری بعد از فرانسه بود، رفت.
در ادامه سفر خود به جنوب شرق ماداگاسکار، به فردی برخوردیم که امام جماعت مسجد شهر «مانکارا» در مادگاسکار است، وی از ترویج اندیشه تندرو و افراطگرایانه در ماداگاسکار به شدت هراس دارد. او در این باره میگوید: این نوع از اندیشه واقعا از اسلامیکه مسلمانان ماداگاسکار که ۶ درصد از اهالی این منطقه را تشکیل میدهند و از قرن ۱۳ میلادی به آن اعتقاد داشتند، به دور است.
او از سوی مسجد جدیدی که رقیب او به شمار میرود به گناهکاری متهم میشود، زیرا در خلال مراسمهای خیریه بدون هیچ تبعیضی در میان مسلمانان و مسیحیان بستههای غذایی توزیع کرده است. وی در ارتباط با کسانی که او را به گناهکاری متهم میکنند، میگوید: «آنها تکفیری هستند و هر که را مانند آنها فکر نکند به ارتداد و خروج از دین محکوم میکنند. آنها از مبلغان پاکستانی تاثیر پذیرفتهاند و مدارس و مساجدی را در همه جا بدون مجوز حکومت تاسیس میکنند».
موقعیت راهبردی
به هنگام نماز ظهر به این مسجد رقیب و جنجالآفرین که در بالا ذکر شد، رسیدیم. بیشتر نمازگزاران آن هندی و پاکستانی هستند که به تازگی از طریق خطوط هوایی ترکیه به این جزیره وارد شدهاند. ریشهای بلندی دارند و به زبان اردو و به ندرت انگلیسی صحبت میکنند. میگویند آنها وابسته گروهی با «جماعه التبلیغ» هستند که از طریق سفر، پیادهروی و موعظه دوستانه مردم را به اسلام دعوت میکنند.
سرمایهگذارانی که در بخش سیاسی ماداگاسکار فعالیت میکنند نیز از نگرانیهای خود از ترویج اندیشه افراطی در این جزیره توسط مدارس قرآنی و مساجدی که نظارتی برآنها وجود ندارد، سخن میگویند.این سرمایهگذاران که نمیخواهند نامی از آنها برده شود از تساهل و عدم نظارت حکومت و «هری راجاونا ریمامپیانینا»، رئیس جمهور کنونی ماداگاسکار در این باره انتقاد دارند.
مساحت ماداگاسکار بهاندازه مساحت دو کشور فرانسه و بلژیک است، اما تعداد ساکنان آن از ۲۳ میلیون نفر تجاوز نمیکند و براساس سرشماریها تنها ۱۵ درصد از منازل این جزیره از خىمات برق استفاده میکنند. سه دلیل توجه اسلامگرایان افراطی را به این جزیره جلب کرده است که نخست فقر شدیدی که ساکنان این جزیره در آن زندگی میکنند، دوم ضعف دائمی حکومت و سوم موقعیت راهبردی آن میان آفریقا و شبه قاره هند.
آمریکاییها در افتتاح سفارت خود در این منطقه و تجهیز آن به رادارهایی در نزدیکی فرودگاه بینالمللی «ایواتو» اشتباه نکردند. این اقدام موجب شده است آنها بتوانند از همه اسرار این جزیره آگاه شوند و بر همه آن تسلط داشته باشند.
منبع: ایکنا