«جامعه مسلمانان ورشو در گوشهای کوچک از پایتخت لهستان رشد مینمایند، یعنی در بخش کوچکی از کل کشور که دربرگیرنده اقلیتی بسیار اندک از مسلمانانی است که در میان جمعیت غالب کاتولیک زندگی میکنند.»
«جامعه مسلمانان ورشو در گوشهای کوچک از پایتخت لهستان رشد مینمایند، یعنی در بخش کوچکی از کل کشور که دربرگیرنده اقلیتی بسیار اندک از مسلمانانی است که در میان جمعیت غالب کاتولیک زندگی میکنند.»
تنها مسجد ورشو در نقطهای بی سروصدا از حومه شهر قرار گرفتهاست و به سختی میتوان آن را از خانههای اطراف تشخیص داد، چرا که تنها تفاوت ظاهریش با آنها در ورودی قوسیشکل آجری آن است. اما درون این مسجد، مرکز معنوی جامعه کوچک مسلمانان ورشو قرار دارد؛ مردمیکه در یک کشور کاملاً کاتولیک رومیبه آرامی خانهسازی کرده و ساکن شدهاند، و با پیگیری در قرنهای گذشته می توان دریافت که تنها تعداد کمی از ایشان دارای اصلیت لهستانی هستند.
نماز جمعه را در این شهر حداکثر برای ۳۰۰ نفر میتوان برگزار نمود. در روزهای شنبه نیز کلاسی برای درسهای عربی تشکیل میشود. همچنین یک فروشگاه غذای حلال برای مسلمانان وجود دارد، و یک مرکز فرهنگی اسلامی نیز تأسیس شدهاست که جزواتی درخصوص اسلام را به زبان لهستانی ارائه میدهد.
امام نزار شریف در ماههای رمضان قبل از اقامه نماز عصر به عنوان امام جماعت، به تلفنها جواب داده و با زبان لهستانی اما با لهجه سوری که زبان خودش است سؤالات شرعی مردم را پاسخ میگوید؛ وی همچنین بر بازسازی سالن مسجد نظارت میکند.
در سال ۱۹۹۱ خانهای سه طبقه را تبدیل به مسجد کردند، اما قبل از آن مسلمانان ورشو برای نماز در سفارت مصر جمع میشدند، و یا سالن رقصی را قبل از دیسکوی شبانه برای اقامه نماز اجاره میکردند. ولی در حال حاضر مسجد آنقدر شلوغ شدهاست که صحبت از ساخت مسجدی دیگر در مرکز شهر برای مسلمانانی که در شهر کار میکنند درمیان است.
انتظار میرود اقلیت کوچک مسلمانان لهستان رشد نماید
اگرچه اغلب مسلمانان لهستان را حدود ۳۰، ۰۰۰ نفر ــ یعنی کمتر از یک دهم درصد جمعیت این کشور ــ برآورد میکنند، انتظار میرود این جامعه کوچک رو به رشد باشد. مسلمانان ورشو چیزی بین ۵، ۰۰۰ تا ۷، ۰۰۰ نفر هستند و شامل تجار، پناهندگان سیاسی و نیز کسانی میباشند که در دهه ۸۰ برای تحصیل به این شهر آمدند و در آنجا ماندگار شدند.
امام شریف در سال ۱۹۸۲ برای تحصیلات دانشگاهی در لهستان از دمشق به این کشور آمد. در آن زمان لهستان کشوری کمونیستی بود اما برای مهاجران سوریه، عراق و لیبی کشوری ارزان محسوب میشد. بیشتر این افراد بعد از فارغالتحصیل شدن به وطن خود برمیگشتند، اما شریف پس از ازدواج با زنی لهستانی در آن کشور ماند.
کسانی که در دهههای ۷۰ و ۸۰ وارد این کشور شدند اکنون درصد کمی از مسلمانان ورشو را تشکیل میدهند، و امروزه بسیاری از مسلمانان این شهر از ترکیه، سوریه، پاکستان و چچن بدانجا آمدهاند. در میان این جمعیت تعداد انگشتشماری از لهستانیها نیز هستند که پس از ازدواج با مسلمانان به اسلام گرویدهاند، و تعداد کمی نیز به انتخاب خود مسلمان شدهاند.
در خارج از ورشو، لهستان دارای دو مسجد تاریخی ساختهشده در قرنهای ۱۷ و ۱۸ میباشد که در روستاهای بوهونیکی و کروشینیانی قرار دارند؛ این دو روستا محل زندگی اولین مسلمانان لهستان در قرن ۱۴ هستند.
تاتارها در منطقه مشترکالمنافع لهستان- لیتوانی و در روستای کروشینیانی سکنی گزیدهاند و در عوض خدمت در ارتش، آزادانه اسلام آوردهاند. تعداد اجتماع مسلمانان تاتار در این روستا ابتدا ۱۷، ۰۰۰ نفر اعلام شدهبود، اما امروزه تنها چند خانواده از آنها باقی ماندهاند، چرا که بیشتر نسل تاتارها برای کار به شهرها رفتهاند.
تاتارها از تحمل عقیده بیشتری بهره میبرند
به گفته برونیسلاو تالکوسکی، رئیس سازمان جامعه مسلمانان در کروشینیانی، حدود ۲، ۰۰۰ مسلمان تاتار در لهستان زندگی میکنند. تالکوسکی معتقد است اگرچه این روستا عمدتاً کاتولیک و محافظهکار هستند، مردم آن نسبت به جهانشهرهای دیگر دارای تحمل عقیده بیشتری میباشند. وی در این خصوص میگوید: «تاتارها در اواخر قرن ۱۷ در کروشینیانی سکنی گزیدند. محلیها از آن زمان تاتارها را میشناسند، و هیچگونه دشمنی بین کاتولیکها و مسلمانان وجود ندارد. آنچیزی که درباره خصومت بین ادیان در جاهای دیگر نوشته شده است در اینجا هرگز رخ ندادهاست.»
اما در کشوری که دارای ۹۶ درصد جمعیت کاتولیک است و درمیان جمعیتی که بهندرت درکنار مهاجران زیستهاند، مسلمانان همچنان اقلیتی اندک میباشند.
ورشو دارای مهاجران زیادی نیست؛ درواقع لهستان در دوران کمونیستی خود بیشتر شاهد خروج افراد از این کشور بود. اما امروزه لهستان رفتهرفته به مقصدی احتمالی برای مهاجران تبدیل میشود، بهویژه پس از اینکه در سال ۲۰۰۴ به اتحادیه اروپا پیوست.
درصد کمی از لهستانیها به مسلمانان آزار میرسانند
زنانی که حجاب و یا روبنده دارند با آزار و اذیت بیشتری مواجه میشوند، چرا که مسلمان بودن در ظاهرشان کاملاً پیداست. اما شریف میگوید: «آنها حوادث نادری را در این زمینه گزارش میدهند که آن هم عمدتاً از سوی لهستانیهای سالخوره یا مست میباشد. در این موارد اندک هم دین ما میگوید باید از کنار این افراد گذشت و به رفتارشان اعتنایی نکرد. البته پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ آزار و اذیت مسلمانان به اوج خود رسید اما خیلی زود دوباره کاهش یافت.”
منبع: شفقنا