مهدویت و راهبرد امنیتی مستضعفان

گزارش نشست ۱۲۸، از سلسله نشستهای ماهانه موعود
«مهدویت و راهبرد امنیتی مستضعفان» موضوع یکصد و بیست و هشتمین نشست از سلسله نشست‌های ماهانه فرهنگ مهدوی بود که برای نخستین بار از سوی سردبیر ماهنامه موعود، استاد اسماعیل شفیعی سروستانی مطرح شد. محقّق باسابقه و استراتژیست فرهنگی ارائه شد .

در این نشست سخنرا ن، با بررسی بابعاد و وجوه مختلف فرهنگ مهدوی، پنجره تازه‌ای برای پژوهشگران، محقّقان حوزه مهدویت و استراتژیست‌های فرهنگی، اجتماعی گشود . رویکردی که تا به حال در جهان اسلام ناشناخته مانده بود. لازم به ذکر است که شفیعی سروستانی، بیش از بیست سال پیش از این، دوکتاب «استراتژی انتظار» و «از اینجا تا دولت کریمه» را درباره ا رویکرد های استراتژیک مهدوی نگاشته و منتشر کرده بود.

ساحات بکر در مهدویت
استاد سروستانی رویکردها و ساحات گفتمان مهدوی را در چندین ساحت و سطح دسته بندی و ارائه کردند:
۱. رویکرد احساسی، ذوقی و شاعرانه (پاسداشت مناسبت‌ها)؛
۲. رویکرد تاریخی و کلامی؛
۳. رویکرد سیاسی، اجتماعی در میان مناسبات و معاملات؛
۴. رویکرد تربیتی و اخلاقی؛
۵. رویکرد امنیتی؛
۶. رویکرد استراژیک و مدیریتی در تنظیم مناسبات کلان؛
۷…..
ایشان با اشاره به این رویکردها، بیان کردند که تا به امروز مسلمانان و به خصوص شیعیان از ۲ رویکرد اوّل فراتر نرفتند و تفکّر خود را در زمینه مهدویت به ژرفا نبردند و آن را در معاملات فردی خود نیز به کار نبستند؛ چه برسد به آنکه از این ذخایر به صورت کلان برای پیش‌برد مناسبات اقتصادی، سیاسی، واجتماعی استفاده کرده باشند .
. استاد سروستانی اشاره کردند که منابعی در کتب تاریخی و روایی شیعه وجود دارد که می‌تواند تکیه‌گاهی برای ارائه نظریّات استراتژی کلان در جامعه باشد.
محقّق حوزه مهدویت تأکید کردند تکلیف هر کس به‌اندازه وسع اوست؛ تا زمانی که مؤمنان در عسر و حرج و در سایه طواغیت زندگی می‌کنند، دست آنها برای فعالیت بسته است؛ امّا زمانی که زیر سایه حکومت اسلامی قرار می‌گیرند می‌بایست
در تمام دایره اختیاراتشان به تکالیف عمل کنند. چنانچه در روایت نبوی آمده است: «کلّکم راع؛ همه شما مسئول هستید» .

تصوّر بی‌خصم زیستن
نویسنده حوزه غرب‌شناسی و مطالعات فرهنگی با اشاره به کتاب «آئین رزم» اثر سون وو (منتشر شده توسط موسسه موعود عصر) و خطوط استراتژیک او، اشاره کردند که عقلانی نیست هیچ حکومتی با تصوّر اینکه هرگز دشمنی ندارد و دشمنان به سراغ آنها نمی‌آیند، اوقات سپری کند؛ بلکه باید همیشه آماده مقابله و دفاع است.
ایشان انواع تهدیدها و بازدارنده ها را برشمردند:
۱. تهدیدات درونی (موانع کمال فردی و به خطر اندازنده امنیت فرد- مثلث شیطان، دنیا و نفس امّاره)؛
۲. تهدید کننده های اجتماعی که برخی از آنها عبارتند از: بازدارنده‌های فکری و فرهنگی، بهداشتی، فضای مجازی، سیاسی، اجتماعی، طبّ و تغذیه، اقتصادی و….
ایشان اشاره کردند که هر چه زمان پیشرفت می‌کند، بازدارنده‌های داخلی و بیرونی پیشرفته تر می‌شوند و حالت بسیط گذشته‌ خود را از دست می‌دهند.
ایشان با ذکر نقطه نظرهای حکیمی در عصر کهن گفتند :در سخن حاکمی چینی آمده است که میان امنیت، نان و اعتماد از همه مهم‌تر اعتماد مردم به حاکمیت است؛ چرا که اگر مردم امنیت و نان نداشته باشند ولی به حاکمان اعتماد داشته باشد، همراه با او می مانند و بدین ترتیب پایه‌های حکومت پا بر جا می‌ماند.
سردبیر ماهنامه موعود با اشاره به اینکه موقعیت ایران در میانه جهان منحصر به فرد است، برخی ازوجوه ممتاز این سرزمین را اینگونه نام بردند:
۱. ایران، شیعه خانه امام زمان (ع) است و امانت ایشان (به استناد روایات نقل شده در کتب تاریخی و شیعی)؛
۲. ایرانیان از آنجا که شیعه، مورد توجّه خداوند متعال و پیروان علیّ بن ابی‌طالب(ع) هستند، امان زمین و ساکنان زمین به حساب می‌آیند؛
۳. ایران واقع شده در مهم‌ترین موقعیت ژئواستراتژیک و ژئو اکونومیک (جغرافیای سیاسی، امنیتی و اقتصادی) در غرب آسیا است.
۴. ایرانیان حافظ و تداوم‌بخش رویکرد اعتقادی و فرهنگی اسلام حقیقی و به عبارتی اردوگاه اهل بیت(ع) تا دوران ظهور هستند؛ چرا که در باقی مناطق مسلمان نشین، التقاط و امتزاج با کفر و شرک در تفکر و فرهنگ پدید آمده است؛
۵. نقش ایران در واقعه شریف ظهور و به عبارتی نقش آنان در آینده تاریخ پررنگ‌تر از باقی سرزمین‌هاست.
۶. و…

کین‌ورزی کهنسال
استاد سروستانی با اشاره به کتابی تازه منتشرشده خود با عنوان «، بنی‌اسماعیل، بنی‌اسرائیل و آخرالزّمان»، اعلام

کردند که بیش از چهار هزار است که دو ارّابه «بنی‌اسرائیل» و «بنی‌اسماعیل» به سوی فردا حرکت می‌کنند. ایشان رقابت حاصل از این رقابت را «وضعیت قرمز دائمی» خواندند و اعلام کردند که دشمن بزرگ انسان (شیطان) در پی اغوای تمامی‌بندگان خداوند و به نحو خاص، شیعیان است و بر عهد خود برای گمراهی آنان هرگز توقّف نمی‌کند و یهودیان (بنی‌اسرائیل) وسایل او در این گمراهی هستند.(۱)
استاد سروستانی پایان این وضعیت را همزمان با ظهور حضرت حجّت(عج) دانستند؛ زمانی که در قرآن کریم با عنوان «وقت معلوم» شیطان و پایان زندگی او مشخّص شده است و به استناد این روایات، وقت شیطان در فصل ظهور تمام می‌شود.
ایشان با تأکید بر اینکه به استناد روایات، نبایستی دشمنی ابلیس و اعوان و انصار او را دست کم گرفت بلکه به فرمایش امیرمؤمنان علی (ع): «فریفته امنیت مشو زیرا در جایی که امنیت داری، غافلگیر می‌شوی.» و فرمودند: «آنکس که بترسد، ایمن است.»
استاد سروستانی هشدار دادند که در این عصر پرفتنه و بلا و در عصر حیرت و غیبت، مهیا بودن برای مقابله در برابر او به صورت فردی و جمعی می‌بایست مورد توجّه قرار بگیرد. چنانچه امام صادق(ع) سه مرتبه فرمودند: «غربال می‌شوید» و به صراحت اعلام کرده‌اند که در عصر غیبت امام زمان(ع) مؤمنان آزمایش می‌شوند تا جایی که تنها مؤمنان خالص باقی بمانند. در چنین وضعیتی یعنی در وضعیت قرمز دائمیبسر بردن . در این وضع، تنها بازگشت به پدر حقیقی انسان‌ها، یعنی حضرت صاحب‌الزّمان(عج) می‌تواند نجات بخش باشد.
از جمله تهدیدهایی که از سوی دشمنان، مسلمانان را در آخرالزّمان تهدید می‌کند، عبارت است از:
حملات نظامی، بیوتروریسم، دستکاری ژنتیکی، طبّ و تعذیه، جنگ اقلیمی (هارپ و…)، جنگ نرم، جنگ اقتصادی، فرقه‌سازی، مستهجن پردازی و هرزه‌نگاری، جنگ جهانی جمعیت، شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، تهدید نظام آموزشی و….
هدف کینه‌ورزان کهن از کین‌ورزی علیه اسلام و شیعیان را عبارتند از:
۱. انعدام جامعه مستضعفان و مؤمن‌ترین انسان‌ها؛
۲. انهدام باقی‌مانده‌های عناصر فرهنگی و تمدّنی سنّتی و دینی؛
۳. استحاله همگان در حوزه فرهنگی و تمدّنی غرب؛
۴. تشکیل جهان تک حکومتی و ایجاد نظم نوین جهانی.

ترسیم راهبرد امنیتی، مهم‌ترین وظیفه نظام اسلامی
محقّق پرسابقه حوزه فرهنگی با تأکید بر اینکه «ترسیم راهبرد امنیتی» مهم‌ترین وظیفه دولت‌هاست، ایشان ضرورت رسیدن به امنیت پایدار، ضرورت رسیدن به رشد و توسعه هماهنگ، حفظ مقبولیت و مشروعیت نظام، کنترل همه رخدادها و تحولات تهدیدکننده‌هایی که استقلال کشور و سلامت عمومی ساکنان این کشور را در خطر قرار می‌دهد را هدف ترسیم راهبرد امنیتی دانستند.
استاد سروستانی پس از این مهم، موارد زیر را به عنوان وظایف و تکلیف نظام اسلامی در شرایط کنونی پیشنهاد دادند:
۱. درافکندن راهبرد امنیتی جامع برای این سرزمین و ساکنان این سرزمین؛
۲. ایجاد امنیت پایدار و راهبرد امنیتی فراگیر و تعمیم یافته؛
۳. دفع تهدیدات از شیعه خانه امام زمان(عج) و مصونیت بخشی به ساکنانش؛
۴. تربیت انسان‌های منتظر و مؤمنان حقیقی برای آماده سازی و زمینه‌سازی شرائط ظهور امام زمان(عج).
مدیر مسئول مؤسّسه فرهنگی، هنری موعود عصر(عج)، بیان کردند:
«امنیت یعنی فقدان تهدید جدی نسبت به ارزش‌های اساسی» و منظور از مسائل امنیتی یعنی در نظر گرفتن جمیع رخدادها، دسیسه‌ها، تهدیدکننده که امنیت راهبردی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سلامتی و بهداشت فرد و جامعه را به خطر انداخته و مستضعفان را از دستیابی و رشد و شکوفایی محروم می‌سازد.»
استاد سروستانی بلای جان دولت‌های اسلامی در چهار دهه در ایران را چشم نداشتن به مأموریت اصلی این سرزمین در رویکرد مهدوی، غفلت از خصم و دسیسه‌هایش، غفلت از مطالعات و طرح‌های استراتژیک و… دانستند و اعلام کردند:
«تأمین امنیت راهبردی در گروه راهبرد امنیتی است، اگر این راهبرد به دست بیاید، جهت دهنده به همه حرکت‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و سیاسی است.»
استاد سروستانی هدف از اتّخاذ راهبرد امنیتی را استقرار جامعه مستضعفان شیعه بر جاده انتظار تا تجربه روز موعود و بازدارندگی و مصونیت بخشی به آنها از جمیع تهدیدها (خرد و کلان، آشکار و نهان، خَلقی و خُلقی و داخی و خارجی) دانستند و تأکید کردند که جامعه اسلامی‌شیعی در شرایط آخرالزّمانی ضرورتاً باید به سمت استراتژی امنیتی ویژه ای برود که جلوی هرز نیروها و انعدام شیعیان و انهدام باقی‌مانده عناصر فرهنگی را بتواند بگیرد.

مهدویت اساساً موضوعی امنیتی
محقّق حوزه مهدویت و مطالعات فرهنگی با نگاهی نوین به مهدویت، پنجره پنهان مانده از چشم مؤمنان درباره امنیتی بودن مهدویت را گشودند و برخی از وجوه آن را نام بردند که برخی را در ادامه می‌آوریم:
۱. زندگی امامان عسکری(ع) در اردوگاه نظامی؛
۲. خواستگاری و ازدواج امام حسن عسکری(ع) در شرایط امنیتی؛
۳. تولد و دوران کودکی امام در شرایط امنیتی؛
۴. دوران غیبت صغرا و عصر نایبان در این شرایط تا جایی که نایب اوّل امام زمان(عج) خود را به شکل روغن‌فروش درمی‌اورد و بین امام و شیعیان ارتباط برقرار می‌ساخت.
۵. دوران غیبت کبرا و برقراری سازمان وکالت (که در آن شیعیان خالص به صورت حلقه وار با نمایندگان امام به صورت کاملاً نهانی در ارتباط هستند) مظهر کاملی از وجه امنیتی مهدویت است.
۶. وضع شیعیان در زمان غیبت کبرا و شرایط آخرالزّمانی مستضعفان (فرمان تقیّه)؛
۷. کین ورزی مستدام بنی‌اسرائیل درباره بنی‌اسماعیل تا هنگامه ظهور؛
۸. ضرورت فراهم شدن شرایط ظهور و آماده شدن یاران برای یاری امام.
استاد سروستانی مهدویت را واجد استعداد لازم برای ترسیم راهبرد امنیتی دانستند و تأکید کردند که امکانات نهفته‌ ای در اخبار و روایات مهدوی وجود دارد که با آنها می‌توان به طور کامل خطرات جدّی علیه مؤمنان و راهکار برون‌رفت از وضعیت قرمز دائمی را شناسایی و پیاده کرد. استاد سروستانی شناسایی میزان فاصله با حقیقت قدسی و معارف حقیقی، شناسایی شرایط تاریخی در حال گذر، شناسایی معروف و منکر حقیقی (در آخرالزّمانی که جای معروف و منکر عوض می‌شود)، شناسایی استراتژی لازم در حوزه های فرهنگی و تمدّنی برای حراست از خود و دیگران، شناسایی موقیت شیعیان و راه‌های نجات در دوران پرفتنه و طوفانی غیبت را از این دست امکانات مهدویت دانستند.

چهار خطّ استراتژیک برای گذر از وضعیت قرمز دائمی
از منظر استاد سروستانی، «عمومیت فسق و فجور»، «غلبه یاس و انفعال عمومی»، «فراوانی بیماری و مرگ ناگهانی»، «ناامنی و خوف»، «مجادلات و مناقشات حزبی»، «حرام‌خواری عمومیت یافته»، «عوض شدن جای معروف و منکر» و «فراوانی قحطی و مصائب طبیعی» از علائم قبل از ظهور امام زمان(عج) یاد شده است. در این زمان می‌بایست مؤمنان و حاکمان آنان چهار خطّ استراتژیک را پیاده کنند:
شفیعی سروستانی نخستین خط استراتژی راکه می‌بایست کلیه سازمانهاو نهاد ها ی مسوول ان را در راس کار خود قرار دهند، «محافظت ومراقبت از شیعیان آل محمّد(ع)» خواندند.
نویسنده و محقّق مطالعات فرهنگی، خطّ دوم استراتژیک خود را: «ضرورت شناسایی همه ی مجاری و منافذی که خصم برای ضربه زدن به شیعیان از آن راه ها وارد می‌شود و ضرورت بازدارندگی درباره ی آنان» عنوان کردند و آنگاه بیان کردند که استراتژی دوم نیز در سیره ی اهل بیت(ع) و در برخوردهای بسیار دقیق و زیرکانه ی آنان قابل شناسایی است؛ چنانکه امام باقر(ع) در برخورد با شیعیان مختلف، جوابهای متعدّدی به سؤالات یکسان آنها می دادند تا مبادا دشمن از اتّحاد و مبنای واحد آنان مطّلع شوند و بتوانند به آنها ضربه وارد کنند. استاد شفیعی سروستانی، وجوب «تقیّه» در مرام شیعه را نیز در همین راستا دانستند. سخنران در این بخش سخنرانی روایات متعدّدی در بیان ضرورت حفظ شیعیان قرائت کردند.
استاد سروستانی استراتژی سوم را «حفظ مؤمنان از فتنه ها و حوادث سال های سخت قبل از ظهور و آماده سازی انان برای استقبال از امام زمان(عج) »دانستند و از ضرورت ایجاد شرایط مادّی و معنوی خرد و کلان در تمام مناسبات در شرایط سخت قبل از ظهور کبرای یاد کردند.
ایشان افزودند این خطوط استراتژیک باید در مطالعات کلان وعملکرد سازمان ها وارد شود تا مؤمنان از فتنه های آخرالزّمان گذر کنند و برای استقبال از حضرت مهدی(عج) آماده گردند. چیزی که برای آن موضوع خلق شده‌اند. مؤمنان برای همراهی با حضرت ولیّ الله اعظم(عج) ذخیره گشته‌اند. در حالی که در راه دیگری به کار گرفته و خرج می‌شوند که از مقصود و مطلوب خداوند متعال دور است.

استاد سروستانی «در زمین دشمن بازی نکردن» را استراتژی مهمّ چهارم وضروری نظام اسلامی خواندند و بیان کردند:
«دشمن در تمام حوزه های فرهنگی و تمدّنی عصر حاضر ما نه تنها مستقرّ است بلکه حوزه های فرهنگی و تمدّنی خودش را با ساختار سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تعلیمی و اجتماعی برای تداوم نظام سلطه طراحی کرده است. این ساختار برای تداوم نظام ظالمانه ی اشرار یهود در زمین ساخته شده‌اند. بنابراین باید درباره ی آن شناختی حاصل بشود تا به مدد این شناخت هیچ کس در زمین دشمن بازی نکند.»
نشست صد و بیست و هشتم موعود با قرائت زیارت آل یاسین – طبق معمول- به پایان رسید. در حاشیه ی این نشست مثل همیشه نمایشگاه محصولات موعود برقرار بود.
لازم به ذکر است حضور در سلسله نشستهای ماهانه‌ی موعود که در آخرین پنج شنبه ی هر ماه شمسی، برگزار می‌گردد، برای تمامی افراد آزاد است و نیاز به نام‌نویسی ندارد.

در این نشست از مجموعه «درسنامه مهدویت» نگاشته دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی نیز رونمایی شد. این مجموعه در هفت جلد با هدف آموزش مهدویت تهیّه شده است. این هفت جلد عبارتند از:
اول. منم مهدی! (زندگی و شخصیت امام مهدی(عج))؛
دوم. اورا بشناسیم (معرفت امام زمان(عج))؛
سوم. چشم به راه! (مفهوم و کارکردهای انتظار)؛
چهارم. اینک آخرالزمان! (آشنایی با نشانه‌های ظهور و آخرالزمان)؛
پنجم. جهان موعود (آشنایی با ویژگی‌های جهان پس از ظهور).
ششم. دعوت به او! (بایسته‌های گسترش فرهنگ مهدویت)؛
هفتم. جلوه‌های انتظار (مهدویت و مناسبت‌ها).

پی‌نوشت‌ها:
۱. برای مطالعه بیشتر درباره عملکرد شیطان و ارتباط بنی اسرائیل با او به مجموعه کتاب‌های «قبیله لعنت: بررسی عملکرد ابلیس از آغاز آفرینش تا ایجاد مجامع مخفی» اثر استاد اسماعیل شفیعی سروستانی (نشر هلال) مراجعه فرمایید.