بررسی شکافته شدن کعبه منابع اهل سنت

با بررسی متون تاریخی به این نتیجه می‌رسیم که جریان ولادت امام علی(ع) و شکافته شدن دیوار کعبه در منابع متعددی از اهل سنت نقل شده است.
به نقل مورخان و محدثان مشهور ولادت امام علی(ع) در سیزدهم رجب سی سال بعد از عام الفیل در درون خانه کعبه روی داده است و جریان از این قرار است که: «یزید بن قعنب گوید: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهی از خاندان عبدالعزی در برابر خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان دیدیم فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان(ع) که به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت با حالتی خاص که حاکی از درد زایمان بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‌هایی که از جانب تو فرستاده شده‌اند ایمان دارم و…

با بررسی متون تاریخی به این نتیجه می‌رسیم که جریان ولادت امام علی(ع) و شکافته شدن دیوار کعبه در منابع متعددی از اهل سنت نقل شده است.
به نقل مورخان و محدثان مشهور ولادت امام علی(ع) در سیزدهم رجب سی سال بعد از عام الفیل در درون خانه کعبه روی داده است و جریان از این قرار است که: «یزید بن قعنب گوید: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهی از خاندان عبدالعزی در برابر خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان دیدیم فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان(ع) که به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت با حالتی خاص که حاکی از درد زایمان بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‌هایی که از جانب تو فرستاده شده‌اند ایمان دارم و سخن جدم ابراهیم خلیل را تصدیق و باور دارم که او این خانه والا را بنا کرده و به حق این فرزندی که در شکم دارم سوگند می‌دهم که وضع حمل مرا آسان کنی.

یزید بن قعنب گوید: در این هنگام دیدم دیوار پشت کعبه شکافت و فاطمه وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است. پس از چهار روز که گذشت فاطمه از خانه کعبه بیرون آمد و نوزادش امیرمؤمنان(ع) را روی دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاریخ برتری یافته‌ام، زیرا آسیه دختر مزاحم، خدا را به صورت پنهانی در جایی عبادت می‌کرد که عبادت خدا در آنجا جز از روی ناچاری سزاوار نبود و مریم دختر عمران، آن شاخه خشکیده خرما را با دستش تکان داد تا آنکه خرمایی تازه از آن فرو ریخت و خورد. ولی من وارد خانه خدا شدم و از میوه‌ها و نعمت‌های بهشتی خوردم و وقتی خواستم خارج شوم هاتفی به من گفت: فاطمه! او را علی نام بگذار، چرا که او بلندمرتبه است و خداوند علی اعلی می‌گوید نام او را از نام خودم مشتق ساختم و او را به آداب و اخلاق خودم تربیت کردم و از علوم پیچیده خود آگاهش نمودم، او کسی است که بت‌ها را در خانه من می‌شکند و بر بام خانه‌ام اذان می‌گوید و مرا به مجد و بزرگواری یاد می‌کند. خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او فرمان برد و وای بر کسی که او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد.» (۱)

شایان ذکر است که این رویداد با اندکی تفاوت در منابع بسیاری ذکر شده است و از شگفتی‌های این واقعه مهم تاریخی این است که فاطمه نه از درب خانه بلکه با شکافته شدن دیوار آن وارد کعبه شد تا این رویداد عجیب دلیل و برهانی روشن‌تر بر معجزه باشد و آیندگان نتوانند آن را پدیده‌ای تصادفی و اتفاقی قلمداد کنند و جالب این است که پس از گذشت قرن‌ها از آن رویداد مهم و تجدید ساختمان کعبه و تعمیر آن و پر کردن جای شکاف با نقره، هنوز هم اثر شکاف بر دیوار خانه، خود را نمایان می‌سازد.(۲)

ولادت امام علی(ع) در کتب اهل سنت

۱- حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاکم نیشابوری، که همه بزرگان اهل سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته‌اند و خود از بزرگان ایشان است، در کتاب بسیار معروفش، «مستدرک صحیحین» می‌گوید: روایات متواتر است که فاطمه بنت اسد، امیرمؤمنان علی بن ابی طالب- کرّم الله وجهه را در خانه کعبه به دنیا آورده است.(۳)

۲- شاه ولی‌الله احمد بن عبدالرحیم دهلوی، محدث متعصب اهل سنت، در کتاب «ازالهًْ الخفا» می‌نویسد: «بی‌گمان روایات متواتر است در اینکه فاطمه بنت اسد، امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب را در درون کعبه به دنیا آورد. بدون تردید او در روز جمعه سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام الفیل، در خانه کعبه به دنیا آمده است و هرگز پیش از او یا بعد از او کسی در خانه کعبه زاده نشده است.»(۴)

۳- شهاب‌الدین ابوالثنا، سید محمود آلوسی، صاحب تفسیر آلوسی، در شرح بر قصیدهًْ عینیهًْ عبدالباقی افندی می‌نویسد: ولادت امیرمؤمنان، کرم‌الله وجهه، در درون کعبه، در سراسر دنیا مشهور است و در کتاب‌های هر دو فرقهًْ شیعه و سنی روایت شده است و هرگز در مورد غیر ایشان چنین فضیلتی ثابت نشده است.(۵)

۴- نورالدین علی بن محمد بن صباغ مکی، از دانشمندان معروف اهل سنت، مشهور به ابن صباغ مالکی در کتاب «الفصول المهمّه» با سلسله سند از ابن مغازلی، از امام سجاد(ع) مبنی بر ولادت امام علی(ع) در درون خانه کعبه نقل کرده است که: پیش از او کسی در بیت‌الله الحرام متولد نشد و این برتری، ویژه اوست از سوی خداوند برای ابراز کرامت و شرافت و شکوهمندی او. (۶)

منابعی از اهل سنت که به طور صریح به شکافته شدن دیوار کعبه اشاره کرده‌اند:

۱- محمد شریف خان شیروانی در کتاب «چوتهی کتاب» به ولادت امام علی(علیه‌السلام) در درون کعبه و شکافته شدن دیوار کعبه و شنیده شدن صدای هاتف غیبی تصریح کرده است.(۷)

۲- مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی در کتاب «ظهیر البشر» در احوال و فضائل ائمه می‌نویسد: «چون خداوند اراده کرد که شرفی بر شرف‌های کعبه بیفزاید، دیوار کعبه را بشکافت و فاطمه بنت اسد را به درون کعبه فرا خواند و فاطمه فرزندش علی را در درون کعبه به دنیا آورد.»(۸)

۳- علامه حسن بن امان‌الله مولوی عظیم‌آبادی هندی، درکتاب تجهیز الجیش جریان ولادت امام علی(ع) را طبق روایت «بشائر المصطفی» از یزید بن قعنب نقل کرده است.»(۹)

۴- دکتر محمد شاه قادری، دانشمند و پزشک نامی سرزمین لاهور، در کتاب «مصباح المقربین» تصریح می‌کند که امیرمؤمنان در درون کعبه متولد شد و تصریح می‌کند که مادر آن جناب در حال طواف کعبه بود که او را درد زایمان گرفت،

دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون کعبه فرا خوانده شد، سپس تأکید می‌کند که هرگز چنین شرف و فضیلتی به جز امیرمؤمنان برای احدی نصیب و میسر نشده است…(۱۰)

بنابراین با بررسی متون تاریخی به این نتیجه می‌رسیم که جریان ولادت امام علی(ع) و شکافته شدن دیوار کعبه در منابع متعددی از اهل سنت نقل شده است که برای نمونه به شماری از آنها اشاره کردیم.

پی‌نوشت‌ها

۱. صابری یزدی، علیرضا، هزار حدیث در فضائل امام علی(ع)، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۳۲ـ۳۱؛ محمد بن فتّال نیشابوری، روضه الواعظین، قم، نشر رضی، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۷۶؛ ابی محمد الحسن بن محمد دیلمی، بیروت، مؤسسه اعلمی، ص۲۱۱؛ علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه ج۱، ص۵۹؛ شیخ طوسی، امالی، ۱۳۱۳، ص۸۰؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ص۵۶.
۲. قزوینی، سید محمد کاظم، امام علی(ع) از ولادت تا شهادت، ترجمه علی کرمی، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش، ص۴۳-۴۱.
۳. حافظ ابی عبدالله محمد بن عبدالله نیشابوری، مستدرک الصحیحین، حیدرآباد هندوستان، ۱۳۲۴، ج۳، ص۴۸۳؛ موسوی همدانی، سید محمد باقر، علی(ع) در کتب اهل سنت، تهران، واژه آرا، ۱۳۸۰ش، ص۴۶.
۴. شاه ولی الله دهلوی، ازاله الخفا، چاپ هند، ج۲، ص۲۵۱.
۵. شهاب الدین ابوالثنا، سید محمود آلوسی، سرح الفریده، در شرح قصیدهًْ عینیهًْ عبدالباقی افندی، ص۱۵؛ اردوبادی، محمد علی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ش، ص۸۱.
۶. ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ص۱۴؛ اردوبادی، محمد علی، مولود کعبه ترجمه عیسی سلیم پور اهری، قم، رسالت ۱۳۷۸، ص۱۳۲.
۷. محمد شریف خان شیروانی، چوتهی کتاب، به زبان اردو، ۱۹۳۵م، ص۱۲۳؛ مولود کعبه، همان، ص۱.
۸. مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی، ظهیر البشر (به زبان اردو)، ص۱۸؛ مولود کعبه، همان، ص۲۱۸.
۹. علامه حسن بن امان‌الله مولوی عظیم‌آبادی هندی. تجهیز الجیش، چاپ هند، ص۱۱۰؛ مولود کعبه همان، ص۲۲۲.
۱۰. قادری، محمدشاه، مصباح المقربین چاپ لاهور، ص۱۶؛ مولود کعبه، همان، ص۲۲۸.