«کفاک أدباً لنفسک إجتناب ما تکرهه لغیرک؛ ۱
براى ادب کردن نفس خود کافى است از آنچه براى غیر خودت مکروه مى پندارى دورى کنى».
«المؤمن یحتاج إلى ثلاث خصالٍ؛ توفیقٍ من الله و واعظه من نفسه و قبولٍ ممّن ینصحه؛ ۲
مؤمن، به سه ویژگى نیازمند است: توفیق یافتن از حقّ تعالى و واعظى از نفس خود که پیوسته او را نصحیت کند و نصیحت را بپذیرد».
«ألثّقه بالله تعالى ثمنٌ لکّ غالٍ و سلّمٌ إلى کلّ غال؛ ۳
اعتقاد به خداوند، بهاى هر چیز گران است و نردبانى است به سوى همه بلندى ها».
«موت الانسان بالذّنوب أکثر من موته بالأجل و حیاته بالبرّ أکثر من حیاته بالعمر؛ ۴
فرا رسیدن مرگ انسانها به دلیل گناه، از مرگ طبیعى و عادّى بیشتر است».
همچنین زندگى، پاداش نیکى و احسان، بیشتر از زندگى با عمر طبیعى است.
«من أتمّ رکوعه لم تدخله وحشه القبر؛ ۵
هر کس رکوع نمازش را به طور کامل و صحیح انجام دهد، وحشت قبر بر او وارد نخواهد شد».
«خفض الجناح زینه العلم و حسن الادب زینته العقل و بسط الوجه زینه العلم؛ ۶
فروتنى، زینت علم و دانش، ادب و اخلاق نیک، زینت عقل و خوشرویى با افراد، زینت حلم و بردبارى است».
«من لم یعرف الموارد اعیبه المصادر؛ ۷
کسى که راه ورود به کارى را نشناسد، راه برون شدن از آن، درمانده اش مى کند».
«ایّاک و مصاحبه الشّریر، فانّه کالسّیف المسلول یحسن منظره و یقبح أثره؛ ۸
از همراهى و رفاقت با آدم شرور بپرهیز، زیرا او مانند شمشیر برهنه است که ظاهرش نیکو و اثرش زشت است».
«عن اسماعیل بن سهل قال: کتبت الى ابى جعفر الثّانى (ع) علّمنى شیئاً اذا قلته کنت معکم فى الدّنیا و الآخره فکتب بخطّه اعرفه: اکثر من تلاوه انّا انزلناه و رطّب شفتیک بلاستغفار؛ ۹
اسماعیل بن سهل مى گوید: به خدمت امام جواد نوشتم: «به من چیزى بیاموز که هرگاه آن را بگویم، در دنیا و آخرت با شما باشم. حضرت با خطّ شریف خود که آن را مى شناختم نوشت: سوره مبارکه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ» را بسیار تلاوت کن و دو لب خود را با گفتن استغفار تر کن (نیروى تازه بخش)».
تو را به پنج چیز سفارش مى کنم:
«اگر بر تو ستم شد، ستم مکن، اگر به تو خیانت کردند، خیانت مکن، اگر تو را تکذیب کردند، خشمگین مشو، اگر ستایشت کردند، شاد مشو و اگر نکوهشت کردند، بى تابى مکن». ۱۰
رقیه تدبیری
پى نوشتها:
__________________________________________________
(۱). منتهى الامال، ج ۲، فصل چهارم، ص ۶۰۸.
(۲). همان، ص ۶۰۰.
(۳). همان، ص ۵۹۹.
(۴). عبدالله صالحى، چهل داستان و چهل حدیث از امام جواد (ع)، ص ۱۲۹؛ به نقل از کتاب: کشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۵۰.
(۵). همان، ص ۱۳۱؛ به نقل از: کافى، ج ۳، ص ۳۲۱، ح ۷.
(۶). همان، ص ۱۳۰؛ به نقل از: کشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۲۷.
(۷). بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۳۴۱.
(۸). مسند الامام الجواد (ع)، ص ۲۴۳.
(۹). جهاد با نفس، ح ۷۸۶.
(۱۰). بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۶۷.