موعود پایگاه اینترنتی موعود
ائمه بزرگوار دارای لقب های خاصی هستند. پیامبر اکرم (ص) نیز دارای القاب خاص خود هستند که برخی از آن ها در قرآن ذکر شده است.
پیامبر اسلام (ص) دارای القاب فراوانی هستند. در این مطلب ۱۰ لقب ایشان را همراه با آیات و روایات مربوط به آن ها بررسی خواهیم کرد.
مهمترین القاب پیامبر (ص) عبارتند از:
۱. لقب پیامبر اکرم (ص): احمد
لقب احمد در قرآن برای پیامبر اکرم (ص) ذکر شده است. همچنین در انجیل نیز این لقب آمده است: وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأتی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ اَحْمَدُ. حضرت عیسی فرمود: بشارت می‌دهم به رسولی که بعد از من می‌آید و اسم او احمد است.
احمد به معنی ستایشگر است. به دلیل این که پیامبر مدام خداوند یکتا را ستایش می‌کرد یعنی حق حمد و حق شکر را به جای می‌آورد، به او لقب احمد داده‌اند.
۲. لقب حضرت رسول (ص): محمود
اسم پیامبر (ص) در قرآن محمد است، و او را محمود و محمد گفته‌اند؛ لقب محمود به این دلیل است که همه ی صفاتی که پیامبر داراست، قابل ستایش است.
قرآن در این باره می‌فرماید: اِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ. (به درستی که تو بر خویی عظیم هستی.) همانا تو دارای صفات کمالیه‌ای هستی، که همه بزرگ و در منتهای کمال است.
اِبْنِ عَرَبی میگوید: خداوند متعال هزار اسم دارد. پیامبر اکرم (ص) نیز هزار اسم دارد که بهترین اسماء او محمد و محمود و احمد است. محمد به کسی گفته می‌شود که دارای صفات و ویژگی های خوب و کامل باشد. قبل از رسول اکرم (ص) هیچکس محمد نام نداشت.
نام محمد از عالم ملکوت برای پیامبر اکرم (ص) انتخاب شد. انتخاب این نام برای پیامبر (ص) به این دلیل است که پیامبر صاحب صفات برتری است و همه ی فرشتگان و ملت ها و زمین و زمان او را حمد و ستایش می‌کرده و می‌کنند و همه بر او درود می‌فرستند.
۳. القاب حضرت محمد (ص): کریم
لقب کریم از قرآن برای پیامبر (ص) گرفته شده است. اِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَریمٍ. کرامت آن بزرگوار، زبانزد خاص و عام است. پیامبر اکرم (ص) در تمام سختی ها و ناملایمات تحمل و بخشندگی داشت.
حتی در روزی که با دوازده هزار لشکر مجهز وارد مکه شد و شنید که یکی از یارانش میگوید: «اَلْیَوْمَ یَوْمُ الْمَلْحَمَهِ» یعنی: این روز، روز جنگ است، امیرالمؤمنین را فرستاد که او را گوشزد کند و در میان مردم بگوید: اَلْیَوْمَ یَوْمُ الْمَرْحَمَهِ؛ یعنی این روز، روز رحمت، روز کرامت و روز عفو است.
۴. لقب پیامبر (ص): رحمت
یکی دیگر از القاب پیامبر اکرم (ص)، لقب رحمت است که در قرآن ذکر شده است. وَ مَا اَرْسَلْنَاکَ اِلاَّ رَحْمَهٌ لِلْعَالَمِینَ. پیامبر اکرم (ص) سرشار از رحمت و رأفت و مهربانی هستند. تا حدی که در قرآن کریم آمده: فَلَعَلَّکَ باَخِعٌ نَفْسَکَ عَلَی آثارِهِمْ اِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهّذا الْحَدِیثِ اَسَفاً. «گویا تو خویش را از غصه می‌خواهی بکشی از این که کفار ایمان نمی‌آورند، دریغ!»
همچنین در جای دیگر آمده که: لَقَدْ جَائَکُمْ رَسُولَ مِنْ انُفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِاْلمُؤْمِنیِنَ رَئُوفٌ رَحِیمٌ. «رسولی از میان شما برای شما آمده است. گران است برای او سرکشی و لجاجت شما، مشتاق است بر شما که شاید بتواند شما را هدایت کند، و او نسبت به مؤمنان مهربان است.»
۵. القاب پیامبر اکرم (ص): امین
لقب دیگر پیامبر (ص)، امین است. این لقب قبل از بعثت رسول خدا (ص)، توسط اعراب به پیامبر داده شده بود. تاریخ نشان دهنده این است که پیامبر اکرم (ص) قبل از بعثت نیز دارای صفات و ویژگی های برتری بود. برخی از این صفات عبارتند از: صداقت، کمک به زیر دستان، مراعات آداب و رسوم نیکوی اجتماعی، نظافت و امانتداری.
این صفات برتر پیامبر (ص) تا حدی در میان اعراب مشهور بود که در روز اول دعوت آشکار به اسلام، وقتی پیامبر بزرگان قریش را جمع کرد و از آن ها پرسید من چگونه فردی در میان شما بوده ام ؟ همه گفتند: تو را به صداقت و امانت می‌شناسیم.
۶. لقب های پیامبر اسلام (ص): عبدالله
یکی دیگر از لقب های پیامبر اکرم (ص) که در قرآن آمده، عبدالله است.
سُبْحَانَ الَّذِی اَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَام‌ِ اِلیَ الْمَسجِدِ الْأقْصیَ الَّذِی بَاَرکْتَا حَوْلَهُ مِنْ آیاتِنَا اِنَّهُّ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیُ. «پاک و منزه است کسی که برد بندۀ خود را در شبی از مسجد الحرام به مسجد اقصی که اطراف آن را مبارک نموده‌ایم، برای اینکه آیات خود را به او بنمایانیم. به درستی که او شنوا و بیناست.»
لقب عبدالله، یکی از بهترین القاب پیامبر (ص) است و به همین خاطر در تشهد مقدم بر رسالت ذکر شده است. بالاترین مرتبه عبودیت و بندگی، مقام لقاء الله است و در قرآن نیز این نکته مکررا ذکر شده است.
در این مرتبه، دل به جز خداوند متعال هیچ هم و غمی ندارد و تنها محبت خدا، دل انسان را پر کرده است. در این مقام تنها با یاد خداوند متعال دل انسان آرامش می‌گیرد و از اضطراب و دلهره دور می‌شود. پیامبر اسلام این مسیر را طی کرده بود و همیشه در حال عبادت بود. به همین خاطر لقب عبدالله را به او دادند.
۷. القاب رسول الله (ص): مصطفی
مصطفی به معنی برگزیده است. این لقب، افتخار بزرگی برای امت اسلامی است. خداوند متعال پیامبر را از میان کل عالم هستی برگزید. پیامبر اکرم (ص) سراسر فداکاری، رأفت و مهربانی بود. او در زندگی هیچ تشریفاتی نداشت. فرش خانه اش پوست گوسفند و غذای خانه نان جو و نمک بود.
پیامبر اکرم (ص) آنقدر مهربانی داشت که وقتی صدای گریه ی بچه ای را میشنید نماز خود را تمام می‌کرد و تا نیاز او را برطرف نمی‌کرد دست برنمیداشت. او از همه ی جوانب دارای صفات برگزیده بود. به همین خاطر خداوند او را از میان هزاران انسان برگزید.
قبل از بعثت پیامبر، کوه حرا جایگاه عبادت او بود، و مقام عبودیت او به اوج رسیده بود؛ قرآن درباره اش می‌فرماید:
فَبِمَا رَحْمَهٍ مِنَ اْللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظَّاً غَلِیظَ اْلقَلْبِ‌لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ. «به واسطۀ توفیق و رحمتی که از طرف خداوند شامل تو شده است، رقیق القلب هستی و با مردم با مدارا رفتار می‌کنی و اگر در گفتار خشن و دل سخت بودی، از اطراف تو متفرق می‌شدند.»
یعنی ای محمد! جنبۀ یلی الخلقی داری. از نظر گفتار، خوش گفتاری، از نظر رفتار، خوش رفتاری، به زبان و به عمل، مردم را متفرق نمی‌کنی، با زبانت و عملت مردم را جمع نموده‌ای. رقیق القلبی، سخت دل نیستی؛ و جداً کسی مثل پیامبر گرامی‌باید، هر دو جنبه را به نحو عالی دارا باشد.
۸. لقب های حضرت محمد (ص): ذاکر بودن
دو نوع ذکر داریم:
ذکر زبانی
ذکر قلبی
ذکر قلبی مهم است. در هیچ شرایطی نباید خداوند را فراموش کنیم. رسول خدا در هنگام مشاهده خطاهای دیگران، با رفتار و منش خود اشتباه فرد را به او گوشزد می نمود و هیچگاه تذکر زبانی نمی داد.
۹. القاب پیامبر (ص): متوکل
پیامبر اکرم با این همه صفات خوبی که دارا بود، هیچگاه به خود اعتماد نداشت و همه ی امور را به خداوند متعال می سپرد.
و از دعاهای آن بزرگوار است: اَللَّهُمَّ لاَتَکِلْنیِ اِلی نَفْسیِ طَرْفَهَ عَیْنٍ اَبَداً؛ یعنی: «ای خدا مرا یک آن به خویش نسپار!» پیامبر متوکل بود یعنی تنها به خدا اعتماد داشت و به خود، دیگران و دنیا اعتماد نداشت.
۱۰. لقب حضرت محمد(ص): امتی
یکی از القاب پیامبر در قرآن، امتی یعنی درس نخوانده است. وَمَاکُنْتَ تَتْلُوا مِنْ کِتابٍ وَلاَتِخُطُّهُ بِیَمینِکَ اِذاً لّاَرْتَابَ الْمُبْطِلُونَ. «قبل از رسالت، نمی‌خواندی و نمی‌نوشتی ـ سواد الفبا نداشتی که اگر می‌توانستی بخوانی و بنویسی، ممکن بود شکی برای افراد مغرض پیش آید. ـ ولکن بعد از آنکه سواد نداشتی و چنین قرآنی آوردی، جای شک برای احدی باقی نمانده است.»
یکی از معجزات پیامبر این است که بدون داشتن هیچ سوادی، چنین کتابی که در سراسر تاریخ، نظیری ندارد، را برای هدایت مردم آورده است.
