موعود پایگاه اینترنتی موعود
بعد از جنگ‌های عراق و افغانستان، موضوع استفاده روزافزون آمریکا از شکنجه و روشهای غیرانسانی برای بازجویی، توجه زیادی به خود جلب کرده است.
به طور مثال، «فیلیپ سندز»، استاد دانشکده حقوق دانشگاه لندن، در کتابی با عنوان «تیم شکنجه» که در سال ۲۰۰۸ به رشته تحریر درآورد، از روش‌هایی برای شکنجه در زندان «گوانتانومو» پرده برداشت که به دست نوجوانانی به ندرت بالای بیست سال انجام می‌شد.
به این نوجوانان اینطور القا شده بود که اعمال آنها نه تنها قانونی، بلکه وطن‌پرستانه بود و باید این کار را انجام می‌دادند تا کشورشان را از شرّ خبائث نجات دهند.
تنها، فردی که از اختلالات شخصیتی عمیق و ریشه‌دار نظیر اختلال سایکوپات (جامعه‌ستیز) رنج می‌برد می‌تواند با خونسردی به عمل شنیع روا داشتن خشونت و بی‌رحمی علیه فردی همنوع دست بزند، امّا آیا می‌توان گفت تمام این نوجوانان از چنین اختلالاتی رنج می‌برده‌اند؟
پاسخی که «سندز» در این کتاب به این پرسش می‌دهد منفی است، امّا وی با نگاهی جامعه‌شناختی از این مسئله پرده برمی‌دارد و به ایده‌هایی که پس از حوادث یازده سپتامبر در جامعه آمریکا شکل گرفته و با بوق‌های رسانه‌ای مدام در میان جامعه عام تبلیغ می‌شد، اشاره می‌کند.
پس از یازده سپتامبر، «سناریوی بمب رو به انفجار» در فرهنگ عمومی‌شکل گرفته بود و دائم اینطور القا می‌شد که فاجعه‌ای در راه است؛ مردم به این باور رسیده بودند که هر لحظه ممکن است انفجار بمبی در جایی هزاران نفر را به کشتن دهد.
مردی در زندان هست که این موضوع را می‌داند اما در مورد آن سخن به لب نمی آورد؛ اگر جان هزاران نفر در معرض خطر باشد، آیا شکنجه قابل توجیه نیست؟
شکنجه‌گران چنین می‌اندیشیدند و بنابراین ابایی از انجام آنچه به آنها گفته می‌شد، نداشتند؛ بنابراین آنها تمامی روشهای زیر، هر چند غیر انسانی را به طور تمام و کمال به اجرا گذاشتند. (این روشها در گزارش «هیئت تحقیق کمیته نیروهای مسلح مجلس سنا» درباره رفتار با بازداشت‌شدگان زندانهای آمریکا» مورد تأیید قرار گرفته‌اند)
１) خشونت جنسی/ روشهای تحقیر
زندانیانی که در زندانهای ابوغریب، قندهار و بگرام (زندان‌هایی که بسیاری قبل از رفتن به گونتانامو به آنجا برده می‌شدند) بودند گزارش کرده‌اند در این زندان‌ها با روشهای شنیع مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند. روشهای دیگری برای شکنجه که در این گزارش به آنها اشاره شده است، رژه بردن مردان برهنه جلوی سربازان زن، وادار کردن آنها به پوشیدن لباسهای زیر زنان و رقصیدن با سایر مردان و مجبور کردن آنها به تماشای فیلم‌های هرزه بوده است. این روشها در حالی مورد استفاده قرار می‌گرفت که خشونت جنسی جزو جزائم جنگی قلمداد می‌شود.
۲- محرومیت از خواب
محرومیت از خواب به این دلیل مورد استفاده قرار می‌گیرد که مقاومت روان‌شناختی فرد را کاهش می‌دهد و ظرفیت بدن برای تحمل درد را از بین می‌برد.
محرومیت از خواب در قالب «یادداشت نامه وزارت دفاع در سال ۲۰۰۲» مجاز شناخته شد. ارتش آمریکا محرومیت از خواب برای زندانیانش تا ۷۲ ساعت را مجاز اعلام کرد.
۳- محرومیت حسی
از روش محرومیت حسّی برای ایجاد حس ترس، گم‌گشتگی و ایجاد حس وابستگی روان‌شناختی به فرد بازجو استفاده می‌شود. در دهه ۱۹۵۰ سازمان سیا پژوهشی درباره رفتار انسان و کنترل ذهن انجام داد.
دکتر هب، روان‌شناس و استاد دانشگاه مک‌گیل پژوهش‌هایی بر روی افرد انجام داد و تلاش کرد با قرار دادن آزمودنی‌ها در اتاقک‌هایی با دستگاه تهویه مطبوع که به دستگاه‌های گوش‌پوش، دستکش و عینک‌های فضایی مجهز بودند در آنها حالتهایی شبیه به روان‌پریشی ایجاد کند. افرادی که در این اتاقک‌ها قرار گرفته بودند بعد از گذشت ۲۴ ساعت توهم‌هایی از انواع مختلف، اعم از توهم‌های شنیداری، دیداری و غیره داشتند؛ بعد از گذشت ۴۸ ساعت آنها شخصیت آنها کاملا از هم گسیخت و دچار حالتهای شخصیت‌زدودگی شدند.
افرادی که در چنین حالتهایی قرار می‌گیرند بیشتر آمادگی پذیرش دستورات و مطالبات فرد بازجو را به ست می‌آورند.
۴- زندان انفرادی / انزوا
این روش بی‌رحمانه نیز آثار روان‌شناختی متعددی اعم از توهم، آسیب‌های هیجانی، هذیان و افت کارکردهای شناختی (ذهنی) فرد را به همراه دارد. استفاده از زندان انفرادی برای بازجویی از فرد تحت «کنوانسیون منع شکنجه»، «کنوانسیون ژنو» و در کل قوانین بین‌المللی غیرقانونی محسوب می‌شود.
۵- اعدام‌های ساختگی
در قوانین بین‌المللی اینکه به دروغ به زندانی گفته شود که قرار است کشته شود، غیرقانونی است.
۶- خوراندان دارو
آزمایش‌های پزشکی بر روی زندانیان پس از آنکه در اردوگاه های نازی از آنها به طور گسترده استفاده شد، غیرقانونی به حساب آمدند. استفاده از آزمایش‌های پزشکی به قصد بازجویی، با برنامه‌ای در سازمان سیا موسوم به برنامه MKULTRA در خلال جنگ سرد آغاز شد.
در این روش عوامل زیستی و داروها روی افراد مورد آزمایش قرار می‌گرفتند تا در نهایت دارویی که باعث کنترل ذهن و تغییر رفتار فرد می‌شد، کشف شود.
ارتش آمریکا در سال ۲۰۱۱ تأیید کرد که برای زندانیان از دوز بالایی از داروی «لاریوم» استفاده کرده است که باعث اثرات نورو روان‌شناختی (عصب روان‌شناختی) مانند افکار و رفتارهای خودکشی و روان‌پریشی شده است.
۷- استفاده از سگ برای ایجاد هراس در میان زندانیان
«جیم هاینس»، حقوقدان وزارت دفاع آمریکا در سال ۲۰۰۲ با نوشتن یادداشتی رسمی استفاده از روشهای محرومیت از خواب، قرار دادن زندانی در حالتهای تنش‌زا، برهنگی و استفاده از سگ را مجاز اعلام کرد. تحقیق در مورد ادعاهای مربوط به رفتار سوء اف.بی.آی (گزارش اشمیت) نشان داد که بازجویان نظامی در خلال فرایند بازجویی از سگ برای ایجاد هراس در زندانیان استفاده می‌کردند.
۸- سرحدهای دمایی
بسیاری از کشورهای از این روش برای شکنجه استفاده کرده‌اند. به عنوان مثال، برزیلی‌ها در سال ۱۹۶۶ دمای سلول‌ها را از آخرین حد گرمای ممکن به سردترین درجه می‌رساندند. استفاده از «سلول‌های سرد» در گونتانامو، در سال ۲۰۰۵ به عنوان بخشی از «فنون گسترش‌یافته بازجویی» سازمان سیا مجاز شناخته شد. علی‌رغم این، از این روش پیش از آن هم استفاده می‌شد، به عنوان مثال در یاددداشت‌نامه «هاینس» که دونالد رامسفلد آن را امضا کرد، این روش موجود بود.
۹- بمباران حسی (شلوغی)
در سال ۲۰۰۴ یکی از مقامات ارتش آمریکا تأیید کرد که زندانیانی که همکاری نمی‌کنند لباسشان رادر می‌آورند و فقط یک لباس زیر به تن می‌کنند، آنها را با دست و پاهای بسته روی صندلی می‌نشانند و مجبور می‌کنند نور شدید را تحمل کنند و از طریق دو گوشی هدفون که به گوش دارند به موسیقی راک و رپی که با صدای بلند پخش می‌شود و در آن فقط صدای فریاد و جیغ زدن است، گوش کنند؛ در همین حال دستگاه تهویه نیز روی آخرین درجه قرار داده می‌شود.
از جمله روشهای دیگری که در این طبقه قرار می‌گرفت، روش غرق مصنوعی بود.
این روش، یک شیوه قدیمی‌بخصوص در جنگ ویتنام بوده است. در این شیوه، قربانی را بر روی یک تخته یا سطح صاف ثابت می‌کنند. سپس صورت او را با یک پارچه می‌پوشانند، به طوری که سطح صورت، چشم ها، بینی و دهان کاملا پوشیده باشد. سپس به تدریج کمی آب بر روی پارچه، پیشانی و روی صورت میریزند تا پارچه نمناک شود و سپس کم کم بر مقدار آب البته بسیار مختصر می‌افزایند. به تدریج که رطوبت پارچه بیشتر می‌شود تنفس سخت تر به نظر می‌رسد و ظرف مدت بسیار کوتاهی بدون اینکه به واقع راه تنفس مسدود شده باشد قربانی احساس خفگی شدید کرده و در حقیقت مرگ را جلوی چشم خود می‌بیند.
این شیوه بدلیل آثار شدید روانی که دارد منجر به Gag Reflex می‌گردد. در این رفلکس عصبی نرم گلو یا همان زبان کوچک مانع ورود هر چیزی به محوطه گلو می‌گردد. نظیر این رفلکس را شاید در کودکی زیر دوش آب هنگامی‌که مجبور بوده اید صورت خود را به سمت بالا بگیرید تجربه کرده باشید.
۱۰- مشاهده شکنجه شدن دیگران
مشاهده شکنجه شدن دیگران می‌تواند حالتی در فرد شبیه به حالتی که خودش شکنجه می‌شود، ایجاد کند.
۱۱- روشهای روان‌شناختی
این روشها، در کل برای ایجاد حالتهای پرخاشگری، شخصیت‌زدایی روان‌شناختی و احساس‌های درماندگی و شکستن دفاع‌های روانی فرد مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
در این روشها به عنوان مثال از فرد زندانی خواسته می‌شد کتابهای کودکان را بخواند؛ در یکی از مواردی که افشا شد فرد بازجو برای شکستن مقاومت روان‌شناختی فرد ساعتها برای او کتاب هری‌پاتر خوانده بود. این روش، باعث می‌شد زندانی‌ها تلقین پذیر شوند و در حالتهای کودکانه قرار گیرند.
